فصل پنجم: نتیجه ­گیری و پیشنهادات……………………… 95

1.5 مقدمه…………………….. 96

2.5 یافته­ های عمده تحقیق……………………… 98

3.5 پیشنهادات……………………… 100

فهرست منابع…………………….. 101

منابع فارسی……………………… 101

منابع لاتین……………………… 104

پیوست……………………… 109

چکیده:

در ادبیات اقتصادی ارتباط تورم و ماندگاری آن با نرخ ارز از اهمیت ویژه­ای برخوردار است؛ بنابراین هدف اصلی این تحقیق، مطالعه رابطه انحرافات نرخ ارز و ماندگاری تورم در ایران می­باشد. در راستای این هدف، ابتدا نرخ ارز تعادلی برآورد می­گردد. تخمین این متغیر در قالب یک الگوی پولی، با بهره گرفتن از داده ­های فصلی طی بازه زمانی 1390-1357 و از طریق یک الگوی غیرخطی رگرسیون انتقال ملایم صورت می­گیرد. پس از برآورد نرخ ارز تعادلی با محاسبه تفاضل نرخ ارز اسمی موجود با مقادیر تعادلی برآورد شده انحرافات نرخ ارز به­دست می­آید. سپس رفتار و عملکرد تورم در همین بازه زمانی مورد بررسی قرار می­گیرد. جهت تعیین عملکرد تورم، الگوی اتورگرسیو آستانه­ای به­کار گرفته شده است. این الگو رفتار غیرخطی تورم را نشان می­دهد. به­علاوه با ملاحظه نتایج حاصل از الگو، می­توان به ماندگاری تورم در برخی دوره­ها در این بازه زمانی پی­برد. نتایج نهایی این مطالعه از مقایسه وضعیت تورمی و انحرافات نرخ ارز در کلیه نقاط نمونه مورد بررسی حاصل شده است. براساس این نتایج ملاحظه می­شود که با کاهش انحرافات نرخ ارز، ماندگاری تورم نیز برطرف می­گردد. این نتیجه با این فرضیه که انحرافات نرخ ارز از کانال تأثیر بر تورم برای اقتصاد هزینه ­بر است تطابق دارد. از دیگر نتایج تحقیق آن است که افزایش نرخ ارز با ماندگاری تورم همراه می­باشد.

فصل اول: کلیات تحقیق

1-1- مقدمه

تحلیل و بررسی ماندگاری تورم جهت تصمیم سازی و سیاست­گذاری مناسب بسیار درخور اهمیت است. تورم یکی از معضل­های مهم اقتصادی ایران در سه دهه گذشته می­باشد. ارزیابی آمار نرخ تورم بر مبنای شاخص کالاها و خدمات مصرفی طی 34 سال گذشته نشان می­دهد در بیشتر سال­ها کشور با تورم دو رقمی مواجه بوده است. متوسط نرخ تورم دردهه شصت برابر با 18 درصد، در دهه هفتاد برابر با 24 درصد و در دهه هشتاد برابر با 9/16 درصد اعلام شده است[1]؛ که این ارقام حاکی از تورم بالا در حیات اقتصادی ایران در 3 دهه گذشته می­باشد. امروزه پویایی تورم و رفتار این متغیر در بسیاری از مطالعات اقتصادی مورد توجه قرار گرفته است و در این حوزه مطالعه ماندگاری تورم از اهمیت ویژه­ای برخوردار می­باشد. تعریف­های گوناگونی جهت توصیف شرایط ماندگاری تورم ارائه شده است. در تعریفی بیان می­شود که ماندگاری تورم عبارت است از گرایش تورم به دور ماندن از سطح متوسط آن در یک بازه زمانی بلندمدت، زمانی که این وضعیت یک نوع اخلال در شرایط اقتصادی تلقی گردد. یا طبق تعریف دیگر، تمایل تدریجی و آهسته تورم به همگرایی به سمت مقدار بلندمدت را ماندگاری تورم می­گویند(درگاهی و شربت اوغلی، 1389).

از این رو بانک­های مرکزی به اندازه ­گیری و تحلیل ماندگاری تورم می­پردازند تا با بهره گرفتن از نتایج این تجزیه و تحلیل­ها، پیش ­بینی دقیق و مناسبی از تورم ارائه دهند؛ و با دقت بیشتری تورم را ارزیابی نموده و در برابر شوک­های اقتصادی، به شکل مناسبی این متغیر را کنترل و مهار نمایند.

ماندگاری تورم می ­تواند از شرایط مختلف اقتصادی ناشی شود؛ اقتصاددانان در مورد امکان بروز این وضعیت و هزینه­ های هنگفت کاهش آن اتفاق نظر دارند، اما در

این مطلب را هم بخوانید :

 رابطه با عوامل ایجادکننده این وضعیت توافق چندانی وجود ندارد. به­طورکلی عوامل مختلفی منجر به ماندگاری تورم می­شود که آن­ها را می­توان در سه گروه زیر دسته­بندی کرد:

این مطلب را هم بخوانید :

 ادامه خواهد داشت .که در ادبیات اقتصادی به این پیش بینی ، پیش بینی خود انجام و به حبابی که سفته بازان در این حالت ایجاد می کنند،حباب های غیر عقلایی یا مد مالی گفته می شود.

