2- آیا تصویر شاعران فوق از بیگانگان با هم متفاوت است؟

3-1- پیشینه پژوهش

1-3-1- پژوهش های خارجی

پژوهشی تاکنون درباره‌ی موضوع تحقیق حاضر در میان پژوهش­های خارجی سابقه ندارد و پژوهش­های خارجی که به نوعی با این تحقیق در ارتباط است بیش­تر در زمینه­ مبانی تصویرشناسی است که در چارچوب مفهومی از آن­ها استفاده شده است و مستقیماً به موضوع پژوهش حاضر نپرداخته­اند. :

از جمله مقالاتی که با چارچوب مفهومی این پژوهش در ارتباط است عبارتند از:مقالات ایو شورل(2009)،  ژان ماری­کاره(1999)، دانیل پاژو(1994)، آموسی و هرچبرگ­پیرو(1999)، که در این مقالات به پیشینه­ی تصویرشناسی و تعریف ابعاد و چارچوب مفهومی تصویرشناسی پرداخته­اند.

1-3-2- پژوهش‏ های داخلی

1- نامور مطلق، بهمن(1388)، «درآمدی برتصویرشناسی معرفی یک روش نقد ادبی و هنری در ادبیات تطبیقی»، مطالعات تطبیقی، سال سوم، شماره­ی۱۲، ص 119 – 138.

نویسنده در این مقاله در قالب روش نقد ادبی و هنری به معرفی تصویرشناسی پرداخته است. وی ضمن تعریف تصویرشناسی نظرهای موافقان و مخالفان آن را مورد بررسی قرار داده است. نویسنده با تأکید بر تصویر می­نویسد انسان تصویرساز بیش از این که در جهان بیرونی زندگی کند در جهان تصویری که خود و دیگران ساخته و پرداخته اند زندگی می کند. آن چه برای نویسنده نقش محوری دارد بررسی تصویرشناسی در حوزه ادبیات تطبیقی است. او ضمن ارائه­ تاریخچه­ی تصویرشناسی به جایگاه تصویرشناسی در ادبیات تطبیقی و انواع تصاویر در ادبیات تطبیقی اشاره کرده است. اما در این پژوهش با وجود بیان اصول کلی تصویرشناسی به مصداق­های عینی تصویر شناسی که هدف پژوهش حاضر است اشاره ندارد.

2- نانکت، لاتیشیا( 1390)،«تصویرشناسی به منزله­ی خوانش متون نثر معاصر فرانسه و فارسی»، ترجمه­ی مژده دقیقی، ادبیات تطبیقی، شماره ی 1، ص100-

 115 .

نانکت در این مقاله بر آن است که تصویرشناسی را در متون نثر معاصر فرانسه و فارسی نشان دهد. او پس از بحث درباره­ی مفهوم «دیگری» که مبنای اندیشه­ی تصویرشناسی است، قواعد تصویرشناسی و مراحل خوانش آن را در متون فرانسوی و فارسی، ارائه کرده است و از شیوه های تحلیلی چون کلیشه، تصویر و الگوی قالبی در زمینه­ نمونه­های ادبی در ادبیات فرانسه و ایران بحث کرده است. وی بر این نکته تأکید دارد که تصویرشناسی می تواند ما را به درک بهتری از عمل دیگرسازی رهنمون شود. این مقاله اگرچه در تشریح مفهوم «دیگری» به خوبی عمل کرده است، تصویرسازی­هایی که شاعران معاصر ایران از کشورهای بیگانه دارند و مقصود این تحقیق است را بیان نکرده است.

فلاح، غلامعلی(1383)، بازتاب حضور سیاسی بیگانگان در دیوان محمد تقی بهار، زبان و ادبیات فارسی، شماره ی 47-49 ، ص 179-212 .

نویسنده در این مقاله دیدگاه­های محمد تقی بهار را درباره­ی رخدادهای مهم بین المللی از جمله جنگ جهانی اول و دوم، عواقب آن­ها، وضعیت ایران و برخی دولت­های آسیایی و اروپایی در این جنگ ها، بررسی کرد. با توجه به این که ارائه­ تصویر بیگانگان در اشعار سه شاعر مشروطه (سید اشرف الدین گیلانی، بهار و عشقی) هدف این پژوهش است در این مقاله، از نوع تصویر ایرانیان از بیگانگان بر اساس چارچوب مفهومی این پژوهش، مطلبی گفته نشد.

