جدول 4-14- اولویت بندی عوامل مربوط به فاز تدارکات بر اساس سطوح اهمیت 90
جدول 4-14- اولویت بندی عوامل مربوط به فاز ساخت و اجرا بر اساس سطوح اهمیت 90
جدول 4-15- ضریب تناسب هر یک از فاکتورهای رتبه بندی 93
جدول 4-16- رتبه بندی انواع عوامل به ترتیب اولویت به روش Topsis 93
فهرست شکل ها
عنوان صفحه
شکل 2-1- وزن های به دست آمده فاز طراحی و مهندسی (ترکیب تمامی نظرات) 32
شکل 2-2- وزن های به دست آمده فاز تهیه و تدارکات کالا (ترکیب تمامی نظرات) 32
شکل 2-3- وزن های به دست آمده فاز ساخت و اجرا (ترکیب تمامی نظرات) 32
شکل 4-1- احتمال وقوع عوامل مربوط به فاز طراحی و مهندسی 82
شکل 4-2- احتمال وقوع عوامل مربوط به فاز تدارکات 83
شکل 4-3-احتمال وقوع عوامل مربوط به فاز ساخت و اجرا 83
شکل 4-3- اثر عوامل مربوط به فاز طراحی و مهندسی 84
شکل 4-4- اثر عوامل مربوط به فاز تدارکات 84
شکل 4-5- اثر عوامل مربوط به فراز ساخت و اجرا: 85
شکل 4-6- احتمال وقوع هر یک از اثرات عوامل مربوط به فاز طراحی و مهندسی 91
شکل 4-7-احتمال وقوع هر یک از اثرات عوامل مربوط به فاز تدارکات: 92
شکل 4-8- احتمال وقوع هر یک از اثرات عوامل مربوط به فاز ساخت و اجرا 92
فصل اول :
کلیات تحقیق
فصل اول : کلیات تحقیق
1-1- مقدمه
در سالهای اخیر، حكومت ها در سطوح مختلف تلاش می كنند كه هزینه ها را محدود كنند بدون اینكه خدمات را كاهش دهند. در سطح كشورها، ابتكارات مختلفی برای تغییر در نقش حكومت در مدیریت دارایی ها و املاكشان مورد ارزیابی قرار گرفته است. با توجه به نیازهای مالی، وزارتخانه های كشورها به طور فزاینده ای به مدیریت تاسیسات زیربنایی در یک روش شبه تجاری سوق پیدا كرده اند و به دنبال كشف راه های جدید از مشاركتهای بین حكومت و بخش خصوصی هستند. در نتیجه این ابتكارات، حالت های مشاركت بسیار مختلفی به وجود آمده كه بسیاری از آنها دارای همپوشانی با یكدیگرهستند ولی در معنا و روش دارای اختلاف ظریفی می باشند ..با توجه به برگزاری مناقصه های رقابتی در بخشهای نفتی ، صنعت برق و احداث بنادر كه توسط ارگانهای دولتی جهت سرمایه گزاری ها انجام شده است، لازم است كه تلاش فزاینده ای جهت هر چه بهتر شدن این روش ها، به خصوص فرایند مناقصه و انتخاب پیشنهاد دهندگان كه هم از نظر مالی وهم از نظر فنی، مشكلتر و پرهزینه تر از استاندارد معمول می باشد صورت پذیرد. دو مشخصه تعیین كننده برای هر یک از روش های اجرای پروژه، چگونگی پیوستگی مراحل انجام پروژه و همچنین تامین منابع مالی مورد نیاز توسط بخش های دولتی یا خصوصی می باشد. هر یک از این شیوه های گوناگون اجرا دارای نقاط قوت و ضعف متفاوت می باشند كه با انتخاب استراتژی مورد نیاز انجام پروژه، پروژه بطور موفقیت آمیزی اجرا خواهد شد.
1-2- بیان مسئله
در قراردادهای طرح و ساخت زمان اصل اساسی و بنیادین است که به جهت یک سری اقدامات پیمانکار یا کارفرما، یا هردو، سبب عدم تکمیل پروژه در مدت زمان توافق شده در قرارداد میگردد، تأخیر به وقوع میپیوندد. در رویکرد زمان ، وقوع هر تأخیر به عنوان یک مشکل و خطر جدی در راه حصول نتیجهی پروژه به حساب میآید. از دیدگاه پیمانکار تأخیر، سبب طولانی شدن اجرای قرارداد، افزایش قیمت مواد و مصالح ناشی از نرخ تورّم و افزایش هزینه های نیروی انسانی، تجهیزات و ماشین آلات و به طور کلی افزایش هزینه های بالا سری میگردد.
