3-4-7-3- گروه با فعل جمع……………………………………………………………………………………………. 70
3-4-7-4- امت با جمع…………………………………………………………………………………………………….. 70
3-4-8- عدم مطابقت فعل و فاعل از نظر شخص در مرزباننامه (التفات) ……………………….. 71
3-5- شیوهی نفی افعال در مرزباننامه…………………………………………………………………………………….. 71
3-5-1- جدا شدن علامت نفی از فعل در مرزباننامه………………………………………………………… 72
3-5-2- افزودن علامت نفی بر قسمت آخر فعل در مرزباننامه………………………………………… 72
3-5-3- آمدن علامت نفی بر سر قرینه در هنگام مقارنه در مرزباننامه…………………………… 73
3-5-4- «نه» به صورت کلمهای مستقل…………………………………………………………………………….. 73
3-5-5- نفی افعال با تکواژ «مَ» در مرزباننامه……………………………………………………………………. 74
3-5-6- نفی افعال با تکواژ «نا» در مرزباننامه…………………………………………………………………….. 75
فصل چهارم: نظام معنایی و مشتقات فعل در مرزباننامه (افعال در معانی دیگر،
فعلهای کم کاربرد و متروک، ترکیب و کاربردهای خاص قدیمی افعال، اسم مصدر و حاصل مصدر)
4-1- کارکرد افعال با معانی دیگر در مرزباننامه……………………………………………………………………… 77
4-1-1- معانی دیگر آمدن در مرزباننامه…………………………………………………………………………….. 77
4-1-2- معانی دیگر افتادن در مرزباننامه……………………………………………………………………………. 79
4-1-3- معانی دیگر یافتن در مرزباننامه…………………………………………………………………………….. 82
4-1-4- معانی دیگر نقل کردن در مرزباننامه……………………………………………………………………… 82
4-1-5- معانی دیگر گردیدن در مرزباننامه…………………………………………………………………………. 83
4-1-6- معانی دیگر گردانیدن و گردیدن در مرزباننامه ……………………………………………………. 84
4-1-6-1- گردانیدن………………………………………………………………………………………………………….. 84
4-1-6-2- گردیدن …………………………………………………………………………………………………………… 84
4-1-7- معانی دیگر شدن در مرزباننامه……………………………………………………………………………… 85
4-1-8- معانی دیگر رفتن در مرزباننامه……………………………………………………………………………… 85
4-1-9- معانی دیگر ساختن در مرزباننامه…………………………………………………………………………. 86
4-1-10- معانی مختلف ماندن در مرزباننامه……………………………………………………………………… 87
4-1-11- معانی مختلف گشتن در مرزباننامه…………………………………………………………………….. 87
4-1-12- معانی مختلف نمودن در مرزباننامه…………………………………………………………………….. 88
4-1-13- معانی مختلف داشتن در مرزباننامه……………………………………………………………………. 89
4-1-14- معانی مختلف کردن در مرزباننامه……………………………………………………………………… 90
4-1-15- معانی مختلف دیدن در مرزباننامه………………………………………………………………………. 90
4-1-16- معانی دیگر دمیدن، زدن، دیدن، دادن، باشیدن، تسلم کردن، پرسید، مرتب گردانیدن، رسیدن و پیداکردن در مرزباننامه………………………………………………………………………………………………………………………………… 91
4-2- فعلهای کم کاربرد یا متروک در مرزباننامه ……………………………………………………………….. 92
4-2-1- به کارگیری افعال به شیوه کهن در مرزباننامه…………………………………………………….. 93
4-2-2- افعال کم کاربرد در مرزباننامه……………………………………………………………………………….. 93
4-2-3- افعال با شکلی متفاوت با امروز در مرزباننامه……………………………………………………….. 97
4-2-4- افعال متروک یا کم کاربرد در مرزباننامه………………………………………………………………. 98
4-3- ترکیب و کاربرد خاص و قدیمی افعال در مرزباننامه…………………………………………………… 111
4-3-1- ترکیب افعال در مرزباننامه…………………………………………………………………………………….. 111
4-3-1-1- ترکیب افعال فارسی با مصادر عربی در مرزباننامه………………………………………. 111
4-3-1-2- ساختن افعال مرکب با کلمات قدیمی فارسی در مرزباننامه………………………. 113
4-3-2- افعال سادهی قدیمی فارسی در مرزباننامه…………………………………………………………… 118
4-3-3- ساختن مصدر مرکب از اسم مفعول یا اسم فاعل در مرزباننامه…………………………. 119
4-3-3-1- ساختن مصدر مرکب از اسم مفعول……………………………………………………………… 119
4-3-3-2- ساختن مصدر مرکب از اسم فاعل………………………………………………………………… 121
4-3-3-3- ساختن مصدر مرکب از بن مضارع با پسوند«ه» اسم ساز…………………………… 122
