به منظور بررسی اثرات آبیاری با پساب فاضلاب تصفیه شهری یاسوج بر روی عملکرد و اجزای عملکرد دو رقم لوبیا (اختر و صیاد)در سال 1390، آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی با 6 تیمار در 5 تکرار در منطقه بویراحمد اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل سه سطح آبیاری (1) آبیاری با فاضلاب دایم، (2) آبیاری یک در میان با آب معمولی و فاضلاب، (3) آبیاری با آب معمولی و دو رقم لوبیا شامل رقم اختر و صیاد بود. آنالیز داده ها استفاده از نرم افزارSAS و مقایسه میانگین‌ها با آزمون دانکن انجام گرفت. نتایج بدست آمده نشان داد که اثر فاضلاب برعملکرد دانه لوبیا در سطح 1% معنی‌دار است و در بین روش‌های آبیاری تیمار فاضلاب دایم (f) با عملکرد 3900 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد را داشت و در بین رقم‌ها نیز رقم اختر با عملکرد 3850 کیلوگرم در هکتار، بیشترین عملکرد را نشان داد. تیمار فاضلاب دایم و رقم اختر (fa) بیشترین عملکرد (4200 کیلوگرم در هکتار) را نشان داد. تیمار فاضلاب دایم (f) بیشترین وزن صد دانه (40 گرم) را نشان داد. رقم اختر (a) با وزن صد دانه 40 گرم بیشترین مقدار را نشان داد. تیمارهای فاضلاب دایم و رقم اختر (fa) و تیمار یک در میان آب معمولی و فاضلاب و رقم اختر (fwa) به ترتیب با وزن صد دانه 03/42 و22/40 گرم در کلاس اول (a) قرار گرفتند. و تیمارهای فاضلاب دایم (f) و رقم صیاد (s) به ترتیب با ارتفاع ساقه 1/137 و 1/139 سانتی‌متر در کلاس اول (a) قرار گرفتند.

