1-2-16-5- نور …………………33

1-2-17- شاخص­ های رشد…………………. 33

1-2-17-1- تعریف رشد…………………. 33

1-2-17-2- شاخص سطح برگ (LAI)………………… 34

1-2-17-3- ماده­ی خشك (DM)…………………35

1-2-17-4- میزان كلروفیل………………….. 35

1-2-18- تأثیر شوری بر رشد و عملكرد ذرت…………………… 36

1-2-19- تأثیر فسفر بر رشد و عملكرد ذرت…………………… 38

1-2-20- اثر متقابل شوری و فسفر بر رشد و عملكرد ذرت………. 39

فصل دوم: مواد و روش­ها………………… 40

2-1- موقعیت جغرافیایی منطقه­ مورد مطالعه…………………. 40

2-2- زمان و محل اجرای طرح………………….. 41

2-3- طرح آزمایشی………………….. 41

2-4- فاكتورهای آزمایشی………………….. 41

2-5- مطالعات تحقیق………………….. 41

2-5-1- مطالعات پایه…………………. 41

2-5-1-1- تهیه­ نمونه خاك و اندازه­ گیری برخی خصوصیات آن……… 41

2-5-1-1-1- نتایج تجزیه خصوصیات شیمیایی و فیزیكی نمونه خاك­های مورد آزمایش……43

2-5-1-1-2- آماده سازی خاک و پر کردن گلدان­ها …………………44

2-5-1-2- عملیات زراعی………………….. 44

2-5-1-2-1- نحوه­ی اندازه ­گیری صفات مورد بررسی……….. 45

2-5-2- مطالعات آزمایشگاهی…………………. 46

2-5-2-1- آزمایش­های خاك…………………… 46

2-5-2-2- آزمایش­های گیاه………………… 49

2-5-2-2-1- آماده سازی نمونه ­های گیاهی………………….. 50

2-5-2-2-2- اندازه ­گیری وزن خشک بخش هوایی و ریشه……..50

2-5-2-2-3- تعیین فسفر بخش هوایی و ریشه…………………. 50

2-6- تجزیه های آماری………………….. 51

فصل سوم: نتایج و بحث…………………… 52

3-1- شاخص­های رشد گیاه ذرت…………………… 52

3-1-1- ارتفاع گیاه………………… 53

3-1-2- قطر ساقه…………………. 55

3-1-3- تعداد و سطح برگ…………………… 57

3-1-4- شاخص كلروفیل برگ…………………… 60

3-2- وزن تر و خشك بخش هوایی و ریشه­ گیاه ………………….. 65

3-2-1- وزن تر بخش هوایی و ریشه…………………. 65

3-2-2- وزن خشك بخش هوایی و ریشه…………………. 67

3-2-3- اثر متقابل شوری و فسفر وزن تر و خشك بخش هوایی و ریشه………. 70

3-3-EC ، pH و فسفر خاك پس از برداشت و غلظت فسفر بخش هوایی و ریشه­ گیاه ذرت…… 77

3-3-1-EC  خاك پس از برداشت…………………… 77

3-3-2- pH خاك پس از برداشت…………………… 78

3-3-3- فسفر خاك پس از برداشت…………………… 80

3-3-4- غلظت فسفر بخش هوایی و ریشه­ گیاه ذرت…….. 83

3-4- نتیجه ­گیری كلی………………….. 87

3-5- پیشنهادات………………….. 88

منابع………………….. 94

چکیده:

از جمله مشكلات اساسی كه همواره مانع بزرگ پیشرفت كشاورزی در جهان بوده، شوری آب و خاك است. تحقیقات محدودی در زمینه­ تأثیر متقابل کوددهی و شوری بر عملکرد گیاهان در کشور انجام شده است. برای بررسی تأثیر سطوح مختلف فسفر بر عملكرد گیاه ذرت در خاك­های شور منطقه­ی اردبیل، آزمایشی با 10 سطح شوری (75/0=1S، 20/1=2S، 29/2=3S، 30/3=4S، 25/4=5S، 11/5=6S، 19/6=7S، 80/8=8S، 88/10=9S، 00/14=10S دسی­زیمنس بر متر) و فسفر در 5 سطح (0= 1P، 50= 2P، 100= 3P، 200= 4P، 400= 5P كیلوگرم در هكتار) به صورت فاكتوریل و در قالب طرح بلوك­های كامل تصادفی در 3 تكرار در شرایط گلخانه‌ای اجرا گردید. نمونه­ های خاک از 45 نقطه­ مختلف دشت زرناس اردبیل تهیه شد. پس از تعیین خصوصیات خاک، تعداد 10 نمونه خاک با ویژگی­ها و شوری

این مطلب را هم بخوانید :

