3-3- نقض حقوق اسیران در جهان امروز 92
3-4- محدوده شمول اسیر جنگی 94
3-4-1- در مخاصمات مسلحانه بین المللی 94
3-4-2- در مخاصمات مسلحانه غیر بین المللی 95
3-5- حقوق صحنة درگیری یا «معرکه» و حق اسیر گرفتن 96
3-6- مفهوم اسیر در کنوانسیون ژنو 97
3-7- حقوق بشر و اسرای جنگی 98
3-8- آغاز و موجبات اسارت 99
3-9- وضعیت حقوقی اسیران جنگی 102
3-9-1- رفتار انسانی نسبت به اسیران 102
3-9-2- حفظ و نگهداری اسیران 103
3-9-3- اعلام مشخصات اسیران 103
3-9-4- ممنوعیت کشورها از اجبار اسیران به دادن اطلاعات 103
3-9-5- اعلام اسارت به کشور متبوع اسیران 104
3-9-6- شرایط زندگی در اردوگاه های اسیران 104
3-9-7- اشتغال به کار اسیران 104
3-9-8- مصونیت اموال شخصی اسیران 105
3-9-9- اعطای کمک‌های مادی به اسیران 106
3-9-10- انجام فرائض و مراسم مذهبی اسیران 106
3-9-11- مکاتبات اسیران 106
3-9-12- منع گروگانگیری اسیران 106
3-9-13- اعمال حقوق مدنی از سوی اسیران 106
3-9-14- منع اقدامات تلافی‌جویانه نسبت به اسیران 107
3-9-15- شکایات اسیران از وضعیت اسارت 107
3-9-16- فرار اسیران 107
3-9-17- تدابیر انضباطی و کیفری در مورد اسیران جنگی 108
3-10- حمایت بین المللی از اسیران جنگی 108
3-10-1- کشور حامی 109
3-10-2- کمیته بین‌المللی صلیب سرخ 110
3-10-3- نماینده معتمد اسیران 110
3-10-4- سازمانهای بین المللی انسانی وبشر دوستانه 110
3-11- پایان اسارت جنگی 111
3-11-1- فوت اسیران 111
3-11-2- مبادله اسیران 111
3-11-3- ضمانت یا قول اسیران 112
3-11-4- فرار اسیران 112
3-11-5- جراحت و بیماری شدید اسیران 113
3-11-6- پایان مخاصمات فعال 113
3-12- نتیجه‌گیری فصل 115
4- نتیجه‌گیری و پیشنهادات 117
4-1- نتیجه گیری 117
4-2- پیشنهادات 120
فهرست منابع 121
چكیده
جنگها چه حق و چه باطل و چه در گذشته و چه در حال ضایعاتی دارد که از جمله اسارت گروهی از انسانها است که معمولا به آنان اسیران جنگی گفته میشود.
اسیر جنگی کسی است که در حین یک مخاصمه ی مسلحانه ی بین المللی از سوی دشمن دستگیر می شود یا خود را تسلیم آنان میکند و در نتیجه اقتدار و اختیار طرف متخاصم قرار می‌گیرد. اسلام در اصل، دین عقل و منطق، رأفت و محبت و رحمت است، دین انسان‌سازی و انسان‌دوستی از راه ملاطفت و مهرورزی است. در اسلام، اسیر جنگی دارای حقوق و احكامی است كه مسلمانان به هر شكل، موظف به رعایت آن میباشند.
در عهدنامه ها و حقوق بین الملل نیز برای اسیر جنگی حقوقی در نظر گرفته شده است. در این پایان نامه به بررسی تطبیقی حقوق اسیر جنگی در فقه امامیه و حقوق بین‌الملل پرداخته ایم. ومباحث مختلفی را از جمله حقوق انسانی اسیر جنگی، برخورد با اسیر جنگی، راه‌های پایان اسارات و … را مورد بررسی قرار داده ایم.
در مجموع مشخص گردید که اسلام حقوق اسیر جنگی را در همه موارد مرتبط با حقوق بین الملل رعایت کرده بلکه حتی در مواردی بیش از حقوق بین الملل به این مسأله پرداخته است. در اسلام به شخصیت و کرامت انسانی اسیر بیش از حقوق سایر کشورها و ادیان پرداخته است.