هزینه های بالا سری دفتری شامل هزینه های مدیریت و سازماندهی پروژه بسته به موضوع قرارداد و گستردگی شرکت به دلیل ارائه خدمات اداری و پشتیبانی از عملیات اجرایی و کارگاهی به پیمانکار تحمیل میگردد. هزینه های کارگاهی، هزینه دیگری است تحت عنوان هزینه های نظارت و هزینه های برپایی کارگاه، تسهیلات، ابزارآلات، تجهیزات، ماشین آلات و حمل ونقل و … که از سوی دیگر پیمانکار متحمل میگردد. لذا اتمام به موقع پروژه بیانگر بازدهی توان فنی و تخصصی بالای پیمانکار میباشد. [6]
بر اساس تجربیات و بررسی های به عمل آمده عواملی از قبیل ضعف در مطالعات اولیه و پایه، عدم قطعیت های حاکم بر مسائل مهندسی و اجرایی، تغییر در مفروضات اولیه پروژه، تغییر در محدوده و گستره کاری پروژه، عوامل محیطی و تأثیرات آن، بی تجربگی عوامل کارفرمایی و پیمانکاری، نداشتن توان علمی و فنی کارفرما و پیمانکار، در اختیار نداشتن امکانات، تسهیلات، تجهیزات و ماشین آلات و نیروی فنی و اجرایی لازم و کافی توسط پیمانکار و …، ضعف در طراحی تفصیلی و تغییرات احتمالی در طراحی ها، برگزاری مناقصه بر مبنای قیمت پایین تر، تأثیر پیشنهاد مالی بر پیشنهاد فنی، بکار گماری ارکان ضعیف مهندسی و فنی و اجرایی در پروژه، ضعف نظارت عالیه و کارگاهی بر پروژه ها، اثر کم رنگ کنترل پروژه در فرایند کنترل پروژه در فرایند کنترل و برنامه ریزی، مشکلات در فرایند پرداخت های مالی و بوروکراسی چرخشی صورت وضعیت های پیمانکار و مشاور، عدم نظارت و بازرسی علمی کارفرما بر عوامل اجرایی و عملیات اجرایی، مدیریت سنتی عوامل کارفرما، مشکلات و معضلات خریدهای داخلی، بالاخص خریدهای خارجی و ترخیص و تشریفات گمرکی و … سبب طولانی شدن پروژه ها در بخش طرح و ساخت گردیده است که این موضوع کارفرما را به سوی علت یابی تأخیرات جهت تسویه حساب خسارت های پیمانکاران و جبران هزینه های اضافی تحمیل شده توسط پیمانکار سوق داده و پیمانکاران نیز به دنبال یافتن تحلیل ها و دلایل کافی برای انجام ادعای خسارت، تأخیر و دیرکرد خود برآیند. [6]
1-3- ضرورت انجام تحقیق
معمولاً بسیاری از پروژه هایی که در حوزه های مختلف به اجرا درمیآیند با تأخیر روبرو میشوند. بروز تأخیر اثرات متعددی را به همراه دارد. افزایش زمان تکمیل
این مطلب را هم بخوانید :
پروژه، افزایش هزینه های مستقیم و غیر مستقیم، عدم دستیابی پروژه به اهداف از پیش تعیین شده و ایجاد هزینه فرصت از دست رفته از جمله عواقب بروز تأخیر است. این مشکلات می تواند موجب ایجاد اختلاف نظر بین ذی نفعان پروژه و بروز دعاوی شده و در پاره ای موارد نیز ممکن است کار به محاکم حقوقی کشیده شود که همگی مستلزم صرف زمان، هزینه و انرژی میباشند. بنابراین ضروری است برای شناسایی و تحلیل تأخیر، علل و عوامل بروز تأخیر و چگونگی مدیریت آن، تحقیقات لازم بر اینگونه فرایندها انجام و رویه های مناسبی ارائه گردد.
1-4- فرضیات تحقیق
فرضیات تحقیق حاضر به صورت کلی با عوامل زیر مرتبط می باشند و عبارتند از :
- ایجاد تاخیر یک اصل اجتناب ناپذیر در اکثر پروژه های عمرانی می باشد.
- بكارگیری اركان اجرایی ضعیف در پروژه ها بدلیل برگزاری مناقصات بر مبنای قیمت پایین تر و تحت تأثیر قرار گرفتن پیشنهاد فنی از پیشنهاد مالی سبب ایجاد تاخیر می گردد.
- کاهش علل و عوامل تاثیرگذار بر ایجاد تاخیر در انجام پروژه های مهندسی به روش تدارکات – ساخت (EPC) می تواند باعث کاهش هزینه های پروژه شود.
- کاهش تاخیرات در 3 فاز طراحی، تدارکات و اجرا موجب بهبود اجرای اینگونه پروژه ها به روش (EPC) می باشد .
- ضرورت پذیرش خصوصی سازی، مشارکت و سرمایه گذاری بخش خصوصی در پروژه های EPC که مورد پژوهش قرار می گیرد.