در حباب های قیمتی غیر عقلایی ،افراد درباره منافع آتی کالا ها و قیمت آنها انتظارات عقلایی ندارند.زمانیکه با حباب های قیمتی غیر عقلایی روبرو هستیم سر مایه

 گذاری بر اساس اطلاعات ریسک و بازده صورت نگرفته و بازار به وسیله واکنش تصادفی و روانشناسانه هدایت خواهد شد.(معدلت 1388)

می توان قیمت هر دارایی را به دو بخش تقسیم کرد : بخش نخست قیمت اساسی یا ذاتی نامیده می شود،زیرا بر اساس متغیرهای معین اقتصادی ، قابل توضیح و تبیین است . در چار چوب نظری روند افزایش کاذب قیمت تنها یک حباب قیمت است که آن را باید بخش دوم قیمت یک دارایی دانست،نوسان قیمت ها ممکن است ناشی از پیشگویی ها ی خود ارضا کننده مشارکت کنندگان در بازار باشد . امکان وجود حباب قیمت هنگامی است که تغییرات انتظاری قیمت در آینده نقش مهمی در تعیین قیمت ها ی جاری داشته باشد.

اهمیت سرمایه گذاری و انباشت سرمایه در رشد اقتصادی برکسی پوشیده نیست . این اهمیت تا بدان حد است که تقریبا تمام الگو های رشد اقتصادی سرمایه

این مطلب را هم بخوانید :

 گذاری را به عنوان یکی از مهمترین عوامل رشد اقتصادی بر می شمارند . بی شک بورس اوراق بهادار به عنوان محلی برای سرمایی گذاری و نقل و انتقال سرمایه در رشد اقتصادی کشورها نقش مهمی را ایفا می کند، کشور ما نیز از این قاعده مستثنی نیست بورس اوراق بهادار می تواند محلی برای جذب سرمایه ها و سرمایی گذاری پس اندازهای سرگردان[6] باشد.بدیهی است سرمایه گذاری زمانی می تواند به صورت فراگیر در کشور انجام پذیرد که بستر مناسب آن وجود داشته باشد . برای ایجاد بستر مناسب سرمایه گذاری در بورس دو نکته حائز اهمیت است اول اینکه از این طریق اعمال سیاست های ثبات اقتصادی نوسان ها و تکانه های اقتصادی کاهش یابند و بدین ترتیب سرمایه گذاران بتوانند در یک فضای نسبتاً امن اقتصادی و بدون نگرانی از تکانه های شدید غیر قابل انتظار ،اقدام به سرمایه گذاری کنند . دوم اینکه وضعیتی فراهم شود که دستیابی به اطلاعات و تحلیل آن برای تمام سرمایه گذاران 

 موجود توسط بازارسازها در قیمت سهام منعکس می شود. یعنی بازارسازها در هنگام دریافت اطلاعات، قیمت را به سطح مناسبی هدایت می کند و در نتیجه خرید و فروش غیرعادی هم صورت نمی گیرد.

این تحقیق در جستجوی پاسخی برای این سوال است که آیا رابطه بین حجم مبادلات غیرعادی و ارزش معاملات سهام با عدم تقارن اطلاعاتی در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران وجود دراد؟

2-1- بیان مسأله

بازار سرمایه به عنوان یکی از مهمترین و حساس ترین بخش های اقتصادی و مالی کشورها بطور مستمر در حال تغییر، پویایی و توسعه است. گاه به دلیل بحران های مالی و اقتصادی و حتی بحران های سیاسی دچار چالش های عظیم می گردد و گاه در سایه کار و تلاش و رونق اقتصادی تعاملات اجتماعی و سیاسی و نگاه مثبت به سرمایه گذاری توسعه می یابد. به طور کلی می توان گفت بازار سرمایه در هر کشوری عبارت است از سرمایه گذاری در بخش های مختلف اقتصادی به ویژه بخش های اصلی آن یعنی صنعت، خدمات و تجارت است.

ارزش معاملات و حجم مبادلات غیر عادی بعنوان مؤلفه های اصلی ارزیابی و اندازه گیری فعالیت ها در بورس اوراق بهادار تهران است این مولفه، مدام در حال تغییر و

https://torsa.ir/%d9%be%d8%a7%db%8c%d8%a7%d9%86-%d9%86%d8%a7%d9%85%d9%87-%d8%a7%d8%b1%d8%b4%d8%af-%d8%b1%d8%b4%d8%aa%d9%87-%d8%a7%d9%82%d8%aa%d8%b5%d8%a7%d8%af-%d8%a8%d8%b1%d8%b1%d8%b3%db%8c-%d8%a7%d8%ab%d8%b1-%d8%ad/

 دست خوش تحولات قابل ملاحظه ای می باشند.