4-4- کارکرد اسم مصدر و حاصل مصدر در مرزباننامه…………………………………………………………. 123
4-4-1- انواع اسم مصدر در مرزباننامه……………………………………………………………………………….. 123
4-4-1-1- اسم مصدر مختوم به «ش» در مرزباننامه……………………………………………………. 123
4-4-1-1-1- اسم مصدر شینی از کلمههای مفرد (به قیاس امروز) در مرزباننامه…. 124
4-4-1-1-2- اسم مصدر با ریشه فعل در مرزباننامه (که منطبق با دوم شخص مفرد امر حاضر است) 124
4-4-1-2- اسم مصدر با افزودن «آر» بر ریشه فعل……………………………………………………. 125
4-4-1-2- اسم مصدر مرخّم در مرزباننامه…………………………………………………………………….. 126
4-4-2- حاصل مصدر در مرزباننامه…………………………………………………………………………………….. 126
4-4-2-1- حاصل مصدر با افزودن «ی» در مرزباننامه………………………………………………….. 126
4-4-2-1-1- حاصل مصدر با افزودن «ی» بر آخر اسم در مرزباننامه…………………….. 127
4-4-2-1-2- حاصل مصدر با افزودن «ی» بر آخر صفت بسیط در مرزباننامه……….. 127
4-4-2-1-3- حاصل مصدر با افزودن «ی» بر آخر صفت مرکب در مرزباننامه……….. 127
4-4-2-1-4- حاصل مصدر در کلمههای مختوم به الف و هاء…………………………………… 127
4-4-2-2- حاصل مصدر با افزودن (- گی) در مرزباننامه………………………………………………. 128
4-4-2-3- به کارگیری حاصل مصدرهای عربی در مرزباننامه………………………………………. 128
فصل پنجم: شیوه متعدی و مجهول نمودن افعال در مرزباننامه
5-1- شیوه های متعدی کردن افعال در مرزباننامه………………………………………………………………… 131
5-1-1- متعدی کردن افعال با تکواژ سببی «ان» در مرزباننامه………………………………………. 131
5-1-2- افزودن نشانهی متعدی به آخر افعال متعدی……………………………………………………….. 132
5-1-3- ساختن افعال متعدی با افزودن الف یا فتحه قبل از علامت مصدری در مرزباننامه 133
5-1-4- متعدی نمودن افعال با به کارگیری معادل در مرزباننامه……………………………………. 133
5-2- کارکرد افعال لازم و متعدی در مرزباننامه……………………………………………………………………. 134
5-2-1- فعلهای دوگانه (لازم و متعدی) در مرزباننامه…………………………………………………….. 134
5-3- شیوه های مجهول کردن افعال در مرزباننامه………………………………………………………………… 137
5-3-1- فعل مجهول با صفت مفعولی بلند در مرزباننامه………………………………………………….. 138
5-3-1-1- فعل مجهول به استعانت از فعل شدن در مرزباننامه…………………………………… 138
5-3-1-2- ساختن فعل مجهول با استعانت از فعل معین آمدن در مرزباننامه…………… 139
5-3-1-3- آوردن نقش نمای «را» همراه نایب فاعل فعل مجهول در مرزباننامه………… 139
5-3-1-4- افعال مجهول به کمک گشتن و گردیدن در مرزباننامه………………………………. 140
5-3-1-4-1- گردیدن …………………………………………………………………………………………………… 140
5-3-1-4-2- گشتن………………………………………………………………………………………………………. 140
5-3-1-5- همراه شدن فعل مجهول با فاعل در مرزباننامه…………………………………………… 140
5-3-1-6- فعل مجهول مرکب با همکرد «کردن»………………………………………………………….. 141
5-3-2- فعل مجهول با صفت مفعولی کوتاه در مرزباننامه………………………………………………… 141
5-3-3- فعل مجهول کوتاه یا فعل مجهول بدون صفت مفعولی در مرزباننامه………………… 142
5-3-4- به کار رفتن فعل مجهول به جای فعل معلوم در مرزباننامه……………………………….. 142
فصل ششم: ساختمان و ریشه افعال در مرزباننامه (ساختمان افعال، حروف و ادواتی که پس و پیش فعل میآید، حروف اضافه اختصاصی و ریشه و ماده افعال)
6-1- ساختمان افعال در مرزباننامه…………………………………………………………………………………………. 144
6-1-1- فعل ساده (بسیط) در مرزباننامه……………………………………………………………………………. 144
6-1-2- فعلهای پیشوندی مرزباننامه…………………………………………………………………………………. 146
6-1-2-1- پیشوندها با افزودن معنای جدید در مرزباننامه در مرزباننامه……………………. 147
6-1-2-2- افعال با پیشوندهای مختلف در مرزباننامه……………………………………………………. 148
6-1-2-3- پیشوندها بدون هیچ تأثیری در افعال مرزباننامه…………………………………………. 150
6-1-2-4- فاصله گرفتن پیشوند از فعل در مرزباننامه …………………………………………………. 152
6-1-3- افعال مرکب پیشوندی مرزباننامه…………………………………………………………………………… 152
این مطلب را هم بخوانید :
