4-4 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: در صفحه فیس بوک خود اقدام به ایجاد گروه های هواداری از کاندیدای مورد حمایت درتاریخ 1/3/88 لغایت 22/3/88(ایام تبلیغاتی انتخاباتی تا شب انتخابات)                                                                                                 77

 

4-5 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: ارسال پیام ها و اخبار سیاسی و انتخاباتی را از تاریخ 22/3/ 88 لغایت 27/6/88 (ازشب انتخابات تا راهپیمایی روز قدس) برای دوستان                                                                                                              78

 

4-6 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: میزان کامنت گذاشتن از تاریخ 1/3/88 لغایت 22/3/88(ایام تبلیغاتی انتخاباتی تا شب انتخابات) در صفحات فیس بوک افرادی که می شناختید                                                                                                              79

 

4-7 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: میزان کامنت گذاشتن از تاریخ 22/3/ 88 لغایت 27/6/88 (ازشب انتخابات تا راهپیمایی روز قدس ) در صفحات فیس بوک افرادی که می شناختید                                                                                                              80

 

4-8 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: میزان کامنت گذاشتن شما از تاریخ 1/3/88 لغایت 22/3/88(ایام تبلیغاتی انتخاباتی تا شب انتخابات) در صفحات فیس بوک افرادی که نمی شناختید                                                                                                              81

 

4-9 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: میزان کامنت گذا شتن از تاریخ 22/3/ 88 لغایت  27/6/88 (ازشب انتخابات تا راهپیمایی روز قدس ) در صفحات فیس بوک افرادی که نمی شناختید                                                                                                             82

 

4-10 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: میزان کامنت گذا شتن از تاریخ 1/3/88 لغایت 22/3/88(ایام تبلیغاتی انتخاباتی تا شب انتخابات )در صفحات فیس بوک افرادی که با شما اختلاف نظر سیاسی دارند                                                                                          83

 

4-11: توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: میزان کامنت گذاشتن از تاریخ 22/3/ 88 لغایت 27/6/88 (ازشب انتخابات تا راهپیمایی روز قدس ) در صفحات فیس بوک افرادی که با شما اختلاف نظر سیاسی دارند                                                                                                84

 

4-12 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: میزان کامنت گذاشتن از تاریخ 1/3/88 لغایت 22/3/88(ایام تبلیغاتی انتخاباتی تا شب انتخابات) در صفحات فیس بوک افرادی که نمی شناختی                                                                                                               85

 

4-13 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: میزان کامنت گذاشتن از تاریخ 22/3/ 88 لغایت  27/6/88 (ازشب انتخابات تا راهپیمایی روز قدس ) در صفحات فیس بوک افرادی که نمی شناختید                                                                                                         86

 

4-14 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: میزان کامنت گذاشتن از تاریخ 1/3/88 لغایت 22/3/88(ایام تبلیغاتی انتخاباتی تا شب انتخابات )در صفحات فیس بوک افرادی که با شما اختلاف نظر سیاسی دارند                                                                               87

 

4-15 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: میزان کامنت گذاشتن از تاریخ 22/3/ 88 لغایت 27/6/88 (ازشب انتخابات تا راهپیمایی روز قدس ) در صفحات فیس بوک افرادی که با شما اختلاف نظر سیاسی دارند                                                                               88

 

4-16 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: تغییر رنگ پس زمینه عکس پروفایل صفحه خود به یکی از نمادهای انتخاباتی کاندیدا مورد حمایت خود در تاریخ 1/3/88 لغایت 22/3/88(ایام تبلیغاتی انتخاباتی تا شب انتخابات )                                                89

 

4-17 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: تغییر رنگ پس زمینه عکس پروفایل صفحه خود به یکی از نمادهای انتخاباتی کاندیدا مورد حمایت خود درتاریخ 22/3/ 88 لغایت 27/6/88 (ازشب انتخابات تا راهپیمایی روز قدس)                                                     90

 

