اهداف اصلی:
- بررسی اثر اسید هومیک و زئولیت در کاهش میزان جذب و اثرات سوء کادمیم در گیاه
اهداف فرعی:
- تعیین میزان جذب کادمیم از خاکهای اصلاح شده با اسید هومیک و زئولیت توسط گیاه گندم
فصل دوم
مروری بر منابع
فصل دوم : مروری بر منابع
2-1 تعریف آلودگی
با مراجعه به لغت نامه واژه آلودگی مترادف با لغاتی مانند ناخالصی، ناپاکی، کثیفی و مضر به چشم میخورد. اگر چه این معانی از نظر لغوی صحیح هستند اما تعریف کاربردی زیست محیطی را به دست نمی دهند (عرفانمنش و افیونی، 1388). به طور کلی عاملی که باعث برهم زدن شرایط طبیعی محیط زیست شده و موجب تغییرات نامطلوب در آن شود آلودگی نامیده میشود. به عبارت دیگر هر گونه تغییر در ویژگیهای اجزای محیط به طوری که استفاده پیشین از آنها غیر ممکن گردد و به طور مستقیم یا غیر مستقیم منابع حیات موجودات زنده را به مخاطره اندازد نوعی آلودگی خواهد بود (شهبازی و همکاران، 1391). ماده آلوده کننده مادهای است که در جایی قرار گیرد که به طور عادی نمیبایست آنجا قرار میگرفت و یا دارای غلظتی بیش از غلظت طبیعی باشد به نحوی که بر روی موجودات زنده اثر نامطلوب داشته باشد (عرفانمنش، 1385).
2-2 آلایندهها
نظریات مختلفی در مورد آلوده کننده و آلودگی وجود دارد. در یک نوع تقسیم بندی، منابع آلاینده را به دو دسته نقطهای (در یک نقطه متمرکز و معمولا دارای غلظت بالای آلایندهها) و غیر نقطهای (دارای غلظت کمتر و دامنهی انتشار وسیعتر) تقسیم می کنند (عرفانمنش و افیونی، 1388). در حال حاضر منابع آلایندههای غیر نقطهای به عنوان مهمترین عوامل آلوده کننده آب و خاک در مقیاس جهانی به شمار میروند و کشاورزی و حمل و نقل، بیشترین سهم را در ایجاد این نوع آلایندهها دارند (شهبازی و همکاران،1391).
در یک تقسیمبندی دیگر مواد آلاینده در دو گروه آلایندههای معدنی و آلایندههای آلی تعریف میشوند ( درویشی، 1391).
1- آلایندههای معدنی: فلزات (Pb، Cd ،Cr، Ni و …)، شبه فلزات (As، Se و…)، عناصر غذایی (N، P، K، S و…) و ذرات رادیواکتیو (Cs، Uو…).
2- آلایندههای آلی: ترکیبات آلی یکی از عمدهترین آلایندههای آب و خاک محسوب میشوند. از جمله این مواد می توان به بایفنیلهای پلی کلرینه، هیدروکربنهای نفتی، هیدروکربنهای چند حلقهای، آفتکشهای آلی و … اشاره کرد.
1-2-2 آلایندههای معدنی
یک دسته از آلایندههای معدنی فلزات سنگین و عناصر کمیاب میباشند. عناصر کمیاب به عناصری اطلاق می شود که از غلظت کمی در خاک و گیاه برخوردار باشند. این عناصر ممکن است برای رشد و نمو گیاه ضروری باشند یا نباشند (عرفان منش و افیونی، 1388).
واژه فلزات سنگین در حوزههای علمی مختلف دارای تعاریف مشخصی است. بطور مثال، درسنگشناسی به فلزاتی این واژه اطلاق میگردد كه با دی تیزون واكنش میدهند. اما در اغلب کاربردهای رایج، این واژه به فلزاتی اشاره دارد كه وزن مخصوص آنها بیش از 5/4 گرم بر سانتیمتر مكعب باشد (گاهی ۴،۵ یا ۶ هم تعریف می شود) (توکلی محمدی و همکاران، 1390).
منابع آلوده کننده خاک، آب و هوا به قرار زیر میباشند:
الف- ایجاد آلودگی از طریق صنعت
این مطلب را هم بخوانید :
ب- ایجاد آلودگی از طریق زباله و فاضلابهای شهری
ج- ایجاد آلودگی از طریق پسابهای کشاورزی و استفاده از نهادههای شیمیایی (سروی، 1387).
آلودگی خاك، به دلیل تأثیر مستقیم در تولید محصولات كشاورزی و تغذیه موجودات، بسیار حائز اهمیت است. بیشترین آلودگیها در مناطق صنعتی، اطراف شهرهای بزرگ و معادن وجود دارد. یكی از مشكلات اصلی كشاورزی در این مناطق، آلودگی خاك به عناصر سنگین است. زیرا فلزات سنگین ابتدا به گیاهان منتقل شده و سپس وارد زنجیره غذایی میگردند. فلزات سنگین پایدار و غیرقابل تجزیه میباشند. اگرچه بسیاری از آنها به مقدار كم برای چرخههای بیولوژیک لازم هستند، اما اكثرا در غلظت زیاد سمی میباشند (آلبولینو و همکاران[16]، 2003).
برخلاف سایر آلایندهها، دفع این فلزات از محیط بسیار مشکل میباشد زیرا این فلزات به طور شیمیایی یا بیولوژیکی تخریب نمیشوند و غیر قابل تجزیه هستند اما میتوانند اکسید شوند، احیا شوند و یا به وسیله مواد آلی کمپلکس شوند (گلهدار و یونسی، 1387).
2-3 سمیت فلزات سنگین در خاک
