4-2-مدل پیشنهادی فازی………………. 95

4-2-1-محاسبه وزن شاخص‌ها به روش فازی……………….. 96

4-2-2-مرحله اول: فازی‌سازی……………….. 102

4-2-3-مرحله دوم: پایگاه قواعد فازی……………….. 104

4-2-4-مرحله سوم: فازی زدائی……………….. 105

4-2-4-مرحله چهارم: تست مدل………………. 105

4-3-مطالعهٔ موردی……………….. 106

4-3-1-معرفی سازمان………………. 106

4-3-2-بررسی نتایج به دست آمده از وضعیت آمادگی سازمان………. 107

4 -4-تشریح زیرابعاد مدل پیشنهادی به همراه راه‌کارهای پیشنهادی در جهت بهبود زیرشاخص‌های سازمان مورد مطالعه……. 109

4-4-1-زیربعد آمادگی فرهنگ سازمانی……………….. 109

4-4-2- زیربعد آمادگی مدیریت سازمانی……………….. 111

4-4-3- زیربعد آمادگی آگاهی سرویس‌گرایی……………….. 111

4-4-4- زیربعد آمادگی استراتژی سرویس‌گرایی……………….. 112

4-4-5- زیربعد آمادگی حاکمیت IT……………….

4-4-6- زیربعد آمادگی حاکمیت سرویس‌گرایی……………….. 114

4-4-7- زیربعد آمادگی زیرساخت‌های فناوری سرویس‌گرایی……….. 115

4-4-8- زیربعد آمادگی تسهیل استفاده مجدد سرویس‌ها ………………116

4-5-خلاصه فصل……………….. 117

فصل پنجم نتیجه‌گیری و پیشنهادات……………….. 119

5-1- خلاصه تحقیق………………. 120

5-2-مزایای مدل پیشنهادی……………….. 121

5-3-اقدامات آتی……………….. 121

منابع………………. 122

چکیده:

رشد روز افزون تغییرات در سازمان ها از یک سو و نیاز شدید به بهره گیری از فناوری اطلاعات و ارتباطات در آنها از سوی دیگر، ایجاب می كند كه تا حد ممكن، اعمال تغییرات در سازمان و تغییر متناسب با آنها در عملكرد و ساختارهای فناوری اطلاعات و زیرساختهای سخت افزاری ، نرم افزاری و اطلاعاتی سازمان، با هم هماهنگ باشند.یکی از مهمترین رویكردهایی كه این هدف را دنبال می­كند، رویکرد معماری سرویس­گرا است.مهمترین دستاورد از ایجاد معماری سرویس گرا، نیاز به افزایش انعطاف­پذیری و سرعت و چابکی فناوری اطلاعات در قبال نیاز به تغییر در سازمان و به تبع آن تغییر در ساختار ITسازمان است. با توجه به حوزه وسیع اثر طرحهای معماری سازمانی، شایسته است قبل از اجرائی شدن و انجام هزینه های كلان مربوطه، سازمان از قابلیت های خود برای پذیرش این رویکرد جدید مطلع شود. درک صحیح از میزان آمادگی سازمانی، برای جهت گیری درست تلاش ها و تدوین استراتژی های متناسب بسیار حائز اهمیت میباشد.

هدف عمده این تحقیق، ارائه مدلی به منظور معرفی عواملی است که از طریق آن می‌توان میزان آمادگی یک سازمان را برای پیاده‌سازی معماری سرویس­گرا ارزیابی نمود. برای طراحی این مدل ارزیابی، از منطق فازی ممدانی استفاده شده است. پس از بررسی مبانی نظری مرتبط، مؤلفه‌ها و شاخص‌های میزان آمادگی سازمان برای پیاده‌سازی معماری سرویس‌گرا استخراج و سپس مورد تحلیل قرار گرفته است، در ادامه، مدل پیشنهادی مطرح می شود و وضعیت آمادگی یک سازمان، مورد مطالعه قرار می گیرد.با بهره گرفتن از این مدل ارزیابی، سازمانها می توانند به نقاط قوت خود پی برده و همچنین حیطه­های نیازمند بهبود را شناسائی و با توجه به راهکار های پیشنهادی، میزان آمادگی خود را افزایش دهند.

