توجه: حجم نمونه در تمام گروه های آزمایشی ۲۰ نفر بود.
در بخش تحلیل اکتشافی داده‌ها آمارههای توصیفی مربوط به عملکرد آزمودنی‌ها در هر یک از آزمون‌های دانش قبلی، یادسپاری و انتقال و همچنین دشواری و تلاش ذهنی در طی یادگیری و آزمونها گزارش می‌گردد. در ابتدا عملکرد آزمودنی‌ها را در آزمون دانش قبلی مورد بررسی قرار می‌دهیم. آمارهای توصیفی مربوط این آزمون در جدول ۴-۱ گزارش شده است. همانطور که ملاحظه می شود تفاوت چندانی بین میانگینهای گروه های کاربندی مختلف در دانش قبلی به چشم نمیخورد. لازم به یادآوری است که در پژوهش حاضر اطلاعات افراد با دانش قبلی پایین مد نظر قرار گرفت، زیرا مطالعات مختلف نشان دادهاند اصول چندرسانهای در مورد افراد با دانش قبلی پایین صادق خواهد بود نه برای افراد با دانش قبلی بالا (کالیوگا و همکاران، ۱۹۹۸، ۲۰۰۰ ؛ مهیر، ۲۰۰۱).
در خصوص عملکرد آزمودنیها در یادسپاری و انتقال، مقایسه میانگینها نشان میدهد که دانشآموزان گروه گفتاری نسبت به دانشآموزان گروه متنی در آزمونهای یادسپاری و انتقال نمره های بالاتری به دست آوردهاند (جدول ۴-۱). همچنین دانشآموزان سیستم- سرعت در هر دو سطح (گفتار و متن) در طی یادگیری دشواری بیشتری را تجربه کردهاند، امّا گروه های گفتاری نسبت به گروه های متنی در طی یادگیری تلاش ذهنی بیشتری را صرف کردند.
دانش آموزان گروه متنی نسبت به دانشآموزان گروه گفتاری آزمون یادسپاری را دشوارتر یافتند، اما گروه های یادگیرنده سرعت در هر دو سطح (گفتار ومتن) تلاش ذهنی نسبتاً بیشتری را در آزمون یادسپاری صرف کردند. همچنین گروه های سیستم- سرعت نسبت به گروه های یادگیرنده- سرعت دشواری بیشتری را در آزمون انتقال داشتند، اما گروه های متنی نسبت به گروه های گفتاری در همین آزمون تلاش ذهنی بیشتری را صرف کردند.
تحلیل ها در سطح توصیفی بار دیگر برای آزمون دانش قبلی در جدول (۴-۱) نشان دادند که توزیع نمره‌های این آزمون برای سه گروه به غیر از گروه سیستم سرعت گفتار دارای کجی منفی می‌باشد. در حالی که شاخص کشیدگی برای اکثر گروه ها به غیر از سیستم سرعت ، مثبت میباشد. در دشواری دانش قبلی ملاحظه شد فقط گروه سیستم- سرعت گفتار دارای کجی منفی می‌باشد، شاخص کشیدگی نیز در هر چهار گروه منفی است اما در تلاش ذهنی در طی یادگیری، توزیع نمره‌ها برای گروه های متنی دارای کجی مثبت و برای گروه های گفتاری دارای کجی منفی است همچنین شاخص کشیدگی‌ فقط برای گروه سیستم- سرعت گفتار مثبت می‌باشد. با بررسی همان جدول (۴-۱) برای آزمون یادسپاری، دشواری و تلاش در یادسپاری ملاحظه شد توزیع نمره‌های آزمون یادسپاری در تمام گروه ها دارای کجی مثبت می‌باشد. و به غیر از یک مورد (یادگیرنده سرعت گفتار) بقیه گروه ها کشیدگی مثبت دارند، اما در دشواری در یادسپاری دو گروه یاد گیرنده- سرعت دارای کجی منفی و دوگروه سیستم- سرعت دارای کجی مثبت می‌باشند و اکثر گروه‌ها دارای کشیدگی مثبت می‌باشند. در تلاش در یادسپاری فقط گروه سیستم- سرعت متن دارای کجی مثبت و گروه یاد گیرنده- سرعت متن دارای کشیدگی مثبت می‌باشند، در نهایت با مشاهده جدول (۴-۱) برای گروه های کاربندی در آزمون انتقال، دشواری و تلاش در انتقال ملاحظه شد توزیع نمرات آزمون انتقال در همه گروه ها دارای کجی مثبت است و به غیر از گروه سیستم سرعت گفتار بقیه گروه ها کشیدگی منفی دارند. در دشواری و تلاش انتقال تمام گروه ها به غیر از سیستم- سرعت گفتار دارای کجی منفی می‌باشند، اما در دشواری انتقال فقط گروه یادگیرنده سرعت گفتار کشیدگی مثبت دارد. در حالی که در تلاش انتقال هر دو گروه یادگیرنده سرعت کشیدگی مثبت و هر دو گروه سیستم سرعت کشیدگی منفی دارند. در کل هیچ یک از شاخص‌های کجی و کشیدگی برای هیچ یک از گروه ها در آزمون دانش قبلی، یادسپاری و انتقال، دشواری و تلاش هر یک از آنها مقدار قابل ملاحظه‌ای نبود، که نشان می‌دهد توزیع داده‌ها (به غیر از کشیدگی عملکرد در انتقال) از حالت نرمال خارج نشدند.
برآورد سطح دشواری سوالها
در پژوهش حاضر دو آزمون یادسپاری و انتقال برای اندازه‌گیری کمیت و کیفیت یادگیری دانش‌آموزان از تکلیف یادگیری مورد استفاده قرار گرفتند. شاخص دشواری با بهره گرفتن از نسبت پاسخ‌های درست در هر سوال محاسبه شد. یعنی شاخص دشواری ۱ مشخص خواهد کرد که صد در صد دانش‌آموزان به درستی پرسشها را پاسخ دادهاند در حالیکه شاخص دشواری ۰ نشان خواهد داد که هیچ کدام از دانش‌آموزان پاسخ درست را نمی‌دانستند. بنابراین هرچه شاخص دشواری بالاتر باشد، پرسش راحت‌تر بوده و بالعکس (هسلر و همکاران، ۲۰۰۷). جدول ۴-۲ شاخص‌های دشواری محاسبه شده را نشان می‌دهد.
جدول ۴-۲
تحلیل سطح دشواری سؤالهای آزمون‌های یادسپاری و انتقال

در جدول ۴-۲ مشاهده میشود که میزان سطح دشواری سوالها بسیار پایین است، که حاکی از دشواری بودن سؤالها برای افراد شرکتکننده در مطالعه حاضر است. سطح دشواری سوال یادسپاری کمی بالاتر از بقیه است، امّا باز هم از حد متوسط پایین‌تر قرار دارد. در بین سوالهای انتقال سوال ۳ نسبت به سایر سوالها دشوارتر است. با در نظر گرفتن نتایج حاصل از برآورد سطح دشواری آزمون‌ها در هر دو آزمون برای اندازه‌گیری میزان یادگیری دانش‌آموزان آزمون‌های دشواری به نظر می‌رسند. دلایل که ممکن است این دشواری را تبیین کنند عبارتند از شیوه مرسوم آموزش و نوع سوالهای آزمونهای پیشرفت تحصیلی. به هر حال، دشواری آزمونها یاد شده میتواند نتایج آزمونهای آماری را تحت تأثیر قرار دهد. بنابراین نتایج تحلیلهای آماری باید با احتیاط تفسیر شوند.
تحلیل تأییدی داده ها
عملکرد در آزمون دانش قبلی