فصل دوم. زندگینامه علمی – سیاسی بنیانگذار جمهوری اسلامی………………………………………… 69
- تحولات دوران کودکی و نوجوانی (1300-1281) …………………………………………………… 69
- تحولات دوران تحصیل (1339-1300) ………………………………………………………………… 71
- 2 .آثار علمی……………………………………………………………………………………………………… 71
2 . 2. پیامدهای جنبش مشروطه…………………………………………………………………………………. 73
3 . 2. به قدرت رسیدن رضا خان …………………………………………………………………………….. 74
- 2. حکومت محمدرضا شاه…………………………………………………………………………………….. 75
- تحولات دوران مرجعیت دینی (1357- 1339) ………………………………………………………. 78
1-3.جهت گیری های امام در سال های 1339 تا 1343………………………………………………… 79
2-3. جهت گیری های امام در سال های 1343 تا 1356……………………………………………….. 82
3-3. جهت گیری های امام در سال های 1356 تا 1357……………………………………………….. 85
- تحولات دوران رهبری نظام سیاسی (1368- 1357) ………………………………………………… 87
فصل سوم؛ بنیادهای نظری اندیشه سیاسی بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران…………………………….. 88
- مبانی فلسفی؛ معرفت شناسی و هستی شناسی……………………………………………………………. 89
- مبانی انسانشناسی و جامعهشناسی…………………………………………………………………………… 90
- مبانی کلامی و اعتقادی…………………………………………………………………………………………. 93
- مبانی فقهی – اصولی…………………………………………………………………………………………… 94
فصل چهارم؛ اصول اندیشه سیاسی بنیانگذار جمهوری اسلامی…………………………………………….. 98
- ضرورت بر پایی حکومت……………………………………………………………………………………… 99
- ماهیت حکومت………………………………………………………………………………………………….. 99
- ابزاری بودن حکومت برای تحقق ارزش های اسلامی…………………………………………………… 100
- ضرورت تشکیل حکومت اسلامی در عصر غیبت………………………………………………………… 100
- ضرورت حفظ نظام اسلامی…………………………………………………………………………………… 101
- جایگاه مردم در حکومت اسلامی…………………………………………………………………………….. 102
- اختیارت حاکم اسلامی………………………………………………………………………………………….. 102
- انعطاف پذیری و تدریجی بودن………………………………………………………………………………. 103
- این مطلب را هم بخوانید :
نتیجه گیری……………………………………………………………………………………………………………. 104
بخش سوم (کارآمدی سیاسی و تکلیف گرایی در اندیشه بنیانگذار جمهوری اسلامی)
مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………. 108
فصل یکم. بررسی کارآمدی سیاسی از منظر بنیانگذار جمهوری اسلامی ………………………….. 108
- اهداف حکومت………………………………………………………………………………………………….. 109
- 1 . اهداف غایی…………………………………………………………………………………………………. 110
- 1. اهداف متوسط………………………………………………………………………………………………… 111
- 2 . 1. تعلیم و تربیت…………………………………………………………………………………………… 111
- 2 . 1. آزادی……………………………………………………………………………………………………… 112
- 2 . 1.حاكمیت قانون اسلام…………………………………………………………………………………… 113
- 2 . 1. عدالت، امنیت و رفاه………………………………………………………………………………….. 114
1 . 4. 2 . 1. برقراری عدالت هدف ارسال پیامبران…………………………………………………………. 114
2 . 4. 2 . 1. عدالت، امری فطری و عقلانی…………………………………………………………………. 114
3 . 4. 2 . 1. عدالت صفت الهی است و احکام اسلام نیز مبتنی بر آن…………………………………. 114
4 . 4. 2 . 1. عدالت، ارزشی برتر و تغییر نا پذیر و شاخص حکومت اسلامی………………………. 114
5 . 4. 2 . 1. اجرای عدالت، زمینه ساز توسعه معنوی و ایجاد محیط امن……………………………… 115
6 . 4. 2 . 1. اجرای عدالت، تکلیفی انسانی و دینی……………………………………………………….. 115
- 2 . 1. استقلال و خودکفایی………………………………………………………………………………….. 117
- امکانات کارآمدی………………………………………………………………………………………………… 118
1 . 2 . اصول…………………………………………………………………………………………………………. 118