4-18 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: میزان کامنت گذاری درصفحات فیس بوک افراد یا گروه های طرفدار کاندیدها در تاریخ 22/3/ 88 لغایت 27/6/88 (ازشب انتخابات تا راهپیمایی روز قدس)                                                                                                           91

 

4-19 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: میزان کامنت گذاری درصفحات فیس بوک افراد یا گروه های طرفدار کاندیدها در تاریخ 22/3/ 88 لغایت 27/6/88 (ازشب انتخابات تا راهپیمایی روز قدس)                                                                                                           92

 

4-20 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: انتشار پیام های مندرج صفحه فیس بوک کاندیدای مورد نظر خود                                                                                               93

 

4-21 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: بعد از اعلام رسمی نتایج انتخابات باعث :                                                                                                                   94

 

4-22 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: دعوت از دوستان خود در تاریخ 1/3/88 لغایت 22/3/88(ایام تبلیغاتی انتخاباتی تا شب انتخابات ) برای

 ملحق شدن به گروه های طرفداران کاندیداهای انتخاباتی                                                                                                           95

 

4-23 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: دعوت از دوستان خود در تاریخ  22/3/ 88 لغایت 27/6/88  (ازشب انتخابات تا راهپیمایی روز قدس) برای ملحق شدن به گروه های طرفداران کاندیداهای انتخاباتی                                                                   96

4-24 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: فوروارد پیام انتخاباتی  برای دوستان خود  در شبکه فیس بوک در تاریخ ( 1/3/88 لغایت 22/3/88)ایام تبلیغاتی انتخاباتی تا شب انتخابات                                                                                                                 97

 

4-25 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: فوروارد پیام انتخاباتی برای   دوستان خود  در شبکه فیس بوک در تاریخ  22/3/ 88 لغایت27/6/88  (ازشب انتخابات تا راهپیمایی روز قدس)                                                                                                              98

 

4-26 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: ملحق شدن به کمپین های انتخاباتی موجود در صفحات فیس بوک در تاریخ  1/3/88 لغایت 22/3/88(ایام تبلیغاتی انتخاباتی تا شب انتخابات                                                                                                           99

 

4-27 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: ملحق شدن به کمپین های انتخاباتی موجود در صفحات فیس بوک در تاریخ  22/3/ 88 لغایت27/6/88  (ازشب انتخابات تا راهپیمایی روز قدس)                                                                      100

 

4-28 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: میزان اعتماد شما به اطلاعات و اخبار دریافتی از دوستانتان در فیس بوک در تاریخ  1/3/88 لغایت 22/3/88(ایام تبلیغاتی انتخاباتی تا شب انتخابات)                                                                                                         101

 

4-29 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: میزان اعتماد شما به اطلاعات و اخبار دریافتی از دوستانتان در فیس بوک در تاریخ  22/3/ 88 لغایت27/6/88  (ازشب انتخابات تا راهپیمایی روز قدس)                                                                                                                102

 

 

4-30 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: در تاریخ 1/3/88 لغایت 22/3/88(ایام تبلیغاتی انتخاباتی تا شب انتخابات ) هنگامی که اخبار منتشر شده در فیس بوک با اخبار رسمی کشور در تناقض بود  کدامیک برای شما قابل پذیرتر بود                            103         

4-31 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: میزان اعتماد شما به اخبار منتشر شده در فیس بوک در مقایسه با اخبار رسمی کشور در تاریخ 22 /3/ 88 لغایت27/6/88  (ازشب انتخابات تا راهپیمایی روز قدس)                                                          104

4-32 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: اطلاع و شرکت در یک میتینگ سیاسی در تاریخ  1/3/88 لغایت 22/3/88(ایام تبلیغاتی انتخاباتی تا شب انتخابات                105

4-33 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: اطلاع و شرکت در یک میتینگ سیاسی در تاریخ 22 /3/ 88 لغایت  27/6/88(ازشب انتخابات تا راهپیمایی روز قدس)    106

