4-6 کارنامه ناتو در افغانستان‌. 86

4-7 ناتو و چالش‌های پیش رو در افغانستان. 89

4-8 فقدان ادراک مشترک.. 89

4-9 تقلیل جایگاه اعضا از شریک به حامی. 90

4-10 عدم تناسب ابزار و امکانات با اهداف.. 90

4-11 حضور ناتو در افغانستان؛ موفقیت یا ناکامی؟ 91

4-12 ساختار امنیتی جنوب آسیا بعد از خروج ناتو از افغانستان. 94

4-13 ترکیه. 95

4-14 منطقه‌ی قفقاز و آسیای مرکزی.. 96

4-16 استفاده از نیروهای واکنش ناتو در زمین لرزه پاکستان. 100

4-18 ناتو و اسرائیل: ابزارهای آمریکا در جنگ‌های خاورمیانه. 103

4-19 بین‌المللی‌سازی غزه به وسیله ناتو. 105

4-20 اسرائیل: ارتش دو فاکتو ناتو. 106

4-21 ایجاد موانع و حصار بین اسرائیل و لبنان. 106

4-22 سناریوهای جنگ‌های منطقه‌ای: اسرائیل و یورش موشکی. 107

4-23 آیا ارتباطی بین اظهارات ملت فلسطین و جنگ وجود دارد؟ 108

4-24 بررسی تأثیر عملکرد ناتو بر امنیت ملی ایران. 108

4-25 تاثیرات حضور ناتو در منطقه بر امنیت جمهوری اسلامی ایران. 110

فصل پنجم. 121

نتیجه گیری.. 121

منابع و مأخذ 129

الف) منابع فارسی. 129

فصل اول

كلیات تحقیق

1-1 مقدمه

برای تحلیل مسائل مربوط به ناتو، لازم است گذری برتاریخچه تشکیل این پیمان داشته داشتیم. در ابتدا این پیمان توسط آمریکا و با همکاری کشورهای غربی برای ایستادگی در مقابل شوروی و بلوک شرق به وجود آمد که به عبارتی بلوک غرب را در برابر بلوک شرق قرار می‌داد. پس از فروپاشی شوروی در دهه نود میلادی این

 پیمان عملاً فلسفه وجودی خود را از دست داد، اما به دلیل کارکردهای بلندمدتی که داشت، سردمداران این پیمان سعی کردند وظایف جدیدی را با توجه به اهداف ناتو برایش مشخص کنند.

به نظر می‌رسد کشورهای غربی و آمریکا نمی‌توانند خودشان را به نداشتن حضور در خاورمیانه راضی کنند، بنابراین همواره به دنبال راهکارهایی هستند تا بتوانند در مسائل سیاسی و اقتصادی خاورمیانه و چه بسا کل دنیا دخیل باشند. مخصوصاً آمریکا با توجه به نقشی که پس از فروپاشی شوروی در جهان برای خود قائل است، سعی می‌کند در چارچوب پیمان‌ها و اتحادیه‌های متفاوت، مداخلات خود را در مناطق دیگر گسترش دهد.

اما چالش‌هایی برسر راه گسترش ناتو وجود دارد و آنها عبارتند از اینکه برخی کشورها همچون روسیه، از مخالفان سرسخت گسترش حیطه نفوذ این پیمان هستند و با توجه به سابقه مقابله ناتو به سرکردگی آمریکا با پیمان ورشو به سرکردگی شوروی (سلف روسیه) این مخالفت باید جدی گرفته شود و به نظر نمی‌رسد بدون دادن امتیازات قابل توجه به روسیه، بتوان رضایت این کشور را در گسترش بیش از پیش حیطه نفوذ ناتو به آسیای مرکزی و خاورمیانه بدست آورد. از سوی دیگر، برخی تنش‌ها بین اعضای ناتو از قبیل مخالفت‌های فرانسه با اعمال قدرت آمریکا براین پیمان نیز به مشکلات ناتو دامن می‌زند.