- 1. 2 . مشروعیت الهی…………………………………………………………………………………………. 119
- 1. 2 . مبانی اعتقادی و فقهی…………………………………………………………………………………. 119
- 1. 2 . رعایت مصلحت عمومی……………………………………………………………………………… 120
- 1. 2 .توجه به مقتضیات زمان و مکان………………………………………………………………………. 121
- 1. 2 . مردمسالاری دینی………………………………………………………………………………………. 122
- 1. 2 . خدمتگزاری……………………………………………………………………………………………… 122
2 . 2 . ابزار…………………………………………………………………………………………………………… 123
- 2. 2 . نظارت و کنترل همگانی………………………………………………………………………………. 123
- 2. 2 . نیروی انسانی متعهد و متخصص……………………………………………………………………. 124
- 2. 2 . مشارکت و همکاری…………………………………………………………………………………… 125
- 2. 2 . قواعد و مقررات مناسب………………………………………………………………………………. 125
- 2. 2 . حسن تدبیر و مدیریت………………………………………………………………………………… 126
- 2. 2 . جلب اعتماد و رضایت مردم………………………………………………………………………… 126
- موانع کارآمدی سیاسی………………………………………………………………………………………….. 127
1 . 3. انحراف از ارزش های اسلامی…………………………………………………………………………… 128
2 . 3.انحراف فکری، مفاسد اخلاقی و سیاسی……………………………………………………………….. 128
3 . 3. تجمل پرستی، اسراف و کاغذبازی در ادارات………………………………………………………. 128
4 . 3. جدایی دولت ها از مردم و انزوای روحانیت………………………………………………………… 129
5 . 3. سختگیری و فشار بر مردم……………………………………………………………………………….. 129
6 . 3. رابطه سالاری……………………………………………………………………………………………….. 130
7 . 3. دولت فراگیر و تداخل مسئولیت ها……………………………………………………………………. 130
8 . 3. غفلت از اصلاحات………………………………………………………………………………………… 130
9 . 3. اختلاف و قانونگریزی…………………………………………………………………………………….. 130
10 . 3. وابستگی و پذیرش سلطه بیگانگان…………………………………………………………………… 131
جمع بندی…………………………………………………………………………………………………………….. 131
فصل دوم. تکلیف گرایی از دیدگاه بنیانگذار جمهوری اسلامی ………………………………………. 133
مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………….. 133
- مفهوم تکلیف مداری……………………………………………………………………………………………. 133
- 1. تعریف لفوی تکلیف………………………………………………………………………………………… 133
- 1. تکلیف از نظر اصطلاحی…………………………………………………………………………………… 134
- 1. تکلیف در ادبیات لاتین…………………………………………………………………………………… 134
- 1. تکلیف گرایی کانت…………………………………………………………………………………………. 135
- 1. جمع بندی ……………………………………………………………………………………………………. 136
- چیستی تکلیف و تکلیف گرایی………………………………………………………………………………. 137
- 2. انگیزه های سیاست ورزان…………………………………………………………………………………. 137
- 1 . 2. پاسخ به غرایز طبیعی …………………………………………………………………………………. 137
- 1 . 2. تأمین نیازهای انسانی………………………………………………………………………………….. 138
- 1 . 2. وظیفه الهی و دینی ……………………………………………………………………………………. 139
- 3. 1 . 2.جمع بندی …………………………………………………………………………………………… 140
- تکلیف گرایی درآموزه های اسلامی ………………………………………………………………………… 141
1 . 3. تکلیف گرایی در قرآن …………………………………………………………………………………… 141
2 . 3 .تکلیف گرایی در سیره و سنت معصومین(ع) ……………………………………………………….. 143
- تبیین مفهوم تکلیف گرایی از دیدگاه بنیانگذار جمهوری اسلامی………………………………………. 144
- متعلق تکلیف از دیدگاه بنیانگذار جمهوری اسلامی………………………………………………………. 147
- انواع تکلیف از دیدگاه بنیانگذار جمهوری اسلامی……………………………………………………….. 149
1 . 6. تكلیف الهی و شرعی……………………………………………………………………………………… 150
2 . 6. تكلیف عقلی و وجدانی…………………………………………………………………………………… 150
