4-2- معاینه دوم…………………………………………………………………………………………………………………… 36
4-2-1- ابتلای به اندومتریت بالینی…………………………………………………………………………….. 36
4-2-2- باکتری شناسی………………………………………………………………………………………………… 37
4-2-3- شاخصها و عوامل تولید مثلی……………………………………………………………………….. 38
4-3- مقایسه نخستین و دومین معاینه……………………………………………………………………………… 39
فصل پنجم: بحث
5-1- واکنش زنجیرهای پلیمراز (PCR)…………………………………………………………………………….. 49
5-2- باکتری شناسی…………………………………………………………………………………………………………… 51
5-3- اندومتریت بالینی و دیگر شاخصهای تولید مثلی…………………………………………………… 54
فهرست منابع……………………………………………………………………………………………………………………………. 59
فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول 1. پرایمرهای استفاده شده در شناسایی ژنهای هدف……………………………………………….. 28
جدول 2. تعداد موارد سالم و مبتلا به اندومتریت بالینی در معاینه اول و دوم…………………….. 42
جدول 3. مقایسه وضعیت بدنی، روزهای باز و درصد نوتروفیل گردن رحم
در ابتلا به اندومتریت بالینی در طی معاینه اول و دوم (Mean±SE)…………………………………….. 42
جدول 4. موارد مثبت PCR در گاوهای سالم و مبتلا به اندومتریت بالینی
در معاینه اول و دوم……………………………………………………………………………………………………………………. 42
جدول 5. ضریب همبستگی آلودگی باکتریایی با یکدیگر در معاینه اول……………………………….. 43
جدول 6. ضریب همبستگی آلودگی باکتریایی با یکدیگر در معاینه دوم………………………………. 43
جدول 7. ضریب همبستگی آلودگی به باکتریها و ساختار تخمدان
در معاینه اول با شاخصهای تولیدمثلی …………………………………………………………………………………… 43
جدول 8. ضریب همبستگی آلودگی به باکتریها و ساختار تخمدان
در معاینه دوم با شاخصهای تولیدمثلی ………………………………………………………………………………….. 43
جدول 9. مقایسه روزهای باز در آلودگی باکتریایی نمونههای رحمی
در معاینه اول و دوم (Mean±SE)…………………………………………………………………………………………….. 44
جدول 10. مقایسه درصد نوتروفیل ترشحات گردن رحم در آلودگی باکتریایی
نمونههای رحمی در معاینه اول و دوم (Mean±SE)………………………………………………………………. 44
جدول 11. مقایسه وضعیت بدنی، روزهای باز و درصد نوتروفیل گردن رحم
در قطرهای متفاوت گردن رحم (سانتیمتر) در طی معاینه اول و دوم (Mean±SE)…………… 44
عنوان صفحه
جدول 12. مقایسه وضعیت بدنی، روزهای باز و درصد نوتروفیل گردن رحم
در دو شاخ رحم متقارن و نامتقارن در طی معاینه اول و دوم (Mean±SE)………………………….. 45
جدول 13. مقایسه وضعیت بدنی، روزهای باز و درصد نوتروفیل گردن رحم
در رحمهای واجد و فاقد لومن در طی معاینه اول و دوم (Mean±SE)………………………………. 45
جدول 14. مقایسه وضعیت بدنی، روزهای باز، درصد نوتروفیل و تعداد تلقیح
این مطلب را هم بخوانید :
در ساختارهای غالب متفاوت تخمدانی در طی معاینه اول و دوم (Mean±SE)……………………. 46
جدول 15. ضریب همبستگی شاخصهای تولیدمثلی با یکدیگر……………………………………………. 46
جدول 16. عوامل خطر همراه با احتمال وقوع اندومتریت بالینی تشخیص داده شده
در معاینه اول و دوم……………………………………………………………………………………………………………………. 47
فهرست تصاویر
عنوان صفحه
تصویر 1. محصولات PCR استاندارد DNA ژنومی ترشحات رحمی……………………………………… 40
تصویر 2. محصولات واکنش زنجیرهای استاندارد و چندتایی DNA ژنومی
ترشحات رحمی برای باکتریهای E. coli، T. pyogenes، F. necrophorum
و P. melaninogenicus……………………………………………………………………………………………………………… 41
مقدمه
دوره پس از زایمان به دلیل اثراتی که بر کارایی تولیدمثلی و آبستنی مجدد دارد، به عنوان یک مرحله مهم در زندگی تولید مثلی گاو ماده محسوب میشود. آلودگی رحم به باکتریها، به طور معمول در طی دو هفته ابتدایی پس از زایش رخ میدهد (Noakes et al. 2009; Sheldon and Dobson 2004). 80 تا 100 درصد گاوها آلودگی باکتریایی رحم را در دو هفته اول پس از زایش دارند (Földi et al. 2006). در این مدت دامنه وسیعی از فلور میکروبی در رحم تکثیر می کنند. هر چند رحم بیشتر گاوها در فرایندهای بازسازی رحم و بازگشت آن به اندازه طبیعی، در طی پنج هفته اول پس از زایش، از این آلودگیهای باکتریایی پاک میشوند اما در تعدادی از گاوها این آلودگیها توسعه پیدا کرده و عفونتهای رحمی قابل تشخیص با معاینه بالینی را ایجاد می کنند (Noakes et al. 2009; Sheldon et al. 2006a).