آنچه در این نوشته ادعا می‌شود این است که در واقع ناتو، کارکرد خود را مبنی بر حضور در مناطق دیگر برای اعمال نفوذ برمسائل سیاسی و اقتصادی از یاد نبرده است و با توجه به مشکلاتی که با آنها روبرو است، سعی می‌کند وظایفش را به گونه‌ای مدرن مشخص و آنها را عملی کند. نسخه بازنویسی شده قانون اساسی ناتو، تأیید‌کننده این ادعا است. تا زمانی که شوروی فرو نپاشیده بود، ناتو کارکرد خود را حفاظت از کشورهای عضو ناتو در مقابل تعرض نظامی بلوک شرق عنوان می‌کرد، اما در دنیای معاصر، با کم اهمیت شدن مسائل نظامی و اهمیت یافتن مسائلی از قبیل جنگ نرم و تروریسم (تروریسم معمولاً به ابعاد غیردولتی خشونت توجه دارد) کارکرد تعریف شده برای ناتو نیز تغییر کرده است. به نظر می‌رسد کارکردهای جدید که برای ناتو مشخص شده، حیطه عمل این پیمان را گسترش داده است. مسائلی از قبیل تعرض نظامی به دلیل مشخص بودن مصادیقش، قابلیت‌ گسترش را ندارند، اما مواردی از قبیل تروریسم، قاچاق موادمخدر و نقض دموکراسی به دلیل مشخص نبودن مصادیقشان، قابلیت گسترش را دارند. به همین دلیل است که به نظر می‌رسد ناتو به دنبال سوق دادن حیطه وظایفش به سمت موارد غیرعینی است تا بتواند با آرامش خاطر بیشتری به اعمال نفوذ در مناطق دیگر بپردازد. همانگونه که مطرح شد، وظیفه اصلی ناتو هنوز همان است که بتواند از طریق حضور در مناطق استراتژیک جهان، مواردی از قبیل رفتارهای سیاسی ایران، کره شمالی یا روسیه را تحت کنترل خویش داشته باشد. با بدست گرفتن مسائل مربوط به عراق، در آینده سیاسی این کشور تأثیرگذار باشد و از موقعیت سیاسی و اقتصادی این کشور به نفع خود استفاده کند. به عبارتی می‌توان گفت ناتو آماده است تا از تمامی مسائلی که کشورهای عضو و مخصوصاً آمریکا به عنوان منافع ناحق خود معرفی می‌کنند، حمایت به عمل آورد. در واقع ناتو تبدیل به یک تروریست کلان شده است که می‌تواند با مشروعیتی که به کارهایش می‌دهد به عنوان بزرگترین و قدرتمند‌ترین گروه نظامی در جهان عمل و راه را برای توسعه طلبی‌های سردمدارانش هموار کند. حال باید به دقت روابط روسیه با ترکیه، ایران و دیگر کشورهای منطقه که مخالف حضور پررنگ آمریکا و ناتو در منطقه خاورمیانه هستند، مورد بررسی قرار بگیرد تا مشخص شود تا چه حد تنش‌های میان آمریکا و روسیه، فرانسه و. . . می‌تواند مانع سایه افکنی ناتو برمسائل دیگر مناطق باشد.

به درستی باید اذعان کرد که ناتو همواره به دنبال ایفای نقش موثر و مداخله جویانه در دیگر کشورها بوده است. حضور ناتو در افغانستان به بهانه مبارزه با تروریسم و قاچاق موادمخدر و دموکراسی سازی در این کشور و نداشتن موفقیت در این امور و در عین حال حضور مداوم در این کشور، نشانگر واقعی نبودن ادعای این گروه است. ناتو در افغانستان حضور پیدا کرده است تا در آنجا تروریسم را مهار کند. در عراق حضور یافته است تا به دولت سازی کمک کند و در پاکستان نیز به بهانه مبارزه با تروریسم، حضور دارد، بنابراین می‌توان ادعا کرد که ناتو با توجه به زمینه‌های متفاوتی که در کشورها وجود دارد، سعی می‌کند در آنها حضور یابد و بیشتر، نفس حضور در کشورها مهم است، نه کارکردی که می‌توانند داشته باشد.

