- مسکن و خدمات مورد نیاز حوزه سکونتی
- شهر و خدمات مورد نیاز حوزه شهری
- منطقه شهری و خدمات مورد نیاز حوزه ملی و منطقه ای
براساس تقسیم بندی سه گانه فوق، واحدهای صنعتی و خدمات فنی و تعمیراتی نیز دارای سه موقعیت استقرار و سه مقیاس تقاضا و عملکرد می باشند:
- کارگاه ها و خدمات فنی و تعمیراتی و حوزه سکونتی
- صنایع، کارگاه ها و خدمات فنی و تعمیراتی حوزه شهری
- صنایع، کارگاه ها و خدمات فنی و تعمیراتی حوزه فرا شهری و ملی
در ادامه این مبحث « محل استقرار »،« انواع » و « مقیاس عملکردی » هر یک از تقسیمات فوق به اجمال بررسی می گردد(قراخانلو, ۱۳۸۰).
کارگاه ها و خدمات فنی و تعمیراتی حوزه سکونتی
بنابر تعاریف ارائه شده، مسکن و کلیه خدمات اولیه: خدمات مورد نیاز حوزه سکونتی عبارت است از مورد نیاز ساکنان محله، از جمله خدمات آموزشی (تا حد راهنمایی یا متوسطه)، درمان سرپایی و تشخیص، « خدمات تعمیراتی، فنی و تجاری، فضای سبز و محل بازی بچه ها بر این اساس خدمات تجاری و فنی و تعمیراتی در حوزه سکونتی به قرار زیر تعریف و تقسیم بندی می شود:
-
- خدمات توزیعی- خرده فروشی
- خرده فروشی مواد غذایی
- خرده فروشی پوشاک، کیف و کفش و …
- خرده فروشی لوازم خانگی، برقی، قطعات یدکی و …
- خرده فروشی مصالح ساختمانی و …
- اغذیه فروشی، قهوه خانه، رستوران و …
- خدمات اجتماعی، شخصی:
- خدمات تعمیراتی فنی، ساختمانی، لوازم خانگی
- خدمات ملکی، مالی (بانک)، بیمه و …
- خدمات شخصی و خانگی (عکاسی، آرایشگاه، تعمیر کفش، فنی- تعمیراتی و …)
- خدمات تولیدی نظیر نجاری، آهنگری، نانوایی، شیرینی پزی، خیاطی، ماستبندی و …
بنابر تقسیم بندی فوق کارگاه های تولیدی کوچک (خدمات تولیدی) و خدمات تعمیراتی فنی، ساختمانی و لوازم خانگی، بخشی از خدمات حوزه سکونتی بوده که به همراه سایر خدمات مورد نیاز حوزه سکونتی، با الگوی مختلفی در محدوده محلات استقرار می یابند(زیاری, ۱۳۷۲).
مشخصات کالبدی کارگاه ها و خدمات فنی و تعمیراتی در حوزه سکونتی
کاربری های مذکور به همراه سایر خدمات مورد نیاز حوزه سکونتی، دارای مشخصات کالبدی زیر است:
- کارگاه های کوچک و خدمات فنی و تعمیراتی محله ای، بخشی از خدمات حوزه سکونتی است که مورد نیاز مستقیم و روزمره ساکنان است.
- اندازه و مساحت کاربری ها، در حد میانگین قطعات مسکونی محله است.
- این گونه کاربری ها امکان استقرار در واحدهای مسکونی موجود را داشته و نیازی به ساختمان ویژه تجاری یا خدماتی ندارند.
- مقیاس عملکرد و شعاع خدمات رسانی این گونه کاربری ها محدود بوده و دسترسی به آن ها بر مبنای شعاع حرکت پیاده قرار گرفته است.
- نحوه فعالیتاین گونه کاربری ها معمولاً با آسایش سکونتی محله تزاحم ندارد(Mokhtari, 2009).
مشخصات مدیریتی کاربری های خدمات تعمیراتی حوزه سکونتی
کارگاه ها و خدمات فنی و تعمیراتی در حوزه سکونتی، همانند اغلب کاربری های مورد نیاز حوزه، دارای مشخصات زیر می باشند:
-
- این گونه کاربری ها توسط بخش خصوصی احداث و بهره برداری می شوند.
- سرمایه ثابت(هزینه تملک ساختمان وخرید وسایل و تجهیزات) و در گردش(هزینه آب و برق، نیروی کار و…) این گونه کاربری ها محدود بوده و اداره واحدها معمولاً بدون تخصص کافی صورت می گیرد.
- انگیزه احداث کاربری های فوق عمدتاً انتفاع اقتصادی سرمایه گذار می باشد.
- بیشتر واحدها بدون کارکنان مزدبگیر فعالیت نموده وفعالیت های خدماتی توسط صاحب واحد انجام می شود.
- احداث این گونه واحدها در حوزه سکونتی براساس عرضه و تقاضا صورت می گیرد(فروزانفر, ۱۳۸۵).
