طرح موضوع
بررسی و ژرفنگری در آراء وآثار دانشوران مسلمان در حقیقت باز کردن دریچه ای برای باز اندیشی مسائل و پدیده های مختلف اجتماعی است، زیرا باز نگری در نظریه های اصیل، بازگشایی برای طرح گسترده تر مسائل و مشکلاتی است که جزیی از زندگی اجتماعی انسان محسوب می شود. هر نکته و نظریه ای که از اصالت واستحکام برخوردار باشد، میتواند نقطه آغازی باشد برای اندیشیدن. تحول و تکامل علوم و نظریات علمی امری طبیعی، و بررسی و نقد آراء دانشمندان در یک جامعه علمی زنده وپویا، امری ضروری است. بنابراین، بررسی وتحلیل آرای اندیشمندانی که در فضای فرهنگ وتمدن اسلامی رشد کرده وبا افکار بدیع خود، موجب گسترش وتوسعه تفکر گشته اند مورد نیاز جامعه است. از این رو در پژوهش حاضر تلاش می شود تا آرا و اندیشه های فیلسوف بزرگ اسلامی، ابونصر فارابی در حوزه امت و امامت بررسی گشته و زوایای مختلف آن روشن گردد.
موسس فلسفه سیاسی در اسلام، ابونصر فارابی (258-339 ه.ق) – معلم ثانی- از نظریه پردازان اولیه و اصلی در حوزه اندیشه سیاسی و به ویژه دولت و نظام سیاسی بوده و اندیشه او بازتابی از اوضاع و شرایط جهان اسلام در زمانه وی می باشد. بنابراین، ضرورت دارد تا ابعاد مختلف اندیشه های این دانشمند بزرگ جهان اسلام بررسی و تبیین گردند.
پیشینه تحقیق
با وجود این که درباره اندیشه سیاسی فارابی نوشتارهای فراوانی وجود دارد اما درخصوص جایگاه امت و امامت و حقوق و وظایف جامعه و امام در نظام سیاسی مد نظر معلم ثانی تحقیق جامع و کاملی به عمل نیامده و غالبا مباحث مطروحه در این زمینه نامرتب و پراکنده می باشند. منابعی که در تهیه این پژوهش از نظر گذرانیده شده عبارت اند از:
منابع مورد استفاده :
فارسی
- کتاب ارزشمند « اندیشه سیاسی فارابی» نوشته محسن مهاجر نیا که در سال 1380 به وسیله بوستان کتاب قم به چاپ رسیده، توضیح جامعی پیرامون نظام سیاسی و دولت مدنظر فارابی ارائه کرده است. از مطالب این اثر بصورت مستقیم و غیر مستقیم، استفاده فراوانی در پژوهش پیش رو شده است. (شایان ذکر است که بدین خاطر بصورت مستقیم به مطالب این کتاب استناد شده که نویسنده در پایگاه اطلاع رسانی خود، استفاده از مطالب را با ذکر منبع بلا مانع دانسته است).
- کتاب « فارابی؛ موسس فلسفه اسلامی» نوشته رضا داوری که سال 1374 به وسیله انتشارات طرح نو منتشر شده است. این کتاب نیز تلاش داشه تا ابعاد مخلف اندیشه و فلسفه فارابی را بررسی نماید.
- کتاب «تاریخ فلسفه در جهان اسلام» ترجمه عبدالمحمد آینی که توسط انتشارات علمی و فرهنگی در سال 1373 به چاپ رسیده است. این کتاب در ضمن بررسی آرا فلاسفه بزرگ اسلامی به تبیین اندیشه های فارابی نیز می پردازد.
- کتاب «نظریات اقتصادی ابو نصر محمد فارابی» نوشته حسن حبیبی در سال 1356 توسط انتشارات قسط به چاپ رسیده و نگاهی جامع و مفید به ابعاد اقتصادی اندیشه فارابی داشته است.
- کتاب «تاریخ فلسفه اسلامی» ترجمه دکتر اسدالله مبشری که در سال 1361 توسط انتشارات امیر کبیر به چاپ رسیده و اشارات ارزشمندی به اندیشه ها و اهمیت فارابی در فلسفه اسلامی کرده است.
- کتاب «درآمدی فلسفی بر تاریخ اندیشه سیاسی» نوشته جواد طباطبایی که توسط انتشارات کویر در سال 1372 منتشر شده و در آن اندیشه سیاسی فارابی تبیین شده است.
- این مطلب را هم بخوانید :
- یک نوشیدنی جادویی؛ خواص ترکیب آب و عسل
- کتاب «حکیم فاراب» نوشته صفا ذبیح الله که در سال 1353 توسط انتشارات شورای عالی فرهنگ و هنر به چاپ رسیده و تصویر نسبتا جامعی از اندیشه فارابی ارائه کرده است.
ب: منابع عربی
- کتاب «ابونصر الفارابی فیلسوف الاسلام و المعلم الثانی» که در سال 1989 توسط رایزنی فرهنگی ایران در دمشق به چاپ رسیده است.
- کتاب «الفارابی فی حدوده و رسومه» که توسط جعفر آل یاسین در سال 1985 در بیروت نوشته شده است.
ج: منابع انگلیسی