ناتو با حضورش در عراق، افغانستان و پاکستان، می‌تواند از نزدیک مسائل مربوط به خاورمیانه را رصد و تأثیرگذاری خود را برآنان حفظ کند. با حضور در افغانستان، در مجاورت ایران قرار می‌گیرد و می‌تواند با استقرار نیروها و پایگاه‌های نظامی، برمسائل ایران اشراف داشته باشد. با حضور در پاکستان می‌تواند جلوی شیطنت‌های احتمالی این کشور را بگیرد. همچنین نفس حضور نیروهای ناتو در خاورمیانه موجب می‌شود تا روسیه و اقداماتش تحت کنترل کشورهای عضو ناتو باشد، جلوی اعمال نفوذ روسیه به نحوی گرفته شود و این کشور نتواند در آسیای مرکزی و خاورمیانه به راحتی دست به اقدامی بزند.

علاوه بر این ناتو اکنون در چارچوب جنگ علیه تروریسم درصدد ایفای نقش در سایر مناطق جهان از جمله افغانستان و عراق برآمده است، تاکید بیانیه هفدهمین اجلاس سران ناتو در استانبول بر اعزام تعداد بیشتری نیروی نظامی به افغانستان و آموزش نیروهای نظامی عراق توسط ناتو بیانگر تمایلات جدید ناتو است.

1-2 بیان مسئله

ناتو ازجمله قوی ترین پیمان های منطقه ای است كه با گذ شت حدود 60سال اززمان تاسیس همچنان در صحنه های نظامی و سیاسی حاضر است كه پیمان دفاع جمعی بروكسل مقدمه تشكیل این سازمان می باشد. ناتودرواكنش به توسعه طلبی های شوروی سابق بوجود امد. ناتو با تغییر مناسبات جهانی در بسیاری مواقع حفظ منافع اعضای خود به ویژه امریكا را سرلوحه كارخود قرار داده و به ابزار اشغالگریهای این كشورجنگ طلب تبدیل شده وازیک سازمان دفاعی به سازمانی تهاجمی و اشغالگرتبدیل شده به هرحال نگرانی امروزازناتوبه دلیل نفوذ افكارو عقاید خاص دررهبری این سازمان و گزینشی بودن عملیات های این سازمان با توجه به تعاریف خاص ازمفاهیم حقوقی و سیاسی است. ارگان نظامی ناتوبا ابزارناتوی فرهنگی مثل رسانه به عنوان یک سربازنگاه می كند و مدیریت ناتوی فرهنگی درسطح كلان به عنوان یک لشكرازنیروی نبرد خود می نگرد. حادثه ی تروریستی یازده سپتامبررا می توان نقطه ی عطفی دررویكرد جدید بعدازجنگ سرد كه مبتنی بر امنیت و دفاع دسته جمعی بودارزیابی كرد. این رخداد سراغازفصل نوین درتعریف اهداف و رهیافت های ناتوبود. شعارو عملكرد ناتوضدو نقیض است ناتوبا شعارمبارزه با تروریسم و دفاع ازحقوق بشروارد عرصه بین المللی شده اما عملكرد ان با شعارش درتقابل است.

امروزه تروریسم از گستردگی كمتر وعمق بیشتری برخوردار است ” قربانیان اعمال تروریستی جدید اغلب مردم عادی هستند وبه صورت اتفاقی انتخاب می شوند (شاهد تجربی بارز، اعمال تروریستی سپتامبر2001)شیوه های تروریسم در نتیجه پیشرفت های تكنولوژیک پیوسته در حال دگرگونی است ووحشت،سبعیت و خشونت وپیش بینی ناپذیری آن، به علاوه قدرت تخریب بالای آن به مراتب درمقایسه با تروریسم به مفهوم سنتی آن قابل توجه است، تروریسم امروزی از حیث روش ها ونیز اهداف،گستره بین المللی دارد، فن آوری رایانه ها به عنوان یكی از عوامل تسهیل كننده تروریسم در مقایسه با تعریف تروریسم در مفهوم سنتی آن مد نظر است،تعریف واژه تروریسم در معنای جدید آن به علت گسترد گی و پیچیدگی آن دشوار می نماید، تروریست ها ی امروزی اعتقاد عمیق تری به عادلانه بودن آرمان خود دارند، آنهادر مقایسه با تروریست ها ی قدیمی خشن تر وجسورترند اسلحه های مورد نیاز تروریست های امروزی اغلب از بازارهای غیر قانونی بین المللی

این مطلب را هم بخوانید :

دانلود پایان نامه ارشد : ارزیابی وضعیت ساختمان‌های سازمان­های متولی بحران درشهراصفهان