2 . 6. تكلیف ملی، اجتماعی و عمومی ……………………………………………………………………….. 150
- مراحل تکلیف گرایی……………………………………………………………………………………………. 151
1 . 7. تكلیف شناسی………………………………………………………………………………………………. 151
2 . 7. عمل به تكلیف………………………………………………………………………………………………. 151
3 . 7. انگیزه الهی در انجام تكلیف……………………………………………………………………………… 151
- شاخصه های تکلیف گرایی…………………………………………………………………………………… 151
- تکلیف گرایی در سیره سیاسی بنیانگذار جمهوری اسلامی……………………………………………… 152
1 . 9. تكلیف گرایی در قیام……………………………………………………………………………………… 152
2 . 9. تکلیف گرایی در حفظ اسلام……………………………………………………………………………. 152
3 . 9. تکلیف گرایی در نهضت انقلاب اسلامی……………………………………………………………… 152
- 9. تکلیف گرایی در تشکیل حکومت دینی………………………………………………………………. 153
5 . 9. تکلیف گرایی در ولایت فقیه……………………………………………………………………………. 153
6 . 9. تکلیف گرایی در دفاع مقدس…………………………………………………………………………… 154
7 . 9. تکلیف گرایی در برنامه ریزی مدبرانه………………………………………………………………….. 154
8 . 9. تکلیف گرایی در حفظ نظام اسلامی…………………………………………………………………… 155
9 . 9. تکلیف گرائی در تأمین مصالح کشور………………………………………………………………….. 155
10 . 9. تکلیف گرایی در دفاع از سرزمینهای اسلامی………………………………………………………. 156
11 . 9. تکلیف گرایی در تشکیل هسته های حزب الله…………………………………………………….. 156
12 . 9. تکلیف گرایی در صدور انقلاب و سیاست خارجی……………………………………………… 157
13 . 9. مامور به وظیفه نه نتیجه…………………………………………………………………………………. 158
- آثار و نتایج دیدگاه تکلیف گرایانه…………………………………………………………………………. 159
- 10. اطمینان و آرامش روحی…………………………………………………………………………………. 160
- 10 . احساس پیروزی در همه حالات……………………………………………………………………… 160
- 10 . استقبال از خطر و عدم توجه به میزان کامیابی……………………………………………………… 160
- 10 . قاطعیت و طرد مسامحه…………………………………………………………………………………. 161
- 10 . جدیت بیشتر در انجام وظیفه………………………………………………………………………….. 162
- 10 . شرعی شدن همه رفتارهای سیاسی…………………………………………………………………… 162
- 10 . اهتمام به احکام شرعی در عرصه اجتماع……………………………………………………………. 163
- جمع بندی………………………………………………………………………………………………………. 163
بخش چهارم(مقایسه کارآمدی سیاسی در اندیشه بنیانگذار جمهوری اسلامی با سایر نظریات)
مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………….. 166
فصل یکم. مروری بر نظریه های کارآمدی……………………………………………………………………… 167
- نظریه توفیق……………………………………………………………………………………………………….. 167
- 1. نقد و بررسی ………………………………………………………………………………………………… 168
- نظریه سیستم …………………………………………………………………………………………………….. 168
- 2. نقد و بررسی ………………………………………………………………………………………………… 169
- نظریه رضایت مردم …………………………………………………………………………………………….. 169
- 3. نقد و بررسی ………………………………………………………………………………………………… 169
- نظریه تكلیف مداری …………………………………………………………………………………………… 170
- 4. نقد و بررسی ………………………………………………………………………………………………… 170
. نظریه عملی كارآمدی ……………………………………………………………………………………………. 171
- 5 . نقد و بررسی ……………………………………………………………………………………………… 171
فصل دوم. تطبیق نظریه های کارآمدی با دیدگاه های بنیانگذار جمهوری اسلامی …………………….. 172
- نظریه ترکیبی با محوریت انجام تکلیف ……………………………………………………………………. 172
- 1. تکلیف محوری ……………………………………………………………………………………………… 172
- 1. جامعیت؛ ……………………………………………………………………………………………………… 173
- 1. ارتقاء سطح کارآمدی؛ …………………………………………………………………………………….. 174
