1مقدمه

دانه های روغنی بخش مهمی از گیاهان زراعی را تشکیل می­دهند. استفاده از دانه های روغنی در مصارف غذایی انسان، کنجاله آن در تغذیه دام و همچنین نقش آنها در صنعت اهمیت تولید این محصولات می باشد.با توجه به افزایش سریع جمعیت کشور، نیاز به تولید بیشتر مواد غذایی احساس می گردد در این بین مصرف روغن در ایران طی سالهای اخیر افزایش یافته است که این افزایش مصرف همگام با افزایش تولید نبوده است به طوری که تنها حدود 10درصد روغن مورد نیاز در داخل

 کشور تولید می گردد.بررسی های صورت گرفته بیانگر این مطلب است که کشور دارای امکانات کافی جهت تولید محصولات روغنی می باشد در سالهای اخیر گیاه بزرک در سطح جهانی به عنوان یکی از مفیدترین نباتات روغنی مورد توجه قرار گرفته است.(2)

بزرک و کتان  دو تیپ رشدی از یک گونه زراعی می باشند والد احتمالی این گیاه(Linum angustifolium) است که در نواحی مدیترانه به طور وحشی رشد می کند و به سهولت با ارقام زراعی تلاقی می یابد. بزرک به ژنوتیپ های از گیاه اطلاق می شود که ساقه آنها کوتاه و دارای انشعابات زیاد بوده و در نتیجه عملکرد دانه آنها زیاد می باشد.(3)

بزرک از اولین گیاهان اهلی شده توسط بشر است قدمت این گیاه به شش تا هشت هزار سال پیش بر می گردد. در حال حاضر دامنه سطح زیر کشت این گیاه در جهان قابل توجه می باشد و کانادا، آرژانتین و هند از تولید کنندگان عمده ی آن می­باشند.(5)

کشت این گیاه حدود 5000 تا 5500 سال قبل از میلاد در ایران انجام شده و یکی از زراعت های قدیمی کشور را تشکیل می داده است متاسفانه در حال حاضر کشت این گیاه در نقاط محدودی از کشور خلاصه می گردد.

دانه بزرک دارای 45-40 درصد روغن و34-23درصد پروتئین می باشد.افزون بر تولید روغن، کنجاله آن 42-46 درصد پروتیئن داشته و می تواند به عنوان منبع پروتئینی در تغذیه دام به کار رود. روغن بزرک معمولی به سبب دارا بودن میزان زیاد اسید چرب غیر اشباع لینولنیک (52%) به عنوان روغن صنعتی استفاده می

این مطلب را هم بخوانید :

۷ راه برای شروع کار حرفه ای خود در بازاریابی محتوا

 شود، ولی روغن ژنوتیپ های جدید حاصل از برنامه های به نژادی را به خاطر کاهش چشم گیر میزان این اسید چرب (حدود 2%) و شباهت ترکیب اسیدهای چرب آن با روغن آفتابگردان می توان به عنوان روغن خوراکی به کار برد.(22،29،30)