تجربیات سایر كشورها :
علاوه بر نظریات مورد اشاره، مطالعات و تحقیقات انجام شده دربارة موضوع و تجربیات سایر كشورهای دنیا در زمینه چگونگی و شیوههای توسعه اشتغال غیركشاورزی و طرحهای اشتغالزایی و خوداشتغالی نیز مورد بررسی قرار گرفت كه عمدهترین این تلاشها، تجربیات و مطالعات عبارتند از:
1ـ اشتغال روستایی در چین:
انتقال نیروی كار مازاد بخش كشاورزی در مشاغل مرتبط با كشاورزی نظیر دامداری، پرورش ماهی، مرغداری، جنگلداری و سایر زمینههای كشاورزی در محل سكونت آنها، جذب كارگران اضافی در مراكز صنعتی، اشتغال روستائیان در مشاغل خدماتی (حمل و نقل ، تعمیرات، بانكداری و ساختمانسازی) و استفاده از سرمایههای شهری برای جذب نیروی كار مازاد روستایی.
2ـ هندوستان :
حمایت از صنایع كوچك روستایی، برنامه اشتغال روستایی ملی و طرح ایجاد دهكدة تولید صادراتی.
3ـ سریلانكا:
برنامههای رفاه اجتماعی (آموزش و بهداشت رایگان، سوبسید مواد غذایی)، برنامههای افزایش تولید (توسعه آبیاری، تقسیم اراضی، اعطای تسهیلات بانكی، سوبسید)، برنامه توسعه فقرا، كاهش مهاجرت و ایجاد مراكز صنعتی، برنامه بیدارسازی روستایی، پروژه توسعه روستایی یكپارچه و طرح برقرسانی روستایی.
4ـ بنگلادش:
برنامه بهبود تكنولوژی در دو بخش كشاورزی و غیركشاورزی، ایجاد مؤسسه صنایع روستایی و خانگی با محوریت صنایع كوچك خانگی، تأسیس شهركهای صنعتی و فراهم آوردن امكانات زیربنایی.
5ـ تایوان :
ایجاد مناطق صنعتی در نواحی روستایی، توسعه خدمات اجرایی ـ تفریحی، وامهای بلندمدت و كمبهره، دورههای آموزشی برای تغییر شغل كشاورزان و ارائه خدمات كاریابی.
6ـ اندونزی :
آموزش مهارتهای فنی و حرفهای در زمینة صنایع خانگی و روستایی، آموزش ارتقای بهرهوری و كارفرمایی، توسعه زیرساختهای اقتصادی و اجتماعی و تشویق صنایع خانگی.
7ـ مالزی:
گسترش زمینهای جدید و افزایش مقیاس آنها (3 هكتار) ، برنامههای صنعتی شدن با هدف تغییر ساختار اقتصادی، تدوین سیاست ملی كشاورزی و استفاده از تكنولوژی جدید.
8ـ نپال:
برنامة ایجاد اشتغال از طریق توسعه صنایع خانگی و روستایی، استفاده از تكنولوژی كاربر به جای مكانیزاسیون، توسعه كشاورزان خردهپا، آموزشهای حرفهای، گسترش تحقیقات كار، توسعه مناطق دورافتاده، توسعه زنان و اجرای طرحهای جامع روستایی.
9ـ پاكستان:
ایجاد تعدادی مراكز رشد برای ارائه خدمات اساسی و توسعه فرصتهای شغلی و ایجاد نظام حكومت محلی یا شوراهای محلی برای ایجاد و توسعه منابع سرمایههای محلی.
10ـ فیلیپین:
ایجاد صنایع خانگی، مراكز صنتی ناحیهای برای فعالیتهای زیربنایی، ترویج فعالیتهای كاربر بجای سرمایهبر و تأسیس بنگاه های كوچك و متوسط.
چارچوب مفهومی تحقیق و مدل نظری:
چارچوب و مدل مفهومی تحقیق، اختلاط و تركیبی است از مفاهیم و متغیرهای برخی نظریهها و بهرهگیری از آن در بررسی و تبیین نقش آموزشهای رسمی در توسعه فعالیتهای غیركشاورزی در شهرستان قائمشهر كه در بحث چارچوب نظری به آن اشاره شده است. لازم به یادآوری است كه مدل نظری تحقیق ، با بهره گرفتن از مفاهیم و فرضیات، در چهار بخش عوامل اجتماعیـ فرهنگی، عوامل فنی و مهارتی ، عوامل اقتصادی و عوامل روانشناختی تأثیر آموزشهای رسمی بر توسعه فعالیتهای غیركشاورزی ترسیم شده است:
دیاگرام (نمودار) مدل نظری : براساس چارچوب مفهومی و فرضیات تحقیق
تأثیر آموزشهای رسمی (فنی و حرفهای) بر توسعة فعالیتهای غیركشاوری |
||||||||||
|
||||||||||
عوامل اجتماعی ـ فرهنگی | عوامل فنی و مهارتی | عوامل اقتصادی | عوامل روانشناختی | |||||||
كاهش مهاجرت | افزایش مهارت و دانش فنی | ایجاد اشتغال | افزایش مشاركت | |||||||
بازگشت مهاجران | افزایش كارآیی افراد | افزایش درآمد | ایجاد انگیزه اشتغالزایی | |||||||
كاهش میزان بزهكاری | تحرك و تقویت بخش كشاورزی | افزایش بازدهی | تقویت كار گروهی | |||||||
گسترش فرهنگ آموزش | تحركت و تقویت بخش خدمات | كاهش فقر و بیكاری | رفع نیازهای مردم | |||||||
ایجاد رفاه اجتماعی | توسعه صنایع دستی | گسترش عقل معاش | افزایش تلاش و پشتكار | |||||||
صنعتی شدن | استفاده مطلوب از سرمایههای كوچك | ایجاد علاقه به كار و فعالیت | ||||||||
ارائه خدمات فنی | استفاده از تسهیلات بانكی | استفاده از تجربیات شخصی و خانودگی | ||||||||
تخصصی شدن فعالیتها | تأمین سرمایه اولیه | |||||||||
روش تحقیق:
تحقیق حاضر به لحاظ هدف، از نوع تحقیق كاربردی و اكتشافی است چون در پی بررسی تأثیرات آموزشهای رسمی فنی و حرفهای بر توسعه فعالیتهای غیركشاورزی در منطقه است و نتایج آن میتواند در برنامهریزی و یافتن راهكارهای مناسبِ توسعه این فعالیتها قابل استفاده و مفید باشد.
