جدول(3-42): فهرست پرداخت تسهیلات پنج ساله بانک های عامل در شهرستان خنداب.. 168
جدول(3-43): وضعیت امکانات آموزشی و ترویجی شهرستان خنداب.. 170
جدول(3-45): فعالیت های آموزشی و ترویجی در شهرستان خنداب.. 171
جدول(3-46): آموزش و ترویج رسانه ای در شهرستان خنداب.. 172
جدول(3-47): شرکت های تعاونی روستایی شهرستان خنداب.. 172
جدول(3-48): شرکت های تعاونی کشاورزی شهرستان خنداب.. 173
جدول(3-49): شرکت های تعاونی تولید روستایی شهرستان خنداب.. 173
جدول(3-50): مساحت بهره برداری های تحت پوشش شرکت های تعاونی تولید روستایی.. 174
جدول(3-51): صنایع تبدیلی شهرستان خنداب.. 175
جدول(4-1-1): مساحت و میزان محصولات کشاورزی در نمونه های مورد مطالعه 182
جدول(4-1-2): تعیین توزیع نرمال داده های تحقیق.. 182
جدول(4-1-3): شناسایی واقعی بودن داده های تحقیق.. 182
جدول(4-1-4): اهمیت اوزان شاخص های توسعه کشاورزی.. 183
جدول(4-1-5): وضعیت توسعه بخش کشاورزی در روستاهای شهرستان خنداب 184
جدول(4-1-6): میانگین سطح بندی توسعه کشاورزی در مناطق روستایی و نتایج آزمون t برای تحلیل معناداری آن.. 184
جدول(4-1-7): خصوصیات طبیعی شهرستان خنداب.. 186
جدول(4-1-8): توان طبیعی شهرستان خنداب در بخش کشاورزی.. 187
جدول(4-1-9): میانگین توان طبیعی و نتایج آزمون t برای تحلیل معناداری آن.. 187
جدول(4-1-10): میانگین شاخص های الگوی رفتاری دولت در محیط برنامه ریزی توسعه کشاورزی و نتایج آزمون t. 188
جدول(4-1-11): میانگین ویژگی های نهادی دولت در محیط برنامه ریزی توسعه کشاورزی به تفکیک ابعاد و نتایج آزمون t. 188
جدول(4-1-12): امتیاز گویه های الگوی رفتاری دولت در محیط برنامه ریزی توسعه کشاورزی.. 189
جدول(4-1-13): اهمیت اوزان شاخص های سرمایه گذاری دولت در بخش تولید کشاورزی.. 190
جدول(4-1-14): اهمیت اوزان شاخص های تنظیم ترتیبات قیمتی بازار در شهرستان خنداب.. 191
جدول(4-1-15): عملکرد برنامه ریزی توسعه بخش کشاورزی در روستاهای شهرستان خنداب.. 191
جدول(4-1-16): میانگین عملکرد برنامه ریزی توسعه بخش کشاورزی و نتایج آزمون t برای تحلیل معناداری آن.. 192
جدول(4-2-1): تفاوت میانگین های توسعه کشاورزی در سکونتگاه های روستایی 195
جدول(4-2-2): سطح بندی توسعه بخش کشاورزی در روستاهای شهرستان خنداب 195
جدول(4-2-4): مقایسه میانگین های روستاهای همگن براساس توان طبیعی و اکولوژیکی.. 198
جدول(4-2-5): تفاوت میانگین های سطح زیر کشت و میزان تولید در گروه های مختلف مناطق همگن.. 199
جدول(4-2-6): مقایسه میانگین های روستاهای همگن براساس برنامه ریزی تجهیز زیرساخت های کشاورزی و خدمات روستایی.. 200
جدول(4-2-7): تفاوت میانگین های سطح زیر ساخت های کشاورزی و خدمات روستایی در مناطق همگن.. 201
جدول(4-2-8): تفاوت میانگین های ساختار سنی و دانش و مهارت فردی در مناطق همگن.. 201
جدول(4-2-9): تحلیل همگونی روستاهای دشتی موجود در منطقه همگن 2 با روستاهای کوهستانی.. 201
جدول(4-2-10): تفاوت میانگین های توسعه کشاورزی در دهستان ها.. 202
جدول(4-2-11): سطح بندی توسعه کشاورزی.. 202
