قبلاً به عنوان مشكلترین بخش یک تجزیه بوده تبدیل به سادهترین مرحله گردید. ولی مشكل دیگری كه به دنبال چنین پیشرفتی، ظاهر گردید، نحوه برخورد با چنین حجم وسیعی از داده بود كه باید به اطلاعات تبدیل میشدند.
برای مدتهای طولانی، ریاضی و آمار برای تفسیر نتایج آزمایشها به كار گرفته میشدند. ولی با ظهور نرمافزارهای پیشرفته رایانه ای تحول شگرفی در نحوه استفاده ریاضی و آمار در حل مسائل شیمیایی به وجود آمد. به طوری كه استفاده از ریاضی ، آمار و كامپیوتر در شیمی منجر به ظهور شاخهای جدید به نام كمومتریكس[2] گردید. اگرچه شیمیدانهای تجزیه بیش از سایر همکارانشان با این شاخه آشنا هستند و از آن بهره میبرند، ولی در رشتههای مرتبط با شیمی از جمله علوم داروئی، بیوشیمی و غیره نیز كاربردهای فراوانی دارد ]5-1[.
برای اولین بار در سال 1971 سوانت ولد[3] اصطلاح “كمومتریكس” را به كار برد و آن را هنر استخراج اطلاعات شیمیائی از داده های تجزیهای دانست . در سال 1974 با همكاری كوالسكی[4] انجمن بین المللی كمومتریكس تأسیس شد ]6[.
در سال 1982 كوالسكی و فرانك[5] كمومتریكس را شاخهای از علم شیمی كه در طراحی آزمایشهای بهینهسازی، برقراری ارتباط بین نتایج تجربی با متغیرهای آزمایش و همچنین استخراج اطلاعات از سیستمهای شیمیایی با بهره گرفتن از ریاضی، آمار و كامپیوتر تعریف كردند ]7[.
ماسارت[6]، كمومتریكس را یک روش شیمیائی میداند كه از منطق ریاضیات و آمار برای رسیدن به اهداف زیر بهره میجوید ]8[:
- طراحی با انتخاب فرایندهای تجربی بهینه شده
- دسترسی به حداكثر اطلاعات مناسب شیمیائی از طریق داده های تجربی
- بدست آوردن اطلاعات در زمینه سیستمهای شیمیائی
براون[7] سردبیر مجله كمومتریكس معتقد است كمومتریكس قسمتی از علم شیمی است كه كوشش در پاسخگوئی به سوالات مربوط به سنجشهای شیمیائی دارد ]9[. سوالاتی از قبیل:
- اندازه گیری كجا و چگونه باید انجام پذیرد؟
- سیگنال[8] و نویز[9] كدامند؟
- چگونه می توان از اندازه گیری، اطلاعات مناسب را بدست آورد؟
- منشأ خطاها در نتایج حاصل از اندازه گیریها چیست؟
انجمن بین المللی كمومتریكس (ICS) تعریف جامعی از كمومتریكس ارائه میدهد. براساس تعریف این انجمن كمومتریكس علم برقراری ارتباط بین سنجشهای انجام شده بر روی یک سیستم یا فرایند شیمیائی و حالتی از سیستم میباشد. این ارتباط از طریق كاربرد روشهای آماری و ریاضی صورت میپذیرد.
به هر حال، شاید بتوان اهداف كمومتریكس را چنین بیان نمود كه:
با بهره گرفتن از کمومتریکس، عوامل موثر و بر همكنش آنها در یک فرایند شیمیائی (اعم از یک فرایند تجزیهای و غیره) مورد شناسائی قرار گرفته و با حداقل آزمایشها، بهینهسازی می شوند. بدست آوردن ارتباط بین عوامل موثر و پاسخ سیستم از دیگر اهداف كمومتریكس میباشد. در نهایت، تبدیل داده های حاصل به اطلاعات نیز هدف نهائی كمومتریكس میباشد. واضح است رسیدن به چنین اهدافی نیازمند كمك گرفتن از ریاضی، آمار و كامپیوتر است ]10[.
بسیاری از مسائلی که در کمومتریکس با آنها مواجه می شویم به دلیل پیچیدگی فوق العاده با روش های دقیق قابل حل نیست به زبان علوم کامپیوتر، چنین مسائلی را “چند جمله ای نامعین سخت[10]” می گویند.
زمان لازم برای حل دقیق چنین مسائلی با زیاد شدن تعداد ورودی ها ، به شدت زیاد میشود ، در چنین مواردی لازم است از “تقریب های خوب[11]” استفاده کنیم، یکی از این تقریبهای خوب الگوریتم های هیوریستیک می باشند که از آن برای برقراری رابطه ساختار – خاصیت بهره خواهیم جست ]11[.
تعداد صفحه : 112
قیمت :14700 تومان