فصل سوم. کاربرد نظریه سیستمی در تکلیف گرایی…………………………………………………………. 176
- مشروعیت…………………………………………………………………………………………………………. 177
- کارویژه های نظام سیاسی……………………………………………………………………………………… 178
1 .2 . كارآیی نظارت………………………………………………………………………………………………. 179
2 .2 . كارآیی استخراجی…………………………………………………………………………………………. 180
3 .2 . كارآیی توزیعی……………………………………………………………………………………………… 181
4 .2 . كارآیی پاسخگویی ………………………………………………………………………………………… 181
5 .2 . كارآیی نمادین و سمبلیک ………………………………………………………………………………. 182
- ورودی ها (مشارکت مردمی) ……………………………………………………………………………….. 183
- 3. بیان تقاضا ها و منافع ……………………………………………………………………………………… 183
2 . 3. تألیف منافع و خواسته ها ……………………………………………………………………………….. 183
یکم. نقش مردم در مقبولیت و مشروعیت جامعه شناختی …………………………………………………. 184
دوم. نقش مردم در کارآمدی انقلاب و نظام اسلامی ……………………………………………………….. 185
1.انتخابات و تعیین نوع نظام، رهبران و کارگزاران …………………………………………………………. 185
- نظارت بر مسئولین نهادهای حکومتی، انتقاد سازنده، تذکر و برخورد با تخلفات ………………… 185
- حفاظت و پاسداری از نظام اسلامی ………………………………………………………………………… 185
- تلاش برای تحقق اهداف …………………………………………………………………………………….. 186
- تأمین امنیت ……………………………………………………………………………………………………… 186
- مشارکت اقتصادی ……………………………………………………………………………………………… 186
4.خروجی ها (قوای سه گانه) …………………………………………………………………………………… 187
- 4. قانونگذاری ( قوه مقننه) …………………………………………………………………………………… 188
1 . 1. 4 . کارکرد قانونگذاری…………………………………………………………………………………… 188
- 1 . 4 . کارکرد نظارتی………………………………………………………………………………………… 189
2 . 4. اجرای قوانین ( قوه مجریه) ……………………………………………………………………………. 190
- 2 . 4 . ویژگی های دولتمردان کارآمد …………………………………………………………………… 191
- 2 . 4 . وظایف و کارکردها …………………………………………………………………………………. 192
3 . 4 . ضمانت اجرای قوانین(قوه قضائیه) …………………………………………………………………… 193
- 3 . 4. انتظارات از قوه قضائیه ………………………………………………………………………………. 194
- 4 . جمع بندی ………………………………………………………………………………………………….. 195
فصل چهارم. شاخصه های کارآمدی سیاسی بر اساس نظریه تکلیف گرایی …………………………… 197
- مرحله تشخیص تکلیف ………………………………………………………………………………………. 197
1 .1. اهمیت دادن به اطلاعات ………………………………………………………………………………….. 197
- 1 . اهتمام به کارشناسی ………………………………………………………………………………………. 198
- 1. تدوین استراتژی کلان …………………………………………………………………………………….. 198
- 1. اهتمام به برنامه ریزی ……………………………………………………………………………………… 198
- 1. ایجاد نظام تصمیم سازی …………………………………………………………………………………. 198
- 1. رعایت دو اصل اساسی …………………………………………………………………………………… 198
- در مرحله انجام تکلیف ……………………………………………………………………………………….. 198
- 2 . ایجاد ساز و کار مناسب ………………………………………………………………………………… 198
- 2. استفاده متناسب و متوازن …………………………………………………………………………………. 198
- 2. احراز ابتکار عمل …………………………………………………………………………………………… 198
- 2. مواجهه جدی ……………………………………………………………………………………………….. 198
- 2. تلاش و تدبیر ……………………………………………………………………………………………….. 197
- 2. توجه مستمر به غایت تربیتی …………………………………………………………………………….. 199
سایر شاخصه های كارآمدی نظام اسلامی از منظر تکلیف گرایی ………………………………………… 199
نتیجه گیری …………………………………………………………………………………………………………… 199
بخش پنجم (نتیجه گیری و راهکارهای پیشنهادی)
مقدمه ………………………………………………………………………………………………………………….. 203