یکی از مهم­ترین عوامل در تصمیم ­گیری صحیح، داشتن اطلاعات معنایی و مرتبط با موضوع تصمیم است که اگر درست فراهم و پردازش نشود، اثرات منفی را برای فرد تصمیم­گیرنده در پی خواهد داشت. از سوی دیگر چگونگی دست­یابی به اطلاعات نیز حائز اهمیت است: در صورتی که اطلاعات مورد نیاز به صورتی نامتقارن در بین افراد توزیع شود می ­تواند نتایج متفاوتی را نسبت به موضوع واحد سبب شود. بنابراین یکی از مهم­ترین صورت­های مالی اساسی که در ایران بر آگاه کردن بازار از عملکرد شرکت استفاده می­ کنند، صورت سود و زیان است(قائمی و وطن­پرست، 1382).

هدف از افشای اطلاعات مالی شرکت ها کاهش توزیع نادرست اطلاعات موثر در تصمیم ­گیری استفاده­کنندگان در بازار سرمایه است. در صورتی که اطلاعات نادرست توزیع شود گروهی دارای اطلاعات بیشتری خواهند بود که این امر باعث بوجود آمدن شرایطی خواهد شد که به تصمیم ­گیری نادرست گروه دارای اطلاعات کمتر می­انجامد و به عبارت دیگر منجر به انتخاب نادرست آنها خواهد شد. انتخاب نادرست به وضعیتی اطلاق می­شودکه در بازار یک شخص یا گروهی از اشخاص نسبت به سایر اشخاص یا گروه­های بازار، در مبادلات دارای مزیت اطلاعاتی داشته باشند. یکی از کاربردهای بالقوه­ی اطلاعاتی منتشر شد. از سوی شرکت با کاهش شکاف انتظارات سرمایه ­گذاران کاهش مزیت اطلاعاتی برخی از سرمایه ­گذاران و در نتیجه کاهش اثر عدم تقارن اطلاعاتی بر هزینه سرمایه است. این استدلال، بوسیله آکرلاف (1970) مطرح شده که عدم تقارن اطلاعاتی بدلیل گزینش نادرست هزینه­هایی در معاملات ایجاد می­ کنند. اگر اطلاعات نادرست توزیع شود گروهی دارای اطلاعات بیشتری خواهند بود که با آنها معامله­گران آگاه گفته می­شود. این وضعیت باعث به وجود آمدن شرایطی خواهد شد که به تصمیم ­گیری نادرست گروهی که دارای اطلاعات کمتری هستند می­انجامد: به عبارت دیگر منجر به گزینش نادرست آنها خواهد شد(آکرولاف، 1970).

زمانی که بازارسازان از وجود افراد آگاه در بازار مطلع شوند از تعدیلی قیمت­های پیشنهادی و درخواستی سهام برای جبران ریسک گزینش نادرست که حاصل داد و ستد با مبادله­ کنندگان آگاه است بهره می­گیرند. این امر باعث گسترش شکاف قیمت پیشنهادی خرید و فروش می­شود. که بیانگر افزایش سطح عدم تقارن اطلاعاتی (توزیع نادرست اطلاعات) در بازار است(وارن وبیلی[1]، 2006).

این مطلب را هم بخوانید :

برای جذب سرمایه ­گذاران بالقوه، شرکت با سهام خود را با كسر منتشر کنند و به همین دلیل هزینه سرمایه افزایش می­یابد الزام به افشای هر چه بیشتر اطلاعات، احتمال عدم تقارن اطلاعاتی به وجود آمده در بازار سهام را کاهش و به کاهش هزینه فرصت فروش سهام و در نتیجه کاهش هزینه سرمایه شرکت می­انجامد(بیامن و ورچیلا، 1996 و دیاموند و ورچیلا[2]، 1991).

به منظور کاهش عدم تقارن اطلاعاتی بین افراد درون­سازمان و برون­سازمانی افشای اطلاعات برای استفاده­کنندگان خارجی به دلیل پیام­دهی و کاهش احتمال گزینش نادرست که بر هزینه سرمایه شرکت موثر است، کاهش زیادی صورت گرفته است. از این رو، ادعا می­شود که اطلاعات عمومی یک جایگزین مناسب برای اطلاعات ویژه و پرهزینه است در همین پیوند (ورچیلا، 1982) نشان می­دهد که افزایش اطلاعات در دسترس، آشکارا میزان اطلاعات ویژه را کاهش می­دهد (ورچیلا، 1982) و همچنین (دیاموند، 1985) در تحقیق خود به این نتیجه رسید که انتشار اطلاعات شرکتی انگیزه معامله­گران را برای ایجاد اطلاعات ویژه