جدول 4-34 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: میزان استفاده از آیتم ” پسندیدم(Like) / نپسندیدم(Dislike) ” در تاریخ  1/3/88 لغایت 22/3/88(ایام تبلیغاتی انتخاباتی تا شب انتخابات)، در رابطه با اخبار و اطلاعات فیس بوک                     107

 

4-35 : توزیع فراوانی و درصد پاسخگویان در مورد گویه: در تاریخ 22 /3/ 88 لغایت  27/6/88(ازشب انتخابات تا راهپیمایی روز قدس)، میزان استفاده از آیتم ” پسندیدم(Like) /

نپسندیدم(Dislike) ” در رابطه با اخبار و اطلاعات فیس بوک                                    108

 

 

 

 

فصل اول :

 

کلیات پژوهش

 

 

1-1 مقدمه : در این فصل محقق در بیان مسئله بدنبال  تبیین مسئله بودن موضوع تحقیق می باشد و در ادامه به اهمیت و ضرورت  سرمایه اجتماعی در توسعه و پیشرفت کشور ها می پردازد. پژوهشگر از سرمایه اجتماعی بعنوان ثروت نامرئی کشورها در اهداف تحقیق یاد می کند و  خاطر نشان می کند در نبود سرمایه اجتماعی دیگر سرمایه ها اثر بخشی خود را از دست می دهند و در پایان به تعریف مفاهیم اصلی تحقیق از نگاه صاحبنظران پرداخته می شود.

2-1 بیان مسئله :

هرچند ردپای مفهوم سرمایه اجتماعی[1] را می توان در آثار بسیاری از جامعه شناسان کلاسیک در مفاهیمی همچون اعتماد، همبستگی، انسجام اجتماعی، هنجارها و ارزش ها دنبال کرد. با این حال مفهوم سرمایه اجتماعی پیشینه ای نسبتا جدید در علوم اجتماعی دارد و از دهه 80 به این طرف به صورت موضوعی در بین حوزه های گوناگون علمی وارد شده است، که عمده ترین آنها مطالعات توسعه ای، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی است.

این سرمایه( سرمایه اجتماعی) نا ملموس بسیاری از امور زندگی روزانه مردم مانند حق کسب و کار، معاشرت،هم فکری و همدردی و داد وستد اجتماعی میان افراد و خانواده ها که واحدهای اجتماعی را می سازند در بر می گیرد.

به دلیل جایگاه کلیدی سرمایه اجتماعی در توسعه جوامع، بانک جهانی  بخش مجزایی را به بررسی رابطه سرمایه اجتماعی و توسعه کشور ها اختصاص داده است و در بحث های نظری، سنجشی و تاثیر گذار سرمایه اجتماعی طرح ها و مطالعات فراوانی انجام داده است، از جمله مطالعات مدنظر آنها بومی سازی و عملیاتی کردن مفاهیمی همچون سرمایه اجتماعی است که منجر به افزایش و ارتقا آن کشور در جهت توسعه می گردد.

این مطلب را هم بخوانید :

در ایران نیز بحث سرمایه اجتماعی چند سالی است که مورد توجه قرار گرفته و در ماده 155 برنامه پنج ساله چهارم توسعه و سند چشم انداز بیست ساله به بحث سرمایه اجتماعی توجه ویژه ای شده است به گونه ای که در برنامه پنج ساله چهارم شناخت نظری، شیوه های سنجش و عملیاتی نمودن مفهوم و اندازه گیری سرمایه اجتماعی در قالب و شکل ملی در سطح کشور، پیش بینی شده است.

 

 

سرمایه جتماعی دو وجه دارد:

• سرمایه اجتماعی درون گروهی [2]
• سرمایه اجتماعی برون گروهی[3]

 

پاتنام[4] سرمایه اجتماعی برون گروهی را بعنوان پل ارتباطی گروه های اجتماعی گوناگون تعریف می کند او معتقد است معاشرت و شرکت در فعالیتهای گروهی است که سرمایه اجتماعی برون گروهی را تعریف می کند درحالی که سرمایه اجتماعی درون گروهی تنها گروه همجنس را پیوند می زند (پاتنام،22:2000).

