3-8-11- برنامه ارتباطات………………………………………………………………………………. 93
3-8-12- ارزیابی آمادگی تحول کسبوکار…………………………………………………… 94
3-8-13- ارزیابی توانمندیها……………………………………………………………………….. 94
3-8-14- مدیریت ریسک……………………………………………………………………………… 96
3-8-15- سند تعریف معماری……………………………………………………………………… 97
3-8-16- توصیف نیازمندیهای معماری……………………………………………………… 98
3-8-17- نقشهی راه معماری……………………………………………………………………….. 99
3-8-18- سناریوهای کسبوکار……………………………………………………………………. 100
3-8-19- تحلیل شکاف…………………………………………………………………………………. 101
3-8-20- نقطه نظرات (Viewpoints) معماری………………………………………….. 101
3-8-21- نماهای (Views) معماری…………………………………………………………….. 102
3-8-21-1- توسعهی نماها در چرخه ADM………………………………………………. 102
3-8-22- بخشهای سازندهی معماری…………………………………………………………. 103
3-8-23- بخشهای سازندهی راهحل……………………………………………………………. 103
3-8-24- برنامهریزی مبتنی بر توانمندیها………………………………………………….. 104
3-8-25- تکنیکهای برنامهریزی گذار…………………………………………………………. 105
3-8-26- برنامه پیادهسازی و گذار……………………………………………………………….. 106
3-8-27- معماری انتقال……………………………………………………………………………….. 107
3-8-28- مدل راهبری پیادهسازی……………………………………………………………….. 108
این مطلب را هم بخوانید :
3-8-29- قراردادهای معماری………………………………………………………………………. 109
3-8-30- درخواست تغییر…………………………………………………………………………….. 111
3-8-31- ارزیابی تطابق………………………………………………………………………………… 112
3-8-32- ارزیابی تأثیر نیازمندیها………………………………………………………………. 112
3-9- رهنمودهایی برای تطبیق دادن ADM برای سازمان………………………………….. 113
3-9-1- انجام تکرار برای ADM………………………………………………………………….. 113
3-9-2- اجرای ADM در سطوح مختلف سازمان……………………………………….. 114
3-10- چارچوب محتوای معماری…………………………………………………………………………. 117
3-10-1- نمای کلی از چارچوب محتوای معماری………………………………………. 118
3-10-2- متا مدلِ محتوا………………………………………………………………………………. 120
3-10-2-1- هسته و ضمائم…………………………………………………………………. 121
3-10-2-2- کاتالوگها، ماتریسها و نمودارها…………………………………….. 121
3-10-3- مصنوعات معماری…………………………………………………………………………. 122
3-10-4- بخشهای سازنده………………………………………………………………………….. 126
3-11- زنجیرهی سازمان………………………………………………………………………………………… 128
3-11-1- نمای کلی از زنجیرهی سازمان………………………………………………………. 128
3-11-1-1- زنجیرهی سازمان و استفادهی مجدد معماری…………………. 130
3-11-1-2- کاربرد زنجیرهی سازمان در چرخه ADM………………………. 130
3-11-2- بخشبندی معماری……………………………………………………………………….. 131
3-11-3- مخزن معماری……………………………………………………………………………….. 132
3-12- مدلهای مرجع در چارچوب توگف……………………………………………………………. 134
3-12-1- مدل مرجع فنی(TRM)…………………………………………………………… 134
3-12-2- مدل مرجع یکپارچه زیرساخت اطلاعات شده(IIITRM)…………… 135
3-13- چارچوب توانمندی معماری……………………………………………………………………….. 136
3-13-1- ایجاد یک توانمندی معماری…………………………………………………………. 137
3-13-2- حاکمیت معماری…………………………………………………………………………… 138
3-13-3- انجمن معماری………………………………………………………………………………. 138
3-13-4- انطباق معماری………………………………………………………………………………. 139
3-13-5- چارچوب مهارتهای معماری………………………………………………………… 140
4 – مدیریت راهبردی سازمان و معماری سازمانی
4-1- مدیریت راهبردی………………………………………………………………………………………….. 142
4-1-1- تعریف مدیریت راهبردی………………………………………………………………….. 142