 تسلیحات تهیه می شود و حتی ممكن است در مواردی از بازار فروشند گان قانونی تسلیحاتی كه نظم وقاعده وقانون بر آنها حكم فرما نیست تهیه می شود،درجهت گسترش امروزی تروریسم امروزی به صورت خود آگاه وناخود آگاه (چه از سوی تروریست ها و چه ازسوی مخاطبین آنها) از رسانه های صوتی و تصویری درحد بسیار بالایی استفاده می شود، تروریست های نو از پناهگا ههای سرزمینی مشخص سابق و حمایت های سیاسی كه سابقاًاز آن به صورت غیر رسمی برخوردار بوده اند،محروم گشته است،مسئله تروریسم نومانند بسیاری مسائل دیگر تحت تاثیر تغییرات ماهوی قرار گرفته است كه در چند سال گذشته در روابط شرق وغرب پدید آمده است، چرا كه گروه ها ی انقلابی،استقلال طلب و شورشی از پشتوانه عظیم ایدئولوژیكی، حمایت های سیاسی و اقتصادی و تسلیحاتی قطب های دوگانه جهانی عصر جنگ سرد محروم گردیده اند، واكنش حكومت ها در چند دهه اخیر نسبت به تروریسم،اغلب ناهماهنگی و بدون برنامه ریزی بوده است و از این رو بر گستاخی تروریست های امروزی،بازیگران عمده بین المللی را به كرات به بازی گرفته اند، تروریست ها در دهه های جدید به بازیگران جدید، با بردی بین المللی و جهانی تبدیل شده اند،تروریست های نو در گریختن از منفذ های موجود درسیستم بین المللی كه برای تنبیه و مجازاتشان برپا و برنامه ریزی شده است، تبحر یافته اند، انگیزه های تروریست های جدید تغییر یافته است. در جنگ سرد عمدتاً انگیزه هایشان ایدئولوژیک بود،ولی در سال های اخیر انگیزه های دیگری جایگزین بوده است. در هم تنیده شدن تروریسم با مسائل و مصایب عمده دیگر جهانی همانند جرایم فراملی، صلح وامنیت منطقه ای و. . . این مسایل را به هم مرتبط گردانیده است و راه‌های مقابله با آنها را محدود كرده است.

از ویژ گی های دیگر تروریسم نودر مقایسه با تروریسم به مفهوم سابق آن كه بسیار هم مهم جلوه می نماید، این است كه تقریباً همه جهانیان از آن متاثر هستند. یعنی همان طور كه یک شرقی از تروریسم متاثر هستند. یعنی همان طور كه یک شرقی از تروریسم متاثر می شود و می تواند به عملیات تروریستی متوسل شود،در نقطه مقابل این انسان شرقی، یک شهر وند غربی هم می‌تواند ازتروریسم متاثر شودو اقدام به عملیات تروریستی نماید. پس می توان گفت یكی از دلایلی كه باعث گردید، تروریسم در دستور كار جهانی قرار بگیرد، همین ویژگی های برجسته تروریسم امروزی بود كه تروریسم را مسئله‌ای قابل توجه درنزد افكار بین المللی قرارداد.

این رساله در پی بررسی ارزیابی عملکرد ناتو در مواجهه با تروریسم از منظر بین الملل در دهه اخیر می باشد.

1-3 اهمیت و ضرورت تحقیق

تروریسم بی شک یکی از مسائل و مشکلات مهم جامعه کنونی است. دنیای کنونی تروریسم را بسان آفتی همسنگ اعتیاد به مواد مخدر و تجاوز به حقوق مسلم انسانها و ملتها و افراختن آتش جنگ شناخته است. صدها سمینار وکنفرانس برای شناختن و بررسی علل و ریشه های آن و روش های جلوگیری از آن در کشورهای غرب وشرق تشکیل شده وهزاران کتاب برای پژوهش درباره آن از دیدگاه های گوناگون و در زمینه های مختلف مانند جامعه شناسی، سیاسی، حقوقی، مذهبی و اخلاقی منتشر گردیده است. لیکن نه تنها تروریسم از بین نرفته یا تخفیف نیافته، بلکه بر وسعت دامنه و تنوع صور آن افزوده شده است.