6-1-4- انواع عبارتهای فعلی در مرزباننامه……………………………………………………………………… 153
6-1-4-1- عبارتهای فعلی طولانی مرزباننامه………………………………………………………………. 154
6-1-4-2- عبارتهای فعلی کوتاه مرزباننامه………………………………………………………………….. 155
6-1-4-2-1- قرار گرفتن پیشوند قبل از دیگر اجزا در عبارت فعلی ……………………….. 155
6-1-4-2-2- همراه شدن دو پیشوند با هم در مرزباننامه…………………………………………. 156
6-1-5- فعلهای مرکب مجازی و کنایی و عامیانهی مرزباننامه……………………………………….. 157
6-1-5-1- فعلهای مرکب مجازی و کنائی مرزباننامه…………………………………………………… 157
6-1-5-2- فعل مرکب عامیانه…………………………………………………………………………………………… 159
6-1-6- فعل مرکب در مرزباننامه………………………………………………………………………………………… 159
6-1-6-1- فعل مرکب استوار……………………………………………………………………………………………. 160
6-1-6-2- فعل مرکب نا استوار………………………………………………………………………………………… 161
6-1-6-3- جدا شدن اجزای فعل مرکب در مرزباننامه………………………………………………….. 162
6-1-6-4- فعلیار نیمه کلمه در مرزباننامه……………………………………………………………………… 163
6-1-6-5- همراه شدن فعلیار افعال مرکب با «ت» عربی در مرزباننامه………………………. 163
6-1-6-5-1- رفتن فعلیار به باب مفاعله در مرزباننامه………………………………………………. 164
6-1-6-5-2- همراه شدن فعلیار با «ت» زاید در مرزباننامه……………………………………… 164
6-1-6-6- همکردهای به کار رفته در مرزباننامه……………………………………………………………. 165
6-1-7- تراکم افعال در مرزباننامه……………………………………………………………………………………….. 173
6-2- آوردن حروف و ادواتی پیش یا پس از فعل در مرزباننامه ………………………………………… 174
6-2-1- الف اطلاق (اشباع) در مرزباننامه …………………………………………………………………………. 175
6-2-2- پسوند فعلی «ی» در مرزباننامه…………………………………………………………………………….. 176
6-2-2-1- یای شرطی در مرزباننامه……………………………………………………………………………….. 176
6-2-2-2- یاء بیان خواب در مرزباننامه………………………………………………………………………….. 176
6-2-2-3- یاء استمراری در مرزباننامه …………………………………………………………………………. 177
6-2-2-4- یاء بیان نوع یا مبالغه در مرزباننامه ……………………………………………………………… 177
6-2-3- باء تأکید (زینت) در مرزباننامه …………………………………………………………………………….. 177
6-2-3-1- افزودن پیش جزء «ب» بر سر فعل ماضی مطلق در مرزباننامه ……………….. 178
6-2-3-2- افزودن پیش جزء «ب» بر سر فعل شبه کمکی بایستن در مرزباننامه ……. 178
6-2-3-3- افزودن پیش جزء «ب» بر سر افعال مضارع در مرزباننامه…………………………. 179
6-2-3-4- افزودن پیش جزء «ب» بر سر فعل امر در مرزباننامه…………………………………. 179
6-2-4- افزودن پیش جزء «بر» بر سر فعل در مرزباننامه ……………………………………………….. 180
6-2-4-1- افزودن پیش جزء بر سر فعل ماضی در مرزباننامه …………………………………….. 180
6-2-4-2- افزودن پیش جزء بر سر فعل مضارع در مرزباننامه ……………………………………. 180
6-3- افعال با حروف اضافهی اختصاصی متفاوت با امروز در مرزباننامه………………………………. 181
6-3-1- افعال با حروف متفاوت با امروز در مرزباننامه……………………………………………………….. 181
6-3-2- حذف حرف اضافه از آغاز متمم در مرزباننامه…………………………………………………….. 183
6-3-3- حذف حرف اضافه از آغاز متمم در مرزباننامه…………………………………………………….. 183
6-3-4- جا به جایی حرف اضافه و متمم در جمله……………………………………………………………. 184
6-3-4-1- جدا ساختن اجزای فعل مرکب با حروف اضافه و متمم در مرزباننامه……… 184
6-3-4-2- قرار گرفتن حرف اضافه بعد از فعل در مرزباننامه ……………………………………… 185
6-3-5- آوردن را به جای حروف اضافه در مرزباننامه ……………………………………………………… 185
6-4- ریشه و مادهی فعلها در مرزباننامه……………………………………………………………………………….. 186
6-4-1- اشتقاق از بن مضارع نه ماضی………………………………………………………………………………… 187
6-4-2- فعلهای بیقاعده و باقاعده در مرزباننامه……………………………………………………………… 187
6- 4-2-1- فعلهای باقاعده در مرزباننامه……………………………………………………………………… 187
6-4-2-2- فعلهای بیقاعدهی مرزباننامه………………………………………………………………………. 188