4-1-2- تجزیه و تحلیل محیط داخلی و خارجی………………………………………….. 143
4-1-3- مقاصد راهبردی………………………………………………………………………………… 143
4-1-4- تدوین راهبرد کسب و کار………………………………………………………………… 143
4-1-5- پیاده سازی و کنترل راهبرد…………………………………………………………….. 144
4-1-6- تجدید ساختار راهبردی……………………………………………………………………. 144
4-2- فرایند برنامهریزی راهبردی………………………………………………………………………….. 145
4-3- برنامهریزی راهبردی فناوری اطلاعات………………………………………………………….. 146
4-4- همراستایی راهبردی……………………………………………………………………………………… 147
4-5- ارتباط بین فرایند برنامهریزی راهبردی و فرایند معماری سازمانی……………. 149
5- مدلی جهت چابک سازی فرایند معماری سازمانی
5-1- عوامل مؤثر در تحقق معماری چابک………………………………………………………………. 153
5-1-1- بلوغ سازمانی…………………………………………………………………………………………. 153
5-1-1-1- ساختار سازمانی……………………………………………………………………….. 154
5-1-1-2- فرایندهای کاری …………………………………………………………………….. 156
5-1-1-3- منابع انسانی……………………………………………………………………………… 156
5-1-1-4- فرهنگ سازمانی……………………………………………………………………….. 158
5-1-1-5- مدیریت دانش و یادگیری سازمانی…………………………………………. 159
5-1-2- ماهیت کسب و کار از نظر میزان تلاطم و چابکی……………………………….. 161
5-1-3- جایگاه معماری سازمانی در برنامه راهبردی……………………………………….. 162
5-2- معرفی مدل پیشنهادی……………………………………………………………………………………… 164
6- نتایج و پیشنهادت
6-1- جمعبندی…………………………………………………………………………………………………………. 173
6-2- نتیجهگیری………………………………………………………………………………………………………… 174
6-3- پیشنهادات…………………………………………………………………………………………………………. 175
منابع………………………………………………………………………………………………………………………………… 176
چکیده به زبان انگلیسی……………………………………………………………………………………………….. 180
فهرست جدولها
عنوان و شماره صفحه
جدول 2-1 : عوامل مؤثر در انتخاب چارچوب معماری سازمانی……………………………………. 31
جدول 3-1: انواع معماری در توگف………………………………………………………………………………… 52
جدول 3-2 : فعالیتهای روش توسعهی معماری در هر مرحله…………………………………….. 55
جدول 3-3 : ابعادی برای محدودسازی دامنهی فعالیت معماری…………………………………… 84
جدول 3-4: مفاهیم مرتبط با نمایش معماری………………………………………………………………… 122
جدول 3-5: نقطه نظرات نمونه در هر مرحله از ADM…………………………………………………. 124
جدول 4-1 : ارتباط ورودیها و خروجیهای فرایند معماری و برنامهریزی راهبردی…… 151
جدول 5-1: ویژگیهای معماری چابک و روش تحقق آنها در مدل پیشنهادی…………….. 166پ
فهرست شکلها
عنوان و شماره صفحه
شکل 2-1 : ماتریس زکمن……………………………………………………………………………………………. 23
شكل 2-2 : چارچوب معماری فدرال……………………………………………………………………………. 25
شکل 2-3 : فرایند معماری سازمانی……………………………………………………………………………. 28
شکل 2-4 : برنامهریزی معماری سازمانی…………………………………………………………………….. 29
شکل 2-5 : لایههای چهارگانه و فازهای هفت گانه اصلی EAP………………………………… 33
شکل 3-1 : محتوای توگف…………………………………………………………………………………………… 53
شکل 3-2: چرخهی روش توسعهی معماری یا چرخهی AMD………………………………… 55
شکل 3-3: انواع ذینفعان……………………………………………………………………………………………… 93
شکل 3-4: ارتباط بین توانمندیها، معماری سازمانی و پروژهها………………………………… 105
شکل 3-5: مدل طبقهبندی مختصر برای چشماندازهای معماری………………………………. 115
شکل 3-6: تکرارها در چرخهی تکی ADM………………………………………………………………… 116
شکل 3-7: مثالی برای سلسله مراتب فرایندهای ADM……………………………………………. 117
