سس مایونز از نظر رفتار رئولوژیكی در دسته سیالات تیكسوتروپیک قرار میگیرد. در این سیالات با افزایش زمان، ویسكوزیته آنها در یک سرعت برشی ثابت كاهش مییابد و دو منحنی افزایش سرعت برشی و كاهش سرعت برشی در آنها منطبق نیستند و یک پسماند یا هیسترزیس بین آنها مشاهده میشود. بنابراین ویژگیهای جریان این سیالات هم به سرعت برشی و هم به زمان وابسته است. در سس مایونز، تنش تسلیم نیز وجود دارد. بدین معنا كه تنش وارد شده به آن باید به حدی برسد تا مایونز جریان یابد (فلاینت و همکاران 2001).
1-1-1 بافت
بافت این محصول باید بهطور صاف، یکنواخت، کوتاه و خامهای باشد و هیچگونه اثری از تودهای شدن و حالت شنی نباید در آن مشاهده شود. این فرآورده میبایستی دارای بافت نیمهجامد یكنواختی باشد و قابلیت قاشقزنی داشته باشد و از ظرف معكوس شده زمانی كه در دمای 32 درجه سانتیگراد نگهداری میشود روان نشود. ناپایداری محصول یعنی جداشدن فاز روغن از آب بسیار نامطلوب است (فلاینت و همکاران، 2001).
1-1-2 ساختمان میكروسكوپی
سس مایونز یک امولسیون روغن در آب میباشد كه شامل قطرات روغنی است كه به صورت فشرده با یكدیگر میباشند. انداره قطرات روغن در آن بهطور متوسط
5/2 میكرون است. این قطرات توسط لایههای نازك بینسطحی با ضخامت تقریبی140 آنگستروم احاطه شدهاند. فاز پیوسته كه بین قطرات روغن قرار میگیرد شامل ذرات با دانسیته كم در فاز آبی میباشد. این ذرات از نظر شكل متفاوت بوده و اندازه آنها به طور متوسط ۵۵۰ آنگستروم است و به نظر میرسد ذرات حاصل از گرانولهای زرده تخممرغ باشند. این ذرات بر روی سطح قطرات و همچنین به یكدیگر میچسبند و تشكیل پل میدهند. شكلگیری این پل بدون شك بر روی ویژگیهای رئولوژیكی مایونز تأثیرگذار میباشد و پوشش فیلم نیز پایداری امولسیون را افزایش میدهد. سرعتهای بالای فرایند تهیه امولسیون و هموژنیزاسیون مهمترین اثر را بر روی ریز کردن ذرات روغن و بر روی بافت و ساختمان میکرو این سس دارد (آپلمان، 1949).
1-1-3 ویژگیهای حسی
از نظر طعم و بو، مایونز قابل مصرف، طعم و بوی مواد متشكله خود را دارد و بدون طعم و بوی ناشی از فساد است. فرآورده باید طعم و بوی ملایم سركه را به همراه ادویه (خردل) و یک طعم روغنی داشته باشد. مایونز ممكن است طعم زرده تخممرغ را نیز دارا باشد. تمام ویژگیهای حسی محصول تحت تأثیر نوع محصول (خصوصاً از لحاظ میزان روغن) و زمان و دمای نگهداری آن میباشد. افزایش میزان روغن معمولاً باعث تشدید طعم و بوی ترشی سرکه، افزایش قوام و ویسکوزیته و بهبود احساس دهانی مایونز میگردد. هموژنیزاسیون محصول نیز باعث تشدید طعم شیرینی و روشنتر شدن رنگ امولسیون میگردد. خصوصیات طعمی مایونز به مقدار زیادی تحت تأثیر خردل است. زیرا خردل حاوی ایزوتیوسیانات میباشد. ایزوتیوسیاناتها در محلولهای آبی بوسیله افزودن اسید سیتریک پایدار میشوند (دپری و همکاران، 2001). فساد در سس مایونز و سسهای سالاد در نتیجه عوامل متعددی از قبیل دو فاز شدن امولسیون، اكسیداسیون و هیدرولیز چربی بوسیله عوامل شیمیایی و بیولوژیكی و رشد میكروارگانیسمهای تولیدكننده گاز و بدطعمی است (فلاینت و همکاران، 2001).
1-1-4 ویژگیهای میکروبی
ویلیام در سال 1949 بیان كرد كه فساد میكروبیولوژیكی سسها بهطور معمول توسط باكتریها و مخمرهاست و فساد سس سالاد (با نشاسته بالا) به وسیله مخمر شبیه به Zygoscacharomyces globiformis است. اپلمان و همكارانش، در بررسی به گونههای ناشناختهای از Sacharomyces در سسهای فاسد كه حاوی میزان بالایی از باسلیوس سوبتیلیس بودند دست یافتند (فلاینت و همکاران، 2001). چارلتون و همكارانش، اولین بار فساد سس را به لاكتوباسلیوس گزارش دادند و آز آن جمله میتوان به لاکتوباسیلوس فروکتی ورانس اشاره كرد. پایداری سس مایونز به چندین فاكتور مانند میزان روغن، میزان زرده تخممرغ، ویسكوزیته، نسبت حجمی مناسبی از فاز روغن به فاز آب، روش مخلوط كردن، كیفیت آب مصرفی، درجه حرارت بستگی دارد (هریسون و همکاران 1985). زرده تخممرغ عامل اصلی در پایداری امولسیون سس مایونز است هر چند علت اصلی آن را به دلیل كلسترول درون زرده تخممرغ میداند امروزه از پروتئین گیاهی به عنوان بهبود دهنده خاصیت امولسیون سس مایونز استفاده میشود (کای و همکاران، 1966). امروزه مایونز به میزان فراوانی به شكل صنعتی تولید شده و در دسترس مصرفكنندگان قرار میگیرد ولی هنوز تعداد زیادی از افراد به دلیل طعم تند و تیزی و اسیدی كمتر و بافت بهتر تهیه مایونز به صورت خانگی را ترجیح میدهند (انون و همکاران، 1989). مایونز خانگی بیشتر مستعد فساد بوسیله سالمونلا، استافیلوكوكوس اورئوس، باسیلوس، كمپلوباكتر و دیگر میكروارگانیسمها هستند (اسمیتل، 1977). مرگ میكروارگانیسمها توسط pH مایونز، نوع و غلظت اسید، زمان و درجه حرارت نگهداری و ذخیرهسازی، فعالیت
این مطلب را هم بخوانید :
بایگانیهای علمی - مقالات علمی
آنتیمیكروبی تركیباتی ازقبیل نمك، سركه، شكر، خردل، روغن، سفیده تخممرغ و غیره میباشد (اسمیتل، 1977).
امروزه تمایل به ساخت سسهایی با ترشی كمتر (كاهش سركه) و كالری كم (كاهش روغن) افزایش یافته كه این امر دو نتیجه مهم میكروبیولوژی را دربر دارد.