جدول(4-2-12): نتایج شبکه عصبی مصنوعی.. 204
جدول(4-2-13):ضرایب آنالیز حساسیت برای بررسی تاثیر معیارها بر سطح توسعه کشاورزی و تعیین اهمیت نسبی آنها.. 204
جدول(4-2-14): تاثیر ابعاد عوامل طبیعی بر توسعه کشاورزی.. 204
جدول(4-2-15): نتایج شبکه عصبی مصنوعی.. 205
جدول(4-2-16):ضرایب آنالیز حساسیت برای بررسی تاثیر معیارهای طبیعی بر سطح توسعه کشاورزی و تعیین اهمیت نسبی آنها.. 205
جدول(4-2-17):آزمون همبستگی ارتباط منابع خاک و میزان توسعه کشاورزی 206
جدول(4-2-18): اهمیت اوزان شاخص های منابع خاک در کشاورزی.. 206
جدول(4-2-19): آزمون همبستگی ارتباط منابع آب و میزان توسعه کشاورزی 207
جدول(4-2-20): اهمیت اوزان شاخص های منابع آب در کشاورزی.. 208
جدول(4-2-21): آزمون همبستگی ارتباط شرایط آب و هوایی و میزان توسعه کشاورزی.. 209
جدول(4-2-22): اهمیت اوزان شاخص های شرایط آب و هوایی در کشاورزی 209
جدول(4-2-23): آزمون همبستگی ارتباط منابع زیستی و میزان توسعه کشاورزی 211
جدول(4-2-24): اهمیت اوزان شاخص های منابع زیستی در کشاورزی.. 211
جدول(4-2-25): تاثیر ابعاد الگوی رفتاری دولت بر عملکرد برنامه ریزی توسعه کشاورزی.. 212
جدول(4-2-26): توزیع اعتبارات تملک دارایی های سرمایه ای سال 1391 به تفکیک بخش های مختلف اقتصادی.. 213
جدول(4-2-27): ارزش افزوده بخش های عمده اقتصادی استان مرکزی(به قیمت ثابت سال 76).. 213
جدول(4-2-28): عناوین برنامه های توسعه کشاورزی در استان و تطبیق آن با سیاست های کلی نظام و قانون برنامه پنجم.. 214
جدول(4-2-29): گزارش اعتبارات تخصیصی برنامه ها و عملیات اصلی اعتبارات تملک داریی های سرمایه ای در بخش کشاورزی.. 217
جدول(4-2-30): تفاوت میانگین های عملکرد شاخص های سرمایه گذاری در فرایند تولید و بهبود ترتیبات قیمتی بازار.. 220
جدول(4-2-31): ضرایب آنالیز حساسیت برای بررسی تاثیر معیارها بر میزان توسعه کشاورزی و تعیین اهمیت نسبی آنها.. 220
جدول(4-2-32): آزمون همبستگی ارتباط سرمایه گذاری دولتی در فرایند تولید و توسعه کشاورزی.. 221
جدول(4-2-33): تفاوت میانگین های سرمایه گذاری دولتی در فرایند تولید 221
جدول(4-2-34): نتایج شبکه عصبی مصنوعی.. 222
جدول(4-2-35): ضرایب آنالیز حساسیت برای بررسی تاثیر معیارها بر توسعه کشاورزی در فرایند تولید و تعیین اهمیت آنها.. 222
جدول(4-2-36): آزمون همبستگی ارتباط زیرساخت های عمومی و میزان توسعه کشاورزی.. 223
جدول(4-2-37): اهمیت اوزان شاخص های زیرساخت های عمومی و تاسیسات زیربنایی.. 223
جدول(4-2-38): آزمون همبستگی ارتباط انتشار نوآوری و تجهیزات جدید و میزان توسعه کشاورزی.. 225
جدول(4-2-39): اهمیت وزن شاخص انتشار نوآوری و فناوری های جدید کشاورزی 225
جدول(4-2-40): آزمون همبستگی ارتباط بهره وری منابع آب و میزان توسعه کشاورزی.. 227
جدول(4-2-41): اهمیت اوزان شاخص های بهره وری منابع آب.. 228
جدول(4-2-42): آزمون همبستگی ارتباط آموزش و ترویج و میزان توسعه کشاورزی.. 229
جدول(4-2-44): آزمون همبستگی ارتباط اصلاح ساختار زمین و میزان توسعه کشاورزی.. 231