مقاله رایگان درمورد تغییرات اقلیمی

 مختلف برای انجام آزمایش انتخاب گردید. فاكتور فسفر از منبع فسفات دی آمونیوم تأمین گردید. نتایج نشان داد كه با افزایش سطح فسفر، شاخص­های رشد (ارتفاع گیاه، قطر ساقه، تعداد و سطح برگ و شاخص كلروفیل برگ­ها)، وزن تر و خشك بخش هوایی و ریشه­ گیاه به طور معنی­داری افزایش یافتند در حالی كه با افزایش سطح شوری به طور معنی­داری كاهش یافتند. اثر متقابل شوری و فسفر بر شاخص كلروفیل برگ و وزن تر و خشك بخش هوایی و ریشه­ گیاه ذرت در سطح احتمال 1درصد معنی­دار بود در حالی كه بر سایر شاخص­های رشد معنی­ دار نبود. تأثیر شوری بر EC و pH خاك پس از برداشت در سطح احتمال 1 درصد معنی­دار بود در حالی كه تأثیر فسفر و اثر متقابل شوری و فسفر بر EC و pH خاك معنی­دار نبود. شوری و فسفر بر فسفر قابل جذب خاك پس از برداشت و غلظت فسفر بخش هوایی و ریشه تأثیر معنی­داری داشت.

فصل اول: مقدمه و مروری بر تحقیقات گذشته

1-1- مقدمه

شرایط اقلیمی خشك و نیمه­خشك كه اكثر مناطق كشور را در بر می­گیرد، سبب محدودیت منابع آبی و امكانات تولید محصولات زراعی گردیده است. افزایش سریع جمعیت و نیاز روزافزون به مواد غذایی موجب شده است كه كشاورزان نسبت به زیر كشت بردن اراضی دارای شرایط اقلیمی نامساعد مبادرت ورزند. شوری یكی از مهمترین تنش­های محیطی است كه در بسیاری از نقاط جهان به­ویژه در دیمزارها و مناطق خشك و نیمه­خشك به صورت معضلی جدی پدیدار می­شود و در سایر اراضی غیرشور با سیستم­های غلط آبیاری و مدیریت زراعی ناكارآمد می ­تواند مشكل­ساز شود (كوردالی و همكاران، 1997؛ تامسون و سیدگو، 1997؛ تامسون و همكاران، 1997). در سال 1930 میلادی جمعیت جهان در حدود 2 میلیارد نفر بود، در سال 1990 به 3/5 میلیارد نفر رسید و در سال 2000 از 6 میلیارد تجاوز كرد و پیش ­بینی می­شود كه در سال 2025 میلادی به 5/8 میلیارد نفر برسد (فائو، 2001). طبق اعلام رسمی سازمان ملل متحد در حال حاضر 5/1 میلیارد از جمعیت جهان زیر خط فقر به سر می­برند و با كمبود مواد غذایی مواجه هستند. كمبود مواد غذایی علاوه بر كمیت، از لحاظ كیفیت و محتوای پروتئین نیز به چشم می­خورد. در این راستا مشكل تغذیه، مهمترین دغدغه­ بشر به­ویژه در كشورهای فقیر و در حال توسعه به شمار می­رود. افزایش سطح زیركشت، تنها بخشی از این مشكل را می ­تواند حل كند، بنابراین لازم است استفاده از گیاهان پربازده، به كارگیری عملیات زراعی پیشرفته و استفاده­ی بهینه از نهاده­های كشاورزی، بیش از پیش مد نظر قرار گیرد. گیاهان گروه غلات به طور مستقیم  و غیر مستقیم عمده­ترین بخش مواد غذایی را تشكیل می­دهند، لذا، با توجه به اهمیت این محصولات، برنامه ­ریزی در جهت افزایش تولید آنها بسیار ضروری به نظر می­رسد (طهماسبی­سروستانی و همكاران، 1380). ذرت بعد از گندم و برنج، سومین گیاه غله­ای مهم در دنیا محسوب می­شود. ذرت نه تنها یک منبع غذایی و علوفه­ای برای دام محسوب می­شود، بلكه فرآورده­هایی از قبیل گلوكز، نشاسته و روغن از آن به عمل می­آید. ذرت در طیف دمایی وسیعی در مناطق گرمسیری و نیمه­گرمسیری دنیا رشد می­كند (چئودهری، 1983).

در خاك­های شور، اثرات متقابل شوری و حاصلخیزی خاك از نقطه نظر تولید حداكثر، اهمیت فراوان دارد. پژوهش­ها نشان داده است كه در سطح مشخصی از حاصلخیزی خاك، با افزایش شوری، عملكرد كاهش می­یابد، لیكن در یک شوری معین مصرف كود منجر به افزایش محصول می­گردد. حالت اول مربوط به بالا رفتن فشار اسمزی و كاهش قابلیت جذب آب توسط گیاه است. اما در حالت دوم هرچند كه مكانیسم واكنش