به لحاظ مطالعه اثرات یک پدیده روی پدیدهای دیگر و مطالعه كل جامعه آماری براساس متغیرهای مورد مطالعه، یک تحقیق پیمایشی اما به لحاظ محدودیت جامعه آماری و آزمونپذیر نبودن نتایج حاصله و عدم استفاده از آمار استنباطی، از حیث نحوة ارائه نتایج و آمار و ارقام، از نوع تحقیق توصیفی میباشد.
لازم به یادآوری است كه در این تحقیق، علاوه بر پرسشنامه و مطالعه اسنادی و كتابخانهای، از تكنیكهای مصاحبه همراه با مشاهده، نظرخواهی از كارشناسان و مسؤولانِ دستگاه های دولتی و افراد بومی نیز استفاده شده است.
البته قبل از تنظیم پرسشنامة نهایی، یک مطالعه مقدماتی و اكتشافی نیز برای شناخت بهتر جامعه آماری و رفع اشكالات پرسشنامه نیز صورت گرفته است.
متغیرهای تحقیق:
عمدهترین متغیرهای مورد مطالعه در این تحقیق عبارت بودند از:
ـ متغیرهای فردی شامل سن ، جنس، تأهل، میزان تحصیلات
ـ متغیرهای مربوط به فعالیت نظیر نوع فعالیت، سال شروع، نوع و میزان محصول، قیمت تمامشده و فروش
ـ متغیرهای اقتصادی نظیر سرمایه اولیه، میزان افزایش سرمایه، تكنولوژی مورد استفاده، افزایش درآمد و میزان اشتغالزایی.
ـ متغیرهای آموزشی نظیر دورههای آموزشی گذرانده، تأثیر آن بر كارآیی، افزایش كیفیت محصول، سرعت انجام كار، افزایش درآمد، ایجاد انگیزه فعالیت و مشاركت، پیشرفت كار و میزان موفقیت.
ـ متغیرهای روانشناختی نظیر عوامل مؤثر بر گرایش فرد به نوع فعالیت، عوامل موفقیت در كار، میزان علاقهمندی به فعالیت در بخشهای دولتی و خصوصی، علاقهمندی به اشتغال در بخش كشاورزی و علاقهمندی به ادامه تحصیل در رشته متناسب با نوع فعالیت.
ـ متغیرهای اجتماعی نظیر تأثیر فعالیتهای غیركشاورزی بر كاهش مهاجرت، كاهش میزان بزهكاری، جذب جوانان و… .
فرضیههای تحقیق:
1 ـ آموزشهای رسمی فنی و حرفهای باعث توسعه فعالیتهای غیركشاورزی خواهد شد.
2 ـ آموزشهای رسمی فنی و حرفهای باعث توسعه فعالیتهای درآمدزا خواهد شد.
3 ـ آموزشهای رسمی فنی و حرفهای باعث افزایش میزان بازدهی و سودآوری فعالیتهای غیركشاورزی خواهد شد.
4 ـ آموزشهای رسمی فنی و حرفهای باعث ارائه خدمات فنی و حرفهای در منطقه خواهد شد.
5 ـ آموزشهای رسمی فنی و حرفهای باعث تقویت و فعال شدن بخش خدمات در منطقه خواهد شد.
6 ـ آموزشهای رسمی فنی و حرفهای باعث تحرك و تقویت بخش كشاورزی در منطقه خواهد شد.
7 ـ توسعه فعالیتهای غیركشاورزی موجب ایجاد اشتغال در منطقه و جذب جوانان خواهد شد.
8 ـ توسعه فعالیتهای غیركشاورزی باعث افزایش درآمد و كاهش فقر در میان روستائیان خواهد شد.
9 ـ توسعه فعالیتهای غیركشاورزی موجب استفاده مطلوب از سرمایههای كوچك و سرگردان میشود.
10 ـ توسعه فعالیتهای غیركشاورزی موجب كاهش روند مهاجرتهای روستایی به شهرهای بزرگ خواهد شد.
11 ـ توسعه فعالیتهای غیركشاورزی موجب بازگشت مهاجران به مناطق روستایی و ماندن در روستا خواهد شد.
این مطلب را هم بخوانید :
12 ـ توسعه فعالیتهای غیركشاورزی موجب ایجاد و توسعه صنایع تبدیلی و تكمیلی در بخش كشاورزی خواهد شد.
جامعه آماری:
جامعه آماری تحقیق حاضر عبارت بود از تمامی كارگاه هایی كه در یک دورة 5 ساله و در فاصلة سالهای 1378 تا 1382 مجوز فعالیت و احداث كارگاه را از ادارة جهاد كشاورزی شهرستان قائمشهر دریافت كردهاند كه تعداد آن 70 كارگاه بوده است.
روش های آماری: