پرسشنامه تعارضهای زناشویی که دارای ۴۲ سؤال است که هفت حیطه تعارض زوجین را بررسی می کند. دامنه نمرات سؤالها بین ۱ تا ۵ است و دامنه نمرات پرسشنامه بین ۴۲ تا ۲۱۰ می باشد.
پایایی این ابزار توسط براتی (۱۳۷۵) برابر با ۵۲/۰، توسط فرحبخش (۱۳۸۴) برابر با۶۹/۰ و در مطالعه حاضر۸۰/. بدست آمد. نمره گذاری سؤالات به روش لیکرت است. نمره پایین حاکی از تعارض طبیعی و نمره بالاتر نشانه شدت تعارض است.
۳-۷ شیوه اجرا
با توجه به اینکه نگارنده این پژوهش در یکی از مراکز مشاوره ومددکاری ناجا در شهر کرمانشاه مشغول به خدمت است ، طی هماهنگی با سایر مراکز مشاوره هم رده خود در شهر، نسبت به گزینش نمونه ها اقدام نموده، که ابتدا اطلاعات مختصری راجع به طرح پژوهش ، اهداف وشیوه ی اجرای آن در اختیار نمونه ها قرار داده شد در ادامه به افرادی که تمایل به شرکت در این پژوهش را داشتند ، سه پرسشنامه داده شد تا نسبت به تکمیل آن اقدام نمایندکه پس از تکمیل و جمع آوری از طریق نرم افزار SPSS نسبت به تجزیه وتحلیل داده ها اقدام شد .
۳-۸ روش تجزیه وتحلیل داده ها
برای پاسخگویی به پرسش های پژوهش حاضر، داده های جمع آوری شده به وسیله نرم افزار آماری SPSS از دو جنبه توصیفی و استنباطی مورد تحلیل قرار گرفت. در بُعد توصیفی، شاخص های آماری که محاسبه شدند، عبارتند از: فراوانی ها، درصدها، میانگین ها و انحراف معیار ها که در قالب جدول ارائه شده است و در بُعد استنباطی داده ها از آزمون های t ، ضریب همبستگی پیرسون وتحلیل رگرسیون استفاده گردید.
[۱] - Likert
محقق پس از تعیین روش تحقیق، با بهره گرفتن از ابزارهای مناسب، داده های مرتبط با فرضیه های خود را جمع آوری کرده است . اینک زمان آن فرا رسیده که با بهره گیری از تکنیک های آماری مناسب که متناسب با روش تحقیق، نوع متغیرها اتخاذ می شود، داده های جمع آوری شده را دسته بندی و مورد تجزیه و تحلیل قرار داده و در نهایت فرضیه هایی را که تا این مرحله او را در تحقیق هدایت کرده اند در بوته آزمون قرار دهد تا بتواند راه حل و پاسخی برای پرسشهای تحقیق بیابد. پیوند دادن موضوع تحقیق به رشته ای از اطلاعات موجود مستلزم اندیشه ای خلاق است، معمولاً موضوعی به ذهن محقق خطور می کند که یافتن منابع داده های موجود برای بررسی آن مستلزم خلاقیت ذهنی محقق است، در ضمن آرایش و تنظیم داده ها نیز مستلزم خلاقیت است. فرایند تجزیه و تحلیل داده ها فرایند چندمرحله ای است که از طریق به کارگیری ابزارهای جمع آوری در جامعه (نمونه) آماری فراهم آمده اند. خلاصه، کدبندی، دسته بندی،… و نهایت پردازش می شوند تا زمینه برقراری انواع تحلیل ها و ارتباط بین داده ها به منظور آزمون فرضیه های تحقیق فراهم آید.
تجزیه و تحلیل اطلاعات به عنوان مرحله ای علمی از پایه های اساسی هر پژوهش علمی به شمار می رود که به وسیله آن کلیه فعالیتهای پژوهش تا رسیدن به نتیجه، کنترل و هدایت می شود. در این فصل نیز به توصیف داده های پژوهشی و تجزیه و تحلیل داده هایی که به وسیله پرسشنامه از افراد نمونه گردآوری شده اند، پرداخته خواهد شد و سپس به هر یک از سؤالات پاسخ داده می شود.
۴-۲ آمار توصیفی
به منظور شناخت بهتر ماهیت جامعه ای که در پژوهش مورد مطالعه قرار گرفته است و آشنایی بیشتر با متغیرهای پژوهش، قبل از تجزیه و تحلیل داده های آماری، لازم است این داده ها توصیف شوند. همچنین توصیف آماری داده ها، گامی در جهت تشخیص الگوی حاکم بر آنها و پایه ای برای تبیین روابط بین متغیرهایی است که در پژوهش به کار می رود.
همانطور که در فصل قبل بیان شد، تحقیق حاضرسه پرسشنامه دارد که تاثیر دو متغییر اضطراب و افسردگی را برمتغییر تعارضات زناشویی می سنجد. در ابتدای پرسشنامه تعدادی سوالات جمعیت شناختی در رابطه با “جنسیت” ، ” وضعیت تاهل “، “میزان تحصیلات"، مراجعین مطرح شده است.
۴-۳ جداول و نمودارها
۴-۳-۱ جداول و نمودارهای فراوانی جمعیت شناختی پاسخ دهندگان پرسشنامه
- جنسیت پاسخ گویان
جدول (۴-۱): جنسیت پاسخ گویان
متغیر | کمیت | فراوانی | (درصد) |
جنسیت | مرد | (۵۰) | ۵۰ |
زن | (۵۰) | ۵۰ | |
جمع | (۱۰۰) | ۱۰۰ |
همان طور که در جدول و نمودار ۴-۱ ملاحظه میکنید، در مجموع ۱۰۰پاسخ دهنده به پرسشنامه پاسخ دادند که ۵۰ نفر زن و ۵۰ نفر مرد پاسخ دهندگان را تشکیل می دادند.
- وضعیت تاهل پاسخ گویان
جدول (۴-۲): وضعیت تاهل پاسخ گویان
متغیر | کمیت | فراوانی | (درصد) |
وضعیت تاهل | متاهل | (۱۰۰) | ۱۰۰ |
مجرد | (۰) | ۰ | |
جمع | (۱۰۰) | ۱۰۰ |
همان طور که در جدول ۴-۲ و نمودار ۴-۲ مشاهده میکنید، ۱۰۰نفر پاسخ دهندگان را افراد متاهل تشکیل می دهند.
- وضعیت سن پاسخ گویان
جدول(۴-۳): سن پاسخ گویان
متغیر | کمیت | فراوانی | درصد |
سن | ۱۰ تا ۱۹ سال | ۹ | ۹ |
۲۰ تا ۲۹ سال | ۳۶ | ۳۶ | |
۳۰ تا ۳۹ سال | ۳۷ | ۳۷ | |
۴۰ تا ۴۹ سال | ۱۶ | ۱۶ | |
بیش از ۵۰ سال | ۲ | ۲ | |
جمع | ۱۰۰ | ۱۰۰ |
همانطور که در جدول ۴-۳ و نمودار ۴-۳ مشاهده میکنید، بیشترین حجم نمونه از دسته سنی ۳۹-۳۰ سال میباشند. از میان ۱۰۰ پاسخ دهنده، تعداد ۹ نفر از پاسخ گویان یعنی ۹ درصد از آن ها در رده سنی ۱۰ تا ۱۹ سال ، تعداد ۳۶ نفر از پاسخ گویان یعنی ۳۶ درصد از آن ها در رده سنی ۲۰ تا ۲۹ سال ، تعداد ۳۷ نفر از پاسخ گویان یعنی ۳۷ درصد از آن ها در رده ۳۰ تا ۳۹ ، تعداد ۱۶ نفر از پاسخ گویان یعنی ۱۶درصد از آن ها در رده سنی ۴۰ تا ۴۹ سال و تعداد ۲ نفر از پاسخ گویان یعنی ۲ درصد از آنها در رده سنی بیش از ۵۰ سال قرار داشتند.
- تحصیلات پاسخ گویان
جدول (۴-۴):تحصیلات پاسخ گویان
متغیر | کمیت | فراوانی | درصد |
تحصیلات | سیکل | ۱۵ | ۱۵ |
متوسطه | ۲۲ | ۲۲ | |
دیپلم | ۲۹ | ۲۹ | |
فوق دیپلم | ۱۱ | ۱۱ | |
کارشناسی | ۱۶ | ۱۶ | |
کارشناسی ارشد و بالاتر | ۷ | ۷ | |
جمع | ۱۰۰ | ۱۰۰ |
همان طور که در جدول ۴-۴ و نمودار ۴-۴مشاهده میکنید، بیشتر پاسخ گویان از نظر تحصیلات در مقطع دیپلم قرار داشتند. ۱۵ نفر از پاسخ گویان، یعنی ۱۵ درصد از آن ها در سطح سیکل و ۲۲ نفر از پاسخ گویان، یعنی۲۲ درصد در سطح متوسطه، ۲۹ نفر از پاسخ گویان، یعنی ۲۹ درصد در سطح دیپلم ، ۱۱نفر از پاسخ گویان، یعنی ۱۱ درصد در سطح فوق دیپلم ، ۱۶نفر از پاسخ گویان، یعنی ۱۶ درصد در سطح کارشناسی و ۷ نفر از پاسخ گویان، یعنی ۷درصد در سطح کارشناسی ارشد و بالاتر قرار داشتند.
جدول(۴-۵): فراوانی متغیرهای اضطراب ، افسردگی و تعارضات زناشویی
متغیر | عنوان | فراوانی | فراوانی نسبی | درصد فراوانی نسبی | فراوانی تجمعی |
افسردگی | هیچ یا کمترین حد | ۱۰ | ۱/۰ | ۱۰ | ۱۰ |
خفیف | ۲۴ | ۲۴/۰ | ۲۴ | ۳۴ | |
متوسط | ۵۷ | ۵۷/۰ | ۵۷ | ۹۱ | |
شدید | ۶ | ۰۶/۰ | ۶ | ۹۷ | |
بیش ازحد | ۳ | ۰۳/۰ | ۳ | ۱۰۰ | |
جمع | ۱۰۰ | ۱۰۰ | ۱۰۰ | ||
اضطراب | هیچ یا کمترین حد | ۱۲ | ۱۲/۰ | ۱۲ | ۱۲ |
خفیف | ۱۳ | ۱۳/۰ | ۱۳ | ۲۵ | |
متوسط | ۲۳ | ۲۳/۰ | ۲۳ | ۴۸ | |
شدید | ۳۴ | ۳۴/۰ | ۳۴ | ۸۲ | |
بیش ازحد | ۱۸ | ۱۸/۰ | ۱۸ | ۱۰۰ | |
جمع | ۱۰۰ | ۱۰۰ | ۱۰۰ | ||
تعارضات زناشویی | خفیف | ۱۱ | ۱۱/۰ | ۱۱ | ۱۱ |
متوسط | ۳۹ | ۳۹/۰ | ۳۹ | ۵۰ | |
شدید | ۳۲ | ۳۲/۰ | ۳۲ | ۸۲ | |
بیش ازحد | ۱۸ | ۱۸/۰ | ۱۸ | ۱۰۰ | |
جمع | ۱۰۰ | ۱۰۰ | ۱۰۰ |
وضعیت افسردگی پاسخ گویان
وضعیت افسردگی پاسخ گویان در این تحقیق با توجه به میزان پاسخ های اذعان شده در پرسشنامه افسردگی که مربوط به میزان افسردگی پاسخ گویان شرکت کننده در طرح است حاکی از این است که بیشترین فراوانی افسردگی پاسخ دهندگان در ردیف سه که همان متوسط است ،می باشد.