فلاح، مرتضی- جعفری، لیلا (1387)، بیگانه­ستیزی در اشعار میرزاده عشقی، دانشکده­ی علوم انسانی دانشگاه سمنان، شماره22 ، ص 111- 130 .

نویسندگان این مقاله سعی کرده­اند به یکی از مهم­ترین درون مایه­های اشعار میرزاده عشقی که مخالفت با بیگانگان و ستیز وی با استعمارگران به ویژه انگلیس است، بپردازند. این مقاله با وجود بیان دقیق خود درباره واکنش عشقی در برابر بیگانگان و مبارزه بی­ امان او با وطن فروشان، تنها به جنبه­ های منفی حضور بیگانگان و بالاخص انگلیس اشاره کرده و کشورهای دیگر را به نوعی نادیده گرفته است.

4-1- حدود پژوهش

دیوان اشعار سید اشرف الدین گیلانی، میرزاده عشقی و محمدتقی بهار.

5-1- اهداف پژوهش

این پژوهش می­خواهد به این هدف برسد که سید اشرف الدین گیلانی، عشقی و بهار، چه تصویرهایی از بیگانگان در قالب چارچوب مفهومی که در فصل دوم ارائه شده، دارند و این تصاویر چقدر با هم یکسانند و یا از هم متمایز و متفاوت.

6-1- ضرورت انجام پژوهش

در خصوص تصویرشناسی بیگانگان در عصر مشروطه، با توجه به بررسی­های انجام شده، پژوهش خاصی صورت نگرفته است؛ بنابراین با توجه به این­که عصر مشروطه یا عصر بیداری با حضور چشم­گیر بیگانگان در عرصه­های مختلف اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی هم­زمان بوده است و به نوعی می­توان این دوره را شروع مداخلات گسترده­ی خارجی­ها در امور ایرانیان به شمار آورد؛ روشن شدن ابعاد حضور بیگانگان در آثار شاعران عصر مشروطه ( بهار، عشقی و نسیم شمال) می ­تواند در دیدگاه ایرانیان، نسبت به این حضور گسترده موثّر باشد. هم­چنین بررسی تصاویر بیگانگان در اشعار این شعرا، نوع ارتباط و تعامل ایرانیان را با کشورهای دیگر(دوست یا دشمن) تبیین می­ کند.

7-1- روش شناسی پژوهش

این مطلب را هم بخوانید :

روش پژوهش در این پایان­ نامه تحلیلی و از روش جمع­آوری اطلاعات کتابخانه­ای است. در این تحقیق دیوان و کلیات اشعار سید اشرف­ الدین گیلانی (نسیم شمال)، ملک الشعرای بهار و میرزاده عشقی متن معیار قرارگرفته است. محقق پس از مطالعه در زمینه­ نظریه­ تصویرشناسی، متون مورد نظر را بر اساس مؤلفه ­های نظریه فوق مورد بررسی قرار داده است.

فصل دوم: چارچوب مفهومی تحقیق

1-2- تصویرشناسی

روابط انسان­ها بر اساس تصاویری که از دیگران دارند بنا می­شود. این دیدگاه­ها و نظرها، اساس روابط انسانی را شکل می­دهند. انسان تصویرساز بیش از این­که در جهان بیرونی زندگی کند در جهان تصویری که از خود و دیگران ساخته و پرداخته است زندگی می­ کند. در شاخه­های متعدد دانش بشری پژوهش­های زیادی در زمینه­ تصویر صورت گرفته و هر دانشی از دریچه­ی خاص خود، آن را تبیین کرده است. بخشی از تحقیقات ادبی، هنری، روانشناسی، انسان شناسی، مردم شناسی و نیز فلسفه به این موضوع اختصاص دارد. بنابراین تصویرشناسی به نوعی موضوع بینارشته­ای محسوب می­شود(نامور مطلق، 1388: 120).