اندومتریت پس از زایش به صورت التهاب محدود به اندومتریوم (لایه داخلی رحم) که 21 روز یا بیشتر پس از زایش و بدون نشانه های بیماری عمومی رخ میدهد، تعریف شده است (Sheldon et al. 2006a). تشخیص اندومتریت بالینی با قطر گردن رحم بیش از 5/7 سانتیمتر در ملامسه راست رودهای بعد از روز 20 پس از زایش یا از حضور ترشحات مهبلی موکوسی-چرکی یا چرکی بعد از روز 26 پس از زایش تعریف شده است (LeBlanc et al. 2002a).
میزان شیوع اندومتریت در کشورهای مختلف بسیار متفاوت بوده است. این میزان از 5/4-6/2 در اسپانیا (Lopez-Gatius 2003)، 10 درصد در بریتانیا (Noakes et al. 2009)، 25 درصد در ژاپن (Gautam et al. 2009)، تا 53 درصد در ایالات متحده (Gilbert et al. 2005) متغیر بوده است که این تفاوت می تواند به دلیل عدم توصیف روشهای تشخیصی، معیارهای متفاوت درجه بندی عفونتهای رحمی، دوره پس از زایشی که هنگام تشخیص عفونت گاو در آن قرار داشته، تعداد زایش گاو و مدیریت متفاوت گلهها باشد (Lewis 1997; Noakes et al. 2009). در مطالعات قبلی در گاوداریهای ایران میزان وقوع اندومتریت بالینی درجه 1 تا 3 بیش از 50 درصد بود (احمدی و همكاران، اطلاعات منتشر نشده).
اندومتریت تاثیرات نامناسب بر تولیدمثل و باروری گاو گذاشته و خسارات اقتصادی فراوانی را وارد میآورد. حضور باکتری در رحم، التهاب و آسیبهای بافتی اندومتریوم را در پی دارد و سبب تأخیر در بازسازی رحم و همچنین به خطر افتادن حیات رویان میشود (Azawi 2008; Sheldon et al. 2006a). همچنین عفونت باکتریایی رحم و یا مواد تولید شده از این باکتریها سبب سرکوب ترشح LH هیپوفیز و نقص در عملکرد و رشد فولیکولهای تخمدانی پس از زایمان و در نتیجه اختلال در تخمکگذاری میشود (Opsomer et al. 2000; Sheldon et al. 2002b). بنابراین اندومتریت سبب کاهش احتمال باروری شده و افزایش فاصله زایش تا اولین تلقیح و افزایش نسبت تلقیح به ازای آبستنی (از 2 به 42/2) و افزایش فاصله زایشها (10 تا 31 روز) را در پی دارد (Azawi 2008; LeBlanc et al. 2002a; Noakes et al. 2009). گاوهای مبتلا به ترشحات مهبلی چرکی برای آبستن شدن به میانگین 30 روز زمان بیشتر نسبت به گاوهای غیر مبتلا نیاز دارند که حداقل ضرر اقتصادی طولانی شدن روزهای باز را دارد که حدود 3 دلار در روز میباشد (Dubuc 2011). پس اندومتریت می تواند سبب کاهش میزان باروری و افزایش نرخ حذف به دلایل ناباروری شود. نتیجه اینکه اندومتریت می تواند اثر فراوانی در کاهش سودآوری گلههای گاو شیری داشته باشد. این خسارات به دلیل افزایش فاصله زایمان تا آبستنی مجدد، افزایش میزان حذف، کاهش تولید شیر و تحمیل هزینه های درمان میباشد (Drillich 2006; LeBlanc et al. 2002a) به گونهای که خسارات آن را برای هر گاو مبتلا 166 پوند (Noakes et al. 2009) محاسبه کردهاند.
عوامل بیماریزای اندومتریت بسیار پیچیده هستند. بسیاری از مطالعات پیشنهاد کردهاند که باکتریهای بیماریزا نقش مهمی در بروز و وخیم شدن اندومتریت دارند (Sun et al. 2011). معمولترین شروع