شکل 3-8: ارتباط بین اقلام قابل تحویل، مصنوعات و بخشهای سازنده………………….. 119
شکل 3-9: نمای کلی متامدلِ محتوا…………………………………………………………………………… 120
شکل 3-10: مفاهیم پایهای برای توصیف معماری……………………………………………………… 123
شکل 3-11: بخشهای سازندهی معماری و استفاده از آنها در چرخهی ADM……… 127
شکل 3-12: زنجیره سازمان…………………………………………………………………………………………. 129
شکل 3-13: مدل مختصر طبقهبندی برای مدلهای مرجع معماری…………………………. 131
شکل 3-14 : ساختار مخزن معماری توگف………………………………………………………………… 132
شکل 3-15 : مدل مرجع فنی(TRM)………………………………………………………………….. 134
شکل 3-16 : جزئیات III-RM……………………………………………………………………………………. 135
شکل 3-17 : چارچوب توانمندی معماری…………………………………………………………………… 136
شکل 3-18 : فرایند بررسی انطباق معماری……………………………………………………………….. 139
شکل 4-1 : فرایند مدیریت راهبردی………………………………………………………………………….. 142
شکل 4-2 : سطوح برنامه ریزی راهبردی سازمانی در اواخر دهه 1980 میلادی………… 149
شکل 4-3 : فرایند معماری سازمانی در عمل……………………………………………………………… 150
شکل 4-3 : فرایند معماری سازمانی در عمل……………………………………………………………… 150
شکل 5-1: طبقه بندی سازمانها براساس میزان چابکی و میزان تلاطم…………………… 162
شکل 5-2: فرایند برنامهریزی راهبردی………………………………………………………………………. 169
شکل 5-3: مدل پیشنهادی برای چابکسازی فرایند معماری سازمانی…………………….. 171
شکل 5-4: مدیریت نیازمندیها، هسته مرکزی چرخه توسعه معماری……………………… 172
فهرست نشانههای اختصاری
EA Enterprise Architecture
EAP Enterprise Architecture Planning
FEAF Federal Enterprise Architecture Framework
DoD Department Of Defense
TAFIM Technical Architecture Framework for Information Management
TEAF Treasury Enterprise Architecture Framework
ADM Architecture Development Method
TRM Technical Reference Model
IIITRM Integrated Information Infrastructure Reference Model
ABB Architecture Building Block
SBB Solution Building Block
KPI Key Performance Indicator
UML Unified Modeling Language
ERP Enterprise Resource Planning
CRM Customer Relation Manangment
COTS Commercial Off-The-Shelf
SLA Service Level Agreement
CIO Chief Information Officer
CFO Chief Financial Officer
API Application Program Interface
SIB Standards Information Base
CMDB Configuration Management Database
- مقدمه
1-1–معماری سازمانی و کلیّات موضوع
در دنیای امروز که کسبوکارها به شدت متأثر از تحولات محیطی است و تغییر به عنوان یک پارامتر ثابت، همواره وجود دارد، آنچه یک سازمان یا کسبوکار را قادر به ادامه حیات اثربخش و کارآمد میسازد، توانایی آن سازمان در پاسخ بهنگام، مناسب به این تحولات و تغییرات است. از دغدغههای اصلی مدیران در این اوضاع متلاطم و پیچیده، چگونگی به حداقل رساندن اثر محرکهای بیرونی بر سازمان متبوع خود و ارتقاء سهم بازار، رضایت مشتریان و در نهایت ربودن گوی رقابت از رقبا میباشد. صاحبان کسبوکار همواره به دنبال واکنشی مناسب به این محرکها بودهاند و از جمله میتوان به بازنگری در کسبوکار و اصلاح فرایندهای کاری و همچنین استفاده از فناوری متناسب اشاره کرد.
با گذار از عصر تولید انبوه به عصر مدیریت اطلاعات و دانش، كلیة فرایندها و فعالیتهای سازمانها تحت تأثیر تغییرات بنیادی قرار گرفته است. در این زمان، اطلاعات نه تنها یكی از منابع و داراییهای