با توجه به جدول فراوانی بدست آمده برای این متغیر از تحقیق مشاهده می شود که ۱۰ درصد(۱۰نفر) افراد میزان افسردگی شان هیچی یا کمترین حد ، ۲۴درصد(۲۴ نفر) افراد میزان افسردگی شان خفیف ، ۵۷ درصد(۵۷ نفر) افراد میزان افسردگی شان متوسط ، ۶ درصد(۶ نفر) افراد میزان افسردگی شان شدید ، ۳درصد(۳ نفر) افراد میزان افسردگی شان بیش از حد می باشد. بیشترین فراوانی با ۵۷ درصد مربوط به گروه متوسط بوده و همچنین کمترین فراوانی با ۳ درصد مربوط به گروه افسردگی بیش از حد می باشد. یعنی تعداد ۹۰ درصد از مراجعین که دارای اختلاف وتعارض هستند به درجاتی از افسردگی مبتلا می باشند.
وضعیت اضطراب پاسخ گویان
وضعیت اضطراب پاسخ گویان در این تحقیق با توجه به میزان پاسخ های اذعان شده در پرسشنامه اضطراب که مربوط به میزان اضطراب پاسخ گویان شرکت کننده در طرح است حاکی از این است که بیشترین فراوانی اضطراب پاسخ دهندگان در ردیف چهار که همان شدید است ، می باشد.
با توجه به جدول فراوانی بدست آمده برای این متغیر از تحقیق مشاهده می شود که ۱۱درصد(۱۱نفر) افراد میزان تعارضات شان هیچی یا کمترین حد، ۱۳درصد(۱۳ نفر) افراد میزان اضطراب شان خفیف، ۲۳درصد(۲۳ نفر) افراد میزان اضطراب شان متوسط، ۳۴ درصد(۳۴ نفر) افراد میزان اضطراب شان شدید ، ۱۸درصد(۱۸ نفر) افراد میزان اضطراب شان بیش از حد می باشد. بیشترین فراوانی با ۳۴ درصد مربوط به گروه اضطراب شدید بوده و همچنین کمترین فراوانی با ۱۲درصد مربوط به گروه اضطراب هیچی یا کمترین حد می باشد. یعنی تعداد ۸۸ درصد از مراجعین که دارای اختلاف وتعارض هستند به درجاتی از اضطراب مبتلا می باشند.
وضعیت تعارضات پاسخ گویان
وضعیت تعارضات پاسخ گویان در این تحقیق با توجه به میزان پاسخ های اذعان شده در پرسشنامه تعارضات که مربوط به میزان تعارضات پاسخ گویان شرکت کننده در طرح است حاکی از این است که بیشترین فراوانی تعارضات پاسخ دهندگان در ردیف دوم که همان متوسط است ، می باشد.
با توجه به جدول فراوانی بدست آمده برای این متغیر از تحقیق مشاهده می شود که ۱۱درصد(۱۱نفر) افراد میزان تعارضات شان خفیف ، ۳۹ درصد(۳۹ نفر) افراد میزان تعارضات شان متوسط ، ۳۲ درصد(۳۲ نفر) افراد میزان تعارضات شان شدید، ۱۸درصد(۱۸ نفر) افراد میزان تعارضات شان بیش از حد می باشد. بیشترین فراوانی با ۳۹ درصد مربوط به گروه تعارضات متوسط بوده و همچنین کمترین فراوانی با ۱۲درصد مربوط به گروه تعارضات خفیف می باشد. یعنی تعداد ۸۹ درصد از مراجعین به درجاتی از تعارض و اختلاف مبتلا می باشند.
۴-۴ آمار استنباطی