جدول(4-2-45): اهمیت اوزان شاخص های اصلاح ساختار زمین.. 231
جدول(4-2-46): آزمون همبستگی ارتباط جذب سرمایه و میزان توسعه کشاورزی 233
جدول(4-2-47): اهمیت وزن شاخص جذب سرمایه.. 234
جدول(4-2-48): آزمون همبستگی ارتباط بازاررسانی و بازاریابی و میزان توسعه کشاورزی.. 235
جدول(4-2-49): اهمیت اوزان شاخص های بازاررسانی و بازاریابی.. 236
جدول(4-2-50): آزمون همبستگی ارتباط تنظیم ترتیبات قیمتی بازار و توسعه کشاورزی.. 237
جدول(4-2-51): تفاوت میانگین های تنظیم ترتیبات قیمتی بازار.. 239
جدول(4-2-52): اهمیت اوزان شاخص های تنظیم ترتیبات قیمتی بازار 239
جدول(4-3-1): آزمون همبستگی ارتباط عوامل طبیعی و میزان توسعه کشاورزی 243
جدول(4-3-2): آزمون همبستگی ارتباط عوامل نهادی دولت و میزان توسعه کشاورزی.. 245
این مطلب را هم بخوانید :
فهرست اشکال
عنوان صفحه
شکل(1-9): الف) ساختار کلی شبکه عصبی مصنوعی، ب) نرون عصبی با تعداد r ورودی.. 31
شکل(2-1): تولید ناخالص داخلی و تولید ناخالص داخلی سرانه(به قیمت های ثابت سال 1376).. 54
شکل(2-1): چارچوب مفهومی و عملیاتی پژوهش.. 108
شکل(3-1): موقعیت سیاسی شهرستان خنداب.. 111
شکل(3-2): دهستان های شهرستان خنداب.. 112
شکل(3-3): روستاهای شهرستان خنداب.. 114
شکل(3-4): فشردگی روستاهای شهرستان خنداب.. 115
شکل(3-5): ناهمواری های شهرستان خنداب.. 116
شکل(3-6): بافت خاک شهرستان خنداب.. 118
شکل(3-7): فرسایش خاک در شهرستان خنداب.. 119
شکل(3-8): کاربری اراضی در شهرستان خنداب.. 120
شکل(3-9): منابع آب سطحی در شهرستان خنداب.. 122
شکل(3-11): توزیع جغرافیایی بارندگی در شهرستان خنداب.. 126
شکل(3-12): توزیع جغرافیایی تبخیر در شهرستان خنداب.. 131
شکل(3-13): توزیع جغرافیایی دما در شهرستان خنداب.. 134
شکل(3-13): توزیع جمعیت شهری و روستایی در استان مرکزی.. 137
شکل(3-14): توزیع جمعیت شهری و روستایی در شهرستان خنداب.. 138
شكل(3-15): ساختار سنی شهرستان خنداب.. 141
شكل(3-16): نسبت جنسی به تفکیک گروه های سنی در شهرستان خنداب 142
شکل(3-17): موازنه مهاجرت(نفر) در دهستان های شهرستان خنداب(75-1385) 143
شكل(3-18): موازنه مهاجرت(نفر) در دهستان های شهرستان خنداب(85-1390) 144
شکل(3-19): وضعیت باسوادی در شهرستان خنداب به تفکیک مناطق شهری و روستایی.. 145
شكل(3-20): توزیع شاغلان شهرستان خنداب در بخش های اصلی اقتصاد 149
شکل(3-21): وضعیت اراضی زراعی در شهرستان خنداب به تفکیک آبی، دیم و آیش.. 151
شکل(3-22): سطح زیر کشت محصولات عمده زراعی در شهرستان خنداب به تفکیک اراضی آبی و دیم(هکتار).. 153
شکل(3-23): میزان تولید محصولات باغی شهرستان خنداب.. 156
شکل(3-23):تعداد بهره برداری های دارای دام و تعداد دام آنها.. 159
شکل(4-1-1): نقشه توزیع جغرافیایی سطح توسعه کشاورزی در مناطق روستایی 185
شکل(4-1-2): نقشه توزیع جغرافیایی عملکرد برنامه ریزی توسعه کشاورزی در مناطق روستایی.. 192
شکل(4-2-1): نمودار سلسله مراتبی جهت تعیین مناطق همگن توسعه کشاورزی 196