اما بسیاری از اندیشمندان حوزه علوم اجتماعی وجه تمایز بین سرمایه اجتماعی درون و برون گروهی را بسیار گسترده تر از آنچه که پاتنام مشخص کرده می دانند، برخی معتقدند سرمایه اجتماعی درون گروهی به تامل افراد یک جامعه نسبت به یکدیگر اشاره دارد و سرمایه اجتماعی برون گروهی عبارت است از میزان اعتماد مردم به دولت هایشان. لیکن  محقق در این پژوهش سرمایه اجتماعی درون گروهی را میزان اعتماد افراد طرفدار یک نامزد انتخاباتی به یکدیگر و سرمایه اجتماعی برون گروهی را میزان اعتماد طرفداران نامزدها به یکدیگر در نظر می گیرد و فرض بر این است که حوادث بعد از انتخابات منجر به افزایش سرمایه اجتماعی درون گروهی و کاهش سرمایه اجتماعی برون گروهی در فضای مجازی که به تبع بازتابی از واقعیت حاکم بر جامعه است، شده است در حالیکه شرط لازم برای دستیابی به جامعه پایدار و توسعه یافته  برخورداری از هر دو وجه سرمایه اجتماعی در سطح قابل ملاحظه است.

ازآنجا که حوزه مورد پژوهش در این مطالعه، فضای مجازی[5] است لازم به ذکر است که اجتماعات مجازی ترکیبی است از فضای فیزیکی(کامپیوتر) و مجازی(اینترنت) که در ذیل فناوری اطلاعات و ارتباطات تعریف می شود. اینترنت که به مجموعه بی شماری از شبکه ها اطلاق می شود و وب[6] عبارت است از، مجموعه از صفحات گرافیکی در اینترنت.

اینترنت بصورت خود جوش پدیدار شد. اینترنت محصول دنیای یکپارچه و تقسیم شده ای است. اما اولین خاستگاه آن دقیقا در دوره جنگ سرد یعنی قبل از 1989 بود. اولین شبکه ها در پنتاگون یعنی ستاد فرماندهی ار تش آمریکا بوجود آمد. (گیدنز[7]،679:2003)

اینترنت، به واسطه ایجاد و مهیا کردن مکان ملاقاتی برای افراد با سلیقه‌های مشترک و غلبه بر محدودیت‌های زمانی و مکانی، به اصلاح جامعه می‌پردازد. اینترنت به عنوان یکی از عوامل مهم ارتباطی ای مطرح است، که شبکه های ارتباطات را به شدت گسترده کرده و باعث رفع محدودیت های ارتباطی شده است . بر اساس این دیدگاه سرمایه اجتماعی از طریق شبکه روابط اینترنتی به شدت گسترده می شود.

در واقع اینترنت از طریق کانال هایی مبادله، توانای های افراد را برای ارتباط با همدیگر، صرفنظر از موقعیت های خاص آنها فراهم کرده است. انعطاف و میزان دسترسی به اینترنت، انواع جدیدی از میدان های تعامل را بین افراد ناشناخته به وجود آورده است. بنابراین اولین و پایه ای ترین عامل شکل گیری سرمایه اجتماعی که همان گسترش ارتباطات است،به وسیله اینترنت به دست می آید و اجتماعات مجازی مبتنی بر آن شکل می گیرد.

کنش متقابل الکترونیکی غالبا آزادی بخش و توان بخش معرفی می شود، چون مردم می توانند هویت های اینترنتی دلخواه خود را برای خویش خلق کنند و آزاد تر از جاهای دیگر سخن بگویند(گیدنز،147:2003).

جوامع مجازی از ابعاد اجتماعی، سیاسی و اقتصادی بسیار آزادانه تر از جوامع واقعی هستند، به  این خاطر که  کاربران می توانند با انتخاب هویت های غیر واقعی برای خود، نظراتشان را صریح اعلام کنند. از