واژگان کلیدی: لوبیا، فاضلاب، عملکرد، وزن صد دانه، ارتفاع ساقه

فصل اول مقدمه و کلیات

1-1- مقدمه

استفاده از فاضلاب به عنوان یک منبع غذایی گیاهی در تولیدات زراعی و یا به منظور حاصلخیزکردن خاک‌ها ازقدیم الایام در برخی نواحی آسیاه معمول بوده است. اما اطلاعات مدون در این زمینه و بخصوص در مورد کاربرد پساب در کشاورزی مربوطه به سال 1351 در بنزولای آلمان (جی هارد؛1959 و روچینگ، 1911) و سال 1650 در ایدرن بورف اسکاتلند است (استنبرینگ، 1975). با توسعه روش‌های تصفیه فاضلاب، توجه به استفاده از پساب حاصله از تصفیه خانه‌ها در کشاورزی افزایش پیدا کرد (چک، 1966). بخصوص این که برخی از متخصصان براین باورند که بهترین روش برای دفع پساب پخش آن در اراضی کشاورزی است. زیرا با این روش چرخه مواد غذایی تکمیل شده و عناصری که در اثر زراعت از خاک خارج شده است دوباره به آن بازگردانده می‌شود (چک، 1964)، از طرف دیگر وارد ساختن پساب به خاک خطر آلودگی محیط و بخصوص رودخانه را نیز کاهش می‌دهد (ادن و همکاران، 1977). بنابراین ایده اولیه استفاده از پساب در کشاورزی به دو دلیل عمده شکل گرفت که عبارتند از: 1) جلوگیری از آلوده شدن رودخانه‌ها 2) استفاده از مواد غذایی موجود در آن برای زراعت. بتدریج موضوع حفاظت آب و استفاده مجدد از آن در مناطق کم آب نیز به آن اضافه شد. گرچه این سه دلیل هنوز هم به قوت خود باقی می‌باشند اما پیشرفت‌های علمی، ملاحظات اقتصادی و بخصوص تجاربی که تا به حال کسب شده است در پاره‌ای موارد مشوق مردم در استفاده از پساب برای زراعت و در مواردی مانع از کاربرد آن می‌باشند. از اواخر سال 1800 و اوایل قرن حاضر استفاده از پساب بتدریج در بسیاری از کشورهای اروپا گسترش پیدا کرد. گیاهان بقولات در توسعه کشاورزی دنیای جدید خیلی زود ظاهر شده‌اند و از قدیمی‌ترین نباتاتی هستند که مورد کشت و کار انسان قرار گرفته‌اند (مجنون حسینی، 1372). در بین حبوبات از نظر سطح زیر کشت و ارزش اقتصادی مقام اول متعلق به لوبیاست (کوچکی و بنایان اول، 1383). این گیاه 7-4 هزار سال قبل از میلاد مسیح در مکزیک و بین یک هزار تا سه هزار سال قبل از میلاد توسط بومیان آمریکای غربی کشت و کار می‌شده است و با کشف قاره آمریکا زراعت لوبیا در دنیا گسترش یافت (مجنون حسینی، 1372 ). لوبیا یکی از حبوبات عمده در دنیا محسوب می‌شود که دارای 25-20 درصد پروتئین و 56-50 درصد کربوهیدرات است و در بسیاری از کشورهای در حال توسعه به عنوان یکی از منابع مهم پروتئین گیاهی مورد استفاده قرار می‌گیرد (مجنون حسینی، 1372 ). لوبیا دارای رشد محدودی است و به مجرد ظاهر شدن گل‌ها بر روی ساقه، رشد آن متوقف می‌شود. کشت لوبیا در مناطق گرمسیر و پر باران مناسب نبود. ولی در مناطق گرم و معتدل با مقدار بارندگی متوسط می‌توان اقدام به کشت آن نمود (مجنون حسینی، 1372). تمام گونه‌های لوبیا متعلق به دو جنس عمده است. جنس Phaseolus که شامل گونه‌های بذر درشت آمریکایی است و جنس vigna که شامل گونه‌های بذر ریز

این مطلب را هم بخوانید :

پایان نامه درباره اعتبارات اسنادی:مقررات ملّی اعتباراسنادی

 آسیایی است. گونه‌های آمریکایی، بومی آمریکا و گونه‌های آسیایی بومی جنوب آسیا هستند، گونه‌های آمریکایی، دارای غلاف‌هایی پهن با نوک بلند بود. و دارای تعداد محدودی بذر در هر غلاف (4 تا 8 عدد) اما بذرها درشت می‌باشند. گونه‌های آسیایی دارای غلاف‌های کوچک (حداکثر به طول 10 سانتیمتر) و استوآن‌های هستند. در داخل هر غلاف تعداد زیادی بذر (تقریباً 20 عدد) وجود دارد (کوچکی و بنایان اول، 1383).

1-2- ضرورت اجرای آزمایش

پس از غلات، حبوبات دومین منبع مهم غذایی بشر است. یکی از مهمترین حبوبات در جهان لوبیاست و از لحاظ سطح زیر کشت در بین حبوبات مقام اول را دارد (کوچکی و بنایان اول، 1383). از دیدگاه کارشناسان تولیدات کشاورزی، افزایش تولید غذا تنها راه حل مشکل گرسنگی است و به‌ ویژه در کشورهای در حال توسعه، لازم به سرمایه‌گذاری بیشتر در امر تولید غذا می‌باشد. چنانچه قرار باشد عرضه غذا به صورت کنونی انجام شود، این کشورها می‌بایست طی 30 سال آینده حداقل 60 درصد به تولیدات کشاورزی خود بیافزایند. افزایش جمعیت جهان با نرخ 7/1 درصد نشان داده که سالانه بیش از 90 میلیون نفر به مصرف‌کنندگان محصولات کشاورزی در جهان افزوده می‌شود. بر این اساس تولید غذا میبایست به طور مداوم افزایش یابد تا از کمبودهای غذایی جلوگیری گردد. طی سال‌های گذشته، بازدهی محصولات