شکل(4-2-2): همگنی توسعه کشاورزی در سکونتگاه های روستایی شهرستان خنداب.. 196
شکل(4-2-3):نقشه توزیع جغرافیایی سطح توسعه کشاورزی در مناطق روستایی شهرستان خنداب.. 197
شکل(4-2-4): ساختار کلی شبکه عصبی توسعه کشاورزی و عوامل تاثیرگذار بر آن.. 203
پیشگفتار
بی تردید ماهیت غالب فضای اقتصادی مناطق روستایی به فعالیت کشاورزی اختصاص دارد. بنابراین بخش کشاورزی نقش عمده ای در تامین معیشت پایدار و اشتغال روستایی ایفا می کند. ضمن اینکه، بخش کشاورزی به عنوان یکی از اهرم های اقتصادی توسعه کشور در سطح ملی محسوب می شود و سهم مهمی از تولید ناخالص ملی و انباشت سرمایه را به خود اختصاص داده است. امروزه، بخش کشاورزی با چالش ها و مشکلات فراوانی مواجه است و کارکرد بخش به گونه ای است که قادر به انعکاس اثرات مثبت اقتصادی در ساختار جوامع روستایی و تشکیل درآمد پایدار برای بهره برداران نیست و از کارایی لازم برخوردار نمی باشد.
نقصان های موجود در عرصه تولید نظیر؛ فقدان تاسیسات زیربنایی و عمومی، عدم انتشار نوآوری و فناوری های جدید، بهره وری نامناسب آب، نبود مکانیسم آموزش و ترویج، ناکارآمدی ساختار زمین های کشاورزی، کمبود سرمایه و خلاء سیستم بازاررسانی و بازاریابی سودآوری بخش کشاورزی پایین آورده و سبب ناکارآمدی آن شده است. از طرفی دیگر، مشکلات تنظیم ترتیبات قیمتی بازار نظیر؛ ساختار ناقص بازار، فقدان متولی، نبود نظام اطلاعات بازار، عدم بکارگیری فناوری مناسب و عدم مشارکت تولیدکنندگان در بازاریابی سبب شده کشاورزان نتوانند مزد واقعی زحمات خود را دریافت کنند و از قدرت چانه زنی در بازار عرضه محصولات برخوردار باشند.
عمق چالش های بخش کشاورزی بیشتر از آن که به نقصان و خلاء های موجود در عرصه تولید و عرضه محصولات کشاورزی مربوط شود با کمرنگ شدن جایگاه روستا و بخش کشاورزی در رویکرد نظام برنامه ریزی توسعه ملی ارتباط دارد که نمود این گونه نگاه و رویكرد در عدم ایجاد کارکردی موزون بین بخش های اقتصادی(صنعت، کشاورزی و خدمات)، توجه به قابلیت ویژه بخش کشاورزی به عنوان پایه تحرک و زیربنای توسعه سایر بخش اقتصادی کشور(صنعت و خدمات)، تخصیص ناعادلانه امکانات و الزامات توسعه بین بخش های مختلف اقتصادی در کشور(صنعت، کشاورزی و خدمات)، عدم در نظر گرفتن بخش کشاورزی به عنوان یک روش زندگی و نه تولید و لحاظ کردن کاردکردهای انسانی و محیطی، نبود تعریفی روشن از مفهوم، ابعاد و ویژگی های توسعه کشاورزی در نظام برنامه ریزی کشور، عدم برخورداری از نظام آماری و اطلاعاتی متقن جهت حصول اطمینان از نتایج برنامه ریزی توسعه کشاورزی، برخورد غیر کارشناسی و علمی با اهداف و روش های مدیریت نظام برنامه ریزی کشاورزی، عدم تبعیت نظام بودجه و اعتبارات از محتوای برنامه های مصوب در زمینه برنامه ریزی توسعه کشاورزی، رعایت نکردن حقوق تولیدکننده نسبت به مصرف کننده در تدوین و طراحی سیاست های کشاورزی، عدم تمایل به پیاده سازی اصول علمی در عرصه سیاست گذاری کشاورزی و توجه به بخش تحقیقات و آموزش و عدم توجه به کارآیی و اثربخشی سیاست های اتخاذشده در بخش کشاورزی انعکاس یافته است.
در این ارتباط، صورت‌بندی خاص اقتصاد سیاسی ایران آشکارا نقش امتناعی اقتصاد سیاسی دولت‌محور را در فرایند توسعه کشاورزی در معرض دید می‌گذارد، نقشی که بی‌شک یکی از عوامل اصلی مشوق و مروج آن نفت و اقتصاد سیاسی متکی به نفت بوده است. در حقیقت، یکی از متغیرهای مهم و تعیین‌کننده که در تقویت و تشدید جهت‌گیری امتناعی اقتصاد سیاسی در برابر بخش کشاورزی در ایران، نقشی اساسی به دوش کشیده است نفت و درآمدهای رایگان و چشم گیر حاصل از آن بوده است. با اکتشاف نفت در ایران، در اوایل سده بیستم، به‌تدریج حکومت به ذخیره گرانبهائی دست یافت که با اتکاء به درآمدهای سرشار ناشی از آن می‌توانست منابع مالی موردنیاز به‌منظور بسط گستره کنترل و دخالت‌های خود در وجوه مختلف حیات اقتصادی و اجتماعی را تامین و زمینه‌های ظهور و بروز اثرات اقتصادی بخش های تولیدی را در سطح ملی و محلی دچار تضییق و تنگنا کنند.
همچنین، کشاورزی بشدت تحت تاثیر متغیرهای طبیعی و زیستی است و بی نظمی های اکولوژیکی نظیر؛ شرایط نامناسب آب و خاک، تغییرات آب و هوایی و اختلالات بیولوژیکی مانع از رشد و توسعه بخش می شود.
براساس الگوی نظری فوق الذکر و با عنایت بر وجود مشکلات پیش روی توسعه کشاورزی در روستاهای شهرستان خنداب، رساله حاضر در پنج فصل تدوین شده است که در زیر به محتوای هریک از فصول بطور جداگانه اشاره می گردد.
فصل اول رساله، کلیات تحقیق را شامل می شود که به بیان مساله، فرضیات، سوالات، اهداف، ضرورت، روش شناسی تحقیق و در شکل کلی به طرح تحقیق می پردازد و کلیت رساله را طراحی می کند.
فصل دوم به مبانی فکری تحقیق اشاره دارد و در دو بخش مفاهیم و چارچوب نظری تقسیم گردیده است. در بخش مفاهیم به تعریف توسعه کشاورزی و ابعاد بازدارنده مرتبط با آن در از نظر چارچوب فکری محقق پرداخته شده است. بخش چار چوب نظری به مبنای نظری عوامل بازدارنده توسعه کشاورزی در قالب نظریه های دولت(گزینش اجتماعی) پرداخته و با بسط تئوریک دولت رانتیر و اقتصادسیاسی نفت پایه کشور عوامل اصلی ضعف کشاورزی را ریشه یابی کرده است که بر مبنای آنها فرضیات تحقیق شکل کلی گرفته و مدل تحلیلی بر اساس آنها ترسیم گردیده است.
فصل سوم به معرفی منطقه پرداخته است. محتوای اصلی این فصل به مواردی که در فرایند تحقیق به آن لازم است و در نتایج تحقیق نقش تعیین کننده دارد اختصاص یافته است. در این فصل به ویژگیذهای موقعیتی، طبیعی، جمعیتی، اقتصادی و خدماتی منطقه مورد مطالعه اشاره گردیده است.
فصل چهارم در دو بخش تدوین شده است. بخش اول به توصیف و تحلیل داده های تحقیق پرداخته و بخش دوم به آزمون فرضیات تحقیق اشاره دارد.
و در نهایت فصل پنجم که عصاره و بخش اصلی تحقیق است به نتیجه گیری و پیشنهادات تحقیق پرداخته است.
فصل اول کلیات تحقیق |