واژه های كلیدی: آزادی، اسیر جنگی، بردگی، برخورد انسانی، حقوق بین‌الملل، فقه امامیه.
مقدمه
یکی از موضوعاتی که همواره در روابط بین‌المللی در گذشته و حال مطرح بوده و از مهمترین سرفصل‌های حمایت بشردوستانه به شمار می‌آید، مسئله حقوق اسرا است. در گذشتهی نه چندان دور اسرای جنگی مورد بی‌مهری‌های بسیار بوده و این‌گونه افراد معمولا با سرنوشتی شوم از قتل، کورشدن، عقیم گردیدن، تحمل بردگی و کارهای سخت تا پایان عمر روبرو بوده و در کمتر مواردی، دولت گیرندهی اسیر در برابر منت بر اسرا و یا گرفتن فدای مالی سنگین حاضر به آزادکردن اسرا بوده است.
مقررات بین‌المللى در سایر نظام‌هاى حقوقى، به تدریج پس از پیدایش جامعه ملل و سپس سازمان ملل متحد شكل حقوقى و قانونى به خود گرفت، و كشورها با
این مطلب را هم بخوانید :
معرفی اپ آفر؛ راهی برای با خبر شدن از بهترین تخفیف های فروشگاه های اینترنتی
تصویب و امضاى این مصوبات، به صورت قانونى، خود را ملزم به مراعات آن مى‌دانند؛ اما همان‌گونه كه از مادهی دوازدهم كنوانسیون ژنو به دست مى‌آید، از نظر سازمان‌هاى بین‌المللى مواردى جز شكنجه و سخت‌گیرى‌هایى كه منجر به فوت یا بیمارى شدید اسیران گردد بهعنوان تخلف مهم به شمار نمى‌آید.
در اسلام، نیز اسیر جنگی دارای حقوق و احكامی است كه مسلمانان به هر شكل، موظف به رعایت آن میباشند. از جمله این حقوق، احترام به اسیر و رفتار محبت آمیز با او میباشد.
در این پژوهش سعی شده است که به شکل تطبیقی به مقایسه حقوق اسیر در فقه اسلام و حقوق بین الملل پرداخته شود.
1-1- طرح تحقیق
1-1-1- بیان مسأله
اسیر جنگی کسی است که در حین یک مخاصمه مسلحانه از سوی دشمن دستگیر میشود یا خود را تسلیم آنان میکند. در واقع اسیر جنگی ، مشمول وضعیت حقوقی ویژه ای است که بر اساس آن در یک سلسله امتیازاتی نسبت به افراد عادی که مرتکب جرایمی مانند قتل، جرح یا اقدام علیه نظم و امنیت می شوند، برخوردار باشند (ابراهیمی، 1373، ص85).
در فقه اسلامی به دشمنان جنگجویی که علیه اسلام حمله مسلحانه کرده و قادر بر جنگ بوده و به دست مجاهدان دستگیر میشوند اطلاق میشود، خواه آن افراد نیروی اصلی باشند یا داوطلبانه یا با پول اجیر شده یا جاسوس باشند و کسانی که توان حمل اسلحه نداشته باشند مانند راهبان، کشاورزان، زنان و…. از این تعریف خارج‌اند (ابن قدامه، 1410ق، ج8، ص373).
از نظر مقررات بین‌المللی، اسرا، نیروهایی هستند مسلح و سازمان یافته که تحت یک فرمانده مسئول در یک رژیم انتظامی داخلی انجام وظیفه می نمایند (ابراهیمی، 1373، ص85).
در کنوانسیون 1949 ژنو، اسرای جنگی تعریف نشده‌اند و تنها به معرفی افرادی که از حقوق مندرج در این کنوانسیون برخوردارند اكتفا شده است. در حالی‌که در فقه اسلامی همهی افراد دستگیر شده از جبههی دشمن كه توانایی رزم را داشته و از نیروهای دشمن به شمار می‌آیند، اسیر نامیده میشوند، لذا همهی حقوق و توصیه‌های مطرح شده در فقه اسلامی در مورد آنان لازم‌الاجرا است. خواه به صورت علنی به نفع دشمن