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1- مقدمه

هر مجموعه، سازمان و ارگان برای حفظ موجودیت و پیشبرد اهداف خود در فضای رقابتی امروز، نیازمند انطباق با شرایط موجود و بنابراین ناگزیر از ایجاد تغییرات مداوم در خود است. این تغییرات باعث می‌شود تا سازمان یا مجموعه به طور مداوم پیچیده‌تر شود. در این جا است که نقش فن آوری اطلاعات پررنگ‌تر می‌شود زیرا بدون استفاده از آن هزینه و زمان بسیار زیادی مورد نیاز خواهد بود که صرف آن غیرممکن می کند و در صورت ممکن بودن نیز، مشکلات بسیاری در راستای انجام کارها و دستیابی به اهداف سازمان ایجاد می‌کند. رشد روزافزون تغییرات در سازمان‌ها از یک سو و نیاز شدید به بهره‌گیری از فناوری اطلاعات و ارتباطات در آن‌ها از سوی دیگر، ایجاب می‌کند که تا حد ممکن این دو (اعمال تغییرات در سازمان و تغییر متناسب با آن‌ها در عملکرد و ساختارهای فناوری اطلاعات و زیرساخت‌های سخت‌افزاری، نرم‌افزاری و اطلاعاتی سازمان) با هم هماهنگ باشند. این امر به معنای آن است که بتوانیم در انتقال تغییرات از فرایندها، داده‌ها و سایر موارد سازمان به برنامه‌ها و سایر مقولات مربوط به IT انعطاف ایجاد کنیم. یکی از مهم‌ترین رویکردهایی که این هدف را دنبال می‌کند، رویکرد معماری سرویس‌گرا [1]است.

برای معماری سرویس‌گرا تعاریف مختلفی بیان‌شده است از جمله:

– چارچوبی برای یکپارچه‌سازی فرایندهای حرفه و پشتیبانی آن‌ها توسط فناوری اطلاعات با کمک مؤلفه‌های استاندارد و امن تحت عنوان سرویس که قابلیت استفاده مجدد و اتصال به یکدیگر جهت پوشش تغییرات حرفه را دارا می‌باشند.

این مطلب را هم بخوانید :

– معماری سرویس‌گرا شامل سیاست‌ها، تجارب و چارچوب‌هایی است که کارکردهای سیستمی را قادر می‌سازد به صورت مجموعه‌ای از سرویس‌های توزیع‌شده در اندازه‌های مورد نظر سازمان تعریف شوند.

– چارچوبی وسیع و استاندارد که سرویس‌ها در آن ساخته، مستقر و مدیریت می‌شوند و هدفش افزایش چابکی زیرساخت‌های فناوری اطلاعات در جهت واکنش سریع به تغییرات در نیازهای کسب و کار می‌باشد.

– روشی برای طراحی و پیاده‌سازی نرم‌افزارهای گسترده سازمانی به وسیله ارتباط بین سرویس‌هایی که دارای خواص اتصال سست و قابل استفاده مجدد هستند.

– سبکی از معماری است که از اتصال سست سرویس‌ها جهت انعطاف‌پذیری و تعامل پذیری حرفه و به صورت مستقل از فناوری پشتیبانی می‌کند و از ترکیب مجموعه سرویس‌های مبتنی بر حرفه تشکیل شده که این سرویس‌ها انعطاف‌پذیری و پیکربندی پویا را برای فرایندها محقق می‌کنند.

انگیزه اصلی و مهم‌ترین دستاورد از ایجاد معماری سرویس گرا، نیاز به افزایش انعطاف‌پذیری و سرعت و چابکی فناوری اطلاعات در قبال نیاز به تغییر در سازمان و به تبع آن تغییر در ساختار IT سازمان است. در سازمانی که بتواند به اهداف فوق برسد، فرایندها و سرویس‌ها کاملاً انعطاف‌پذیر بوده و می‌توانند بر اساس نیاز متخصصان کسب و کار و بدون نیاز به پرسنل فنی به سرعت ایجاد و پیکربندی شوند. این تصویر از سازمان چابک با نیازهای رو به رشد محیط‌های متغیر کاری و با توجه به محدودیت‌های زیرساخت‌های فنی و سازمانی وفق دارد.

با وجود آن که نیاز به تغییرات سریع و مداوم بسیار زیاد است، اما ممکن است برای این تغییرات موانع فنی و سازمانی ایجاد شود زیرا ممکن است ایجاد زیرساخت‌های مورد نیاز بسیار زمان‌گیرتر از آن باشد که نیاز فعلی را برآورده کند و یا به منابع بیشتری نیاز داشته و هزینه‌های سنگینی را بر سازمان تحمیل کند و بنابراین برای رسیدن به هدف انعطاف و سرعت، لازم است زیرساخت‌های فنی و کاری را طوری با بهره‌گیری از یک معماری مناسب مثل معماری سرویس­گرا بسازیم که حداکثر انعطاف ممکن را تضمین کند و رسیدن به هدف را ممکن سازد. از مزایای بهره‌گیری از سرویس‌گرایی در سطح سازمان به